Wojciech Szwed
Wojciech Szwed (ur. 15 kwietnia 1843 w Pewli Małej[1], zm. 16 kwietnia 1913 tamże[1]) – poseł Sejmu Krajowego Galicji, członek i wicemarszałek Rady Powiatowej Żywieckiej.
Życiorys
edytuj
Pochodził z biednej rodziny – był synem Tomasza i Agnieszki Rzeszótko[2]. Samoukiem. W 1865 roku, w wieku zaledwie 22 lat, został wójtem w Pewli Małej, a w 1867 roku zostaje wybrany do Rady Powiatowej Żywieckiej, w której zasiadał nieprzerwanie przez 44 lata[3]. Pełnił w niej też funkcję wicemarszałka[1]. Trzykrotnie wybierany posłem do sejmu Krajowego, w kadencjach VII, VIII i IX[4]. Dobrodziej kościoła św. Wojciecha w Jeleśni oraz fundator pierwotnie kaplicy (poświęconej w 1884r.) a potem starego (poświęconego w 1908r., który spłonął w 2003 roku) kościoła w Pewli Małej. Ufundował również szkołę w Pewli Małej[1] oraz przyczynił się do powstania szkoły realnej w Żywcu[1].
Jako poseł był członkiem licznych komisji, skupiał się przede wszystkim na działaniach zmierzających do poprawy jakości życia na Żywiecczyźnie, często interpelując w sprawach naprawy dróg, budowy mostów, regulacji rzek, pomocy osobom poszkodowanym w klęskach żywiołowych[5]. Prowadził działania propolskie, np. w kwestiach przywrócenia nazwy Żywiec/Sporysz, zamiast Saybusch/Friedriechschutte, czy wprowadzenia języka polskiego na kolei, poczcie, czy w wojsku na terytorium Galicji[2].
Z jego inicjatywy w Pewli Małej powstał przystanek kolejowy[6] oraz została wybudowana poczekalnia dla podróżnych[7].
15 lutego 1898 roku na Galicyjskim Sejmie Krajowym przeforsował wniosek odłączenia przysiółka Dworzyska od Jeleśni i przyłączenie go do wsi Pewel Mała[8]. Dzięki temu zabiegowi liczba mieszkańców wsi Pewel Mała wzrosła z 250 do około 700[9]
Pochowany na cmentarzu w Jeleśni – sektor 2, grób nr 1387[10].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Słownik biograficzny Żywiecczyzny 1995 ↓, s. 209.
- ↑ a b Kaplica Najświętszego Serca Jezusa w Pewli Małej i jej fundatorzy, [w:] Józefa Maria Suchoń - Urszulanka, Gronie nr IX, str. 13, ISSN 1895-3549.
- ↑ Józef Suchoń, Jeleśnia i okolice - zarys dziejów, str. 294, ISBN 978-83-924262-6-4.
- ↑ Józef Barcik Ś.p. Wojciech Szwed Przewodnik "Kółek Rolniczych" 1913 nr 13 s. 13
- ↑ Przewodnik Powiatu Żywieckiego, Nr 2 z 1 lipca 1902r., str. 3
- ↑ Antni Urbaniec, Kiedy znów koleją do Suchej? str. 3, „Nad Sołą i Koszarawą”, 19 (410), ISSN 1506-2643.
- ↑ Allegata nr 475, Wniosek posła Szweda
- ↑ Stenogramy Galicyjskiego Sejmu Krajowego VII kadencji, 25 posiedzenie, Sesja 3 z 15 lutego 1898 roku, str. 8
- ↑ Strona internetowa parafii w Pewli Małej
- ↑ jelesnia.geocmentarz.pl
Bibliografia
edytuj- Strona internetowa parafii w Pewli Małej
- "Gronie nr IX", Żywiec, 2010, wydane nakładem Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej, ISSN 1895-3549
- Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, ISBN 83-7059-052-7, OCLC 830051670.
- Nad Sołą i Koszarawą, nr 19 (410) ISSN 1506-2643
- Przewodnik Powiatu Żywieckiego, nr 2, 1 lipca 1902r.
- Stengramy posiedzeń Galicyjskiego Sejmu Krajowego
- Jan Blitz i inni, Słownik biograficzny Żywiecczyzny. Tom I, Żywiec: Spółdzielnia wydawnicza Gazeta Żywiecka, 1995, s. 209, ISBN 83-902605-1-4.