Tekst źródłowy strony Złoty Lampart

'''Złoty Lampart''' ([[język włoski|wł.]] ''Pardo d’oro'') – główna nagroda przyznawana przez jury [[Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno|Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Locarno]] dla najlepszego filmu w konkursie głównym.

Nagroda nosiła różne nazwy od początku istnienia imprezy. W czasie pierwszych dwóch edycji festiwalu nazywała się po prostu ''Najlepszy film'', później przez kilka lat była ''Wielką Nagrodą'', a następnie ''Złotym Żaglem''. Nazwa ''Złoty Lampart'' funkcjonuje od 1968.

== Statystyki ==
Najwięcej filmów nagrodzonych Złotym Lampartem pochodziło jak dotychczas ze Stanów Zjednoczonych (11), Włoch (10) i Francji (9). Jedenastokrotnie reżyserami filmów wyróżnionych główną nagrodą były kobiety: [[Swietłana Proskurina]], [[Clara Law]], [[Claire Denis]], [[Hélène Angel]], [[Sabiha Sumar]], [[Andrea Staka]], [[Guo Xiaolu]], [[Milagros Mumenthaler]], [[Ralitza Petrova]], [[Júlia Murat]] i [[Saulė Bliuvaitė]].

Jak dotychczas dwóch reżyserów uhonorowano Złotym Lampartem dwukrotnie. Byli to:
* Francuz [[René Clair]] – nagrody za filmy ''[[A potem nie było już nikogo]]'' (1946) i ''[[Milczenie jest złotem (film 1947)|Milczenie jest złotem]]'' (1947);
* Czech [[Jiří Trnka]] – za filmy ''[[Bajaja]]'' (1954) i ''[[Dobry wojak Szwejk (film 1955)|Dobry wojak Szwejk]]'' (1955).

Polscy twórcy filmowi trzykrotnie sięgali w Locarno po Złotego Lamparta. Byli to: [[Andrzej Jerzy Piotrowski]] za film ''[[Znaki na drodze]]'', [[Krzysztof Zanussi]] za ''[[Iluminacja (film)|Iluminację]]'' i [[Janusz Zaorski]] za ''[[Jezioro Bodeńskie (film)|Jezioro Bodeńskie]]''.

Zestawienie państw, których filmy zdobywały Złotego Lamparta (od 1968) lub analogiczną najważniejszą nagrodę na festiwalu (do 1967), przedstawia się następująco (stan na październik 2024):
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:90%"
|-
! Państwo !! Złoty Lampart
|-
| {{Państwo|USA}}
| 11
|-
| {{Państwo|ITA}}
| 10
|-
| {{Państwo|FRA}}
| 9
|-
| {{Państwo|GBR}}
| 6
|-
| {{Państwo|CSK}}
| 5
|-
| {{Państwo|CHN}}
| 4
|-
| {{Państwo|JPN}}
| 4
|-
| {{Państwo|CHE}}
| 4
|-
| {{Państwo|IRN}}
| 3
|-
| {{Państwo|POL}}
| 3
|-
| {{Państwo|HUN}}
| 3
|-
| {{Państwo|SUN}}
| 3
|-
| {{Państwo|BRA}}
| 2
|-
| {{Państwo|KOR}}
| 2
|-
| {{Państwo|POR}}
| 2
|-
| {{Państwo|ARG}}
| 1
|-
| {{Państwo|BEL}}
| 1
|-
| {{Państwo|BUL}}
| 1
|-
| {{Państwo|CHL}}
| 1
|-
| {{Państwo|PHI}}
| 1
|-
| {{Państwo|GRE}}
| 1
|-
| {{Państwo|ESP}}
| 1
|-
| {{Państwo|HKG}}
| 1
|-
| {{Państwo|IND}}
| 1
|-
| {{Państwo|INA}}
| 1
|-
| {{Państwo|YUG|SFR}}
| 1
|-
| {{Państwo|KAZ}}
| 1
|-
| {{Państwo|LTU}}
| 1
|-
| {{Państwo|MRT}}
| 1
|-
| {{Państwo|MEX}}
| 1
|-
| {{Państwo|DEU}}
| 1
|-
| {{Państwo|DDR}}
| 1
|-
| {{Państwo|PAK}}
| 1
|-
| {{Państwo|DEU|BRD}}
| 1
|-
| {{Państwo|SIN}}
| 1
|-
| {{Państwo|TUR}}
| 1
|-
|}

== Laureaci Złotego Lamparta ==
Następujące filmy zdobyły główną nagrodę w konkursie głównym festiwalu<ref>{{cytuj stronę|url=https://pardo.ch/pardo/history/palmares.html|tytuł=Palmarès|opublikowany=Locarno Festival|język=en|data dostępu=2018-03-29|archiwum=https://web.archive.org/web/20170821003224/https://pardo.ch/pardo/history/palmares.html|zarchiwizowano=2017-08-21}}</ref>:
{| class="wikitable sortable"
|-
! Rok
! Tytuł filmu
! Reżyseria
! Kraj pochodzenia
|-
| 1946 || ''[[A potem nie było już nikogo]] (And Then There Were None)'' || [[René Clair]] ||{{Państwo|USA}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1947 || ''[[Milczenie jest złotem (film 1947)|Milczenie jest złotem]] (Le silence est d’or)'' || [[René Clair]] || {{Państwo|FRA}}*
|-
| 1948 || ''[[Niemcy – rok zerowy]] (Germania, anno zero)'' || [[Roberto Rossellini]] || {{Państwo|ITA}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1949 || ''[[Farma siedmiu grzechów]] (La ferme des sept péchés)'' || [[Jean Devaivre]] || {{Państwo|FRA}}
|-
| 1950 || ''[[When Willie Comes Marching Home]]'' || [[John Ford]] || {{Państwo|USA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1951 || colspan="3" style="text-align:center;" | Festiwal nie odbył się.
|-
| 1952 || ''[[Ścigany (film 1952)|Ścigany]] (Hunted)'' || [[Charles Crichton]] || {{Państwo|GBR}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1953 || ''[[Juliusz Cezar (film 1950)|Juliusz Cezar]] (Julius Caesar)''<br />''[[Czarodziej Glinka]] (Композитор Глинка / Kompozitor Glinka)''<br />''[[Szklany mur]] (The Glass Wall)'' || [[David Bradley (reżyser)|David Bradley]]<br />[[Grigorij Aleksandrow]]<br />[[Maxwell Shane]] ||{{Państwo|USA}}<br />{{Państwo|SUN}}*<br />{{Państwo|USA}}
|-
| 1954 || ''[[Dzikie owoce]] (Les fruits sauvages)''<br />''[[Bajaja]]''<br />''[[Wrota piekieł]] (地獄門 / Jigokumon)''<br />''[[Brunatna pajęczyna]] (Rotation)''<br />''[[Pięcioraczki (film)|Pięcioraczki]] (Le mouton à cinq pattes)'' || [[Hervé Bromberger]]<br />[[Jiří Trnka]]<br />[[Teinosuke Kinugasa]]<br />[[Wolfgang Staudte]]<br />[[Henri Verneuil]] ||{{Państwo|FRA}}<br />{{Państwo|CSK}}*<br />{{Państwo|JPN}}*<br />{{Państwo|DDR}}*<br />{{Państwo|FRA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1955 || ''[[Czarna Carmen (film 1954)|Czarna Carmen]] (Carmen Jones)''<br />''[[Dobry wojak Szwejk (film 1955)|Dobry wojak Szwejk]] (Dobrý voják Švejk)'' || [[Otto Preminger]]<br />[[Jiří Trnka]] || {{Państwo|USA}}<br />{{Państwo|CSK}}
|-
| 1956 || colspan="3" style="text-align:center;" | Festiwal nie odbył się.
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1957 || ''[[Krzyk (film 1957)|Krzyk]] (Il grido)'' || [[Michelangelo Antonioni]] || {{Państwo|ITA}}
|-
| 1958 || ''[[Człowiek, którego już nie ma]] (Ten North Frederick)'' || [[Philip Dunne]] || {{Państwo|USA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1959 || ''[[Pocałunek mordercy]] (Killer's Kiss)'' || [[Stanley Kubrick]] || {{Państwo|USA}}
|-
| 1960 || ''[[Piękny Antonio]] (Il bell'Antonio)'' || [[Mauro Bolognini]] || {{Państwo|ITA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1961 || ''[[Ognie polne]] (野火 / Nobi)'' || [[Kon Ichikawa]] || {{Państwo|JPN}}
|-
| 1962 || ''[[Un cœur gros comme ça]]'' || [[François Reichenbach]] || {{Państwo|FRA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1963 || ''[[Transport z raju]] (Transport z ráje)'' || [[Zbyněk Brynych]] || {{Państwo|CSK}}
|-
| 1964 || ''[[Czarny Piotruś (film)|Czarny Piotruś]] (Černý Petr)'' || [[Miloš Forman]] || {{Państwo|CSK}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1965 || ''[[Czwarta nad ranem]] (Four in the Morning)'' || [[Anthony Simmons]] || {{Państwo|GBR}}
|-
| 1966 || ''[[Odwaga na co dzień]] (Každý den odvahu)'' || [[Evald Schorm]] || {{Państwo|CSK}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1967 || ''[[Ziemia w transie]] (Terra em Transe)'' || [[Glauber Rocha]] || {{Państwo|BRA}}*
|-
| 1968 || ''[[Wizjonerzy]] (I visionari)'' || [[Maurizio Ponzi]] || {{Państwo|ITA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1969 || ''[[Charles, martwy lub żywy]] (Charles mort ou vif)''<br />''[[Trzeba przejść i przez ogień]] (В огне брода нет / W ognie broda niet)''<br />''[[Trzy smutne tygrysy]] (Tres tristes tigres)''<br />''[[Okularnicy]] (Szemüvegesek)'' || [[Alain Tanner]]<br />[[Gleb Panfiłow]]<br />[[Raúl Ruiz]]<br />[[Sándor Simó]] ||{{Państwo|CHE}}*<br />{{Państwo|SUN}}<br />{{Państwo|CHL}}*<br />{{Państwo|HUN}}*
|-
| 1970 || ''[[Koniec drogi]] (End of the Road)''<br />''[[Lilika]] (Лилика)''<br />''[[Przemijanie]] (無常 / Mujô)''<br />''[[Słońce, o!]] (Soleil Ô)'' || [[Aram Avakian]]<br />[[Branko Pleša]]<br />[[Akio Jissôji]]<br />[[Med Hondo]] ||{{Państwo|USA}}<br />{{Państwo|YUG|SFR}}*<br />{{Państwo|JPN}}<br />{{Państwo|MRT}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1971 || ''[[Zmiana oblicza]] (Hanno cambiato faccia)''<br />''[[In punto di morte]]''<br />''[[Przyjaciele (film 1971)|Przyjaciele]] (Les amis)''<br />''[[Private Road]]''<br />''[[Znaki na drodze]]'' || [[Corrado Farina]]<br />[[Mario Garriba]]<br />[[Gérard Blain]]<br />[[Barney Platts-Mills]]<br />[[Andrzej Jerzy Piotrowski]] ||{{Państwo|ITA}}<br />{{Państwo|ITA}}<br />{{Państwo|FRA}}<br />{{Państwo|GBR}}<br />{{Państwo|POL}}*
|-
| 1972 || ''[[Ponure chwile]] (Bleak Moments)'' || [[Mike Leigh]] || {{Państwo|GBR}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1973 || ''[[Iluminacja (film)|Iluminacja]]'' || [[Krzysztof Zanussi]] || {{Państwo|POL}}
|-
| 1974 || ''[[Ulica Strażacka 25]] (Tüzoltó utca 25.)'' || [[István Szabó]] || {{Państwo|HUN}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1975 || ''[[Syn Amira nie żyje]] (Le fils d'Amr est mort)'' || [[Jean-Jacques Andrien]] || {{Państwo|BEL}}*
|-
| 1976 || ''[[Le grand soir (film)|Le grand soir]]'' || [[Francis Reusser]] || {{Państwo|CHE}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1977 || ''[[Antonio Gramsci: Dni więzienia]] (Antonio Gramsci: i giorni del carcere)'' || [[Lino Del Fra]] || {{Państwo|ITA}}
|-
| 1978 || ''[[Leniuchy z żyznej doliny]] (Οι Τεμπέληδες της εύφορης κοιλάδας /<br />Oi tembelides tis eforis koiladas)'' || [[Nikos Panayotopoulos]] || {{Państwo|GRE}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1979 || ''[[Stado (film)|Stado]] (Sürü)'' || [[Zeki Ökten]] || {{Państwo|TUR}}*
|-
| 1980 || ''[[Maledetti vi amerò]]'' || [[Marco Tullio Giordana]] || {{Państwo|ITA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1981 || ''[[Chakra (film 1981)|Chakra]] (चक्र)'' || [[Rabindra Dharmaraj]] || {{Państwo|IND}}*
|-
| 1982 || colspan="3" style="text-align:center;" | Nagrody nie przyznano.
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1983 || ''[[Księżniczka (film)|Księżniczka]] (Adj király katonát!)'' || [[Pál Erdöss]] || {{Państwo|HUN}}
|-
| 1984 || ''[[Inaczej niż w raju]] (Stranger Than Paradise)'' || [[Jim Jarmusch]] || {{Państwo|USA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1985 || ''[[Alpejski ogień]] (Höhenfeuer)'' || [[Fredi M. Murer]] || {{Państwo|CHE}}
|-
| 1986 || ''[[Jezioro Bodeńskie (film)|Jezioro Bodeńskie]]'' || [[Janusz Zaorski]] || {{Państwo|POL}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1987 || ''[[O Bobo]]'' || [[José Álvaro Morais]] || {{Państwo|POR}}*
|-
| 1988 || ''[[Dalekie głosy, spokojne życie]] (Distant Voices, Still Lives)''<br />''[[Motyle (film 1988)|Motyle]] (Schmetterlinge)'' || [[Terence Davies]]<br />[[Wolfgang Becker]] || {{Państwo|GBR}}<br />{{Państwo|DEU|BRD}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1989 || ''[[Dlaczego Bodhi-Dharma wyruszył na wschód?]] (달마가 동쪽으로 간 까닭은? /<br />Dharmaga tongjoguro kan kkadalgun)'' || [[Bae Yong-kyun]] || {{Państwo|KOR}}*
|-
| 1990 || ''[[Przypadkowy walc]] (Случайный вальс / Słuczajnyj wals)'' || [[Swietłana Proskurina]] || {{Państwo|SUN}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1991 || ''[[Johnny Suede]]'' || [[Tom DiCillo]] || {{Państwo|USA}}
|-
| 1992 || ''[[Jesienny księżyc]] (秋月 / Qiu yue)'' || [[Clara Law]] || {{Państwo|HKG}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1993 || ''[[Życie wymaga odwagi]]'' (''Azghyin ushtykzyn'azaby'') || [[Jermek Szynarbajew]] || {{Państwo|KAZ}}*
|-
| 1994 || ''[[Słój (film)|Słój]] (خمره / Khomreh)'' || [[Ebrahim Forouzesh]] || {{Państwo|IRN}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1995 || ''[[Raï (film)|Raï]]'' || [[Thomas Gilou]] || {{Państwo|FRA}}
|-
| 1996 || ''[[Nenette i Boni]] (Nénette et Boni)'' || [[Claire Denis]] || {{Państwo|FRA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1997 || ''[[Lustro (film 1997)|Lustro]] (آینه / Ayneh)'' || [[Dżafar Panahi]] || {{Państwo|IRN}}
|-
| 1998 || ''[[Pan Zhao]] (赵先生 / Zhao xiansheng)'' || [[Lü Yue]] || {{Państwo|CHN}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 1999 || ''[[Skóra człowieka, krew bestii]] (Peau d’homme, cœur de bête)'' || [[Hélène Angel]] || {{Państwo|FRA}}
|-
| 2000 || ''[[Ojciec (film 2000)|Ojciec]] (冤家父子 / Baba)'' || [[Wang Shuo]] || {{Państwo|CHN}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2001 || ''[[Citroenem ku rewolucji]] (Alla rivoluzione sulla due cavalli)'' || [[Maurizio Sciarra]] || {{Państwo|ITA}}
|-
| 2002 || ''[[Das Verlangen]]'' || [[Iain Dilthey]] || {{Państwo|DEU}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2003 || ''[[Cicha woda (film 2003)|Cicha woda]] (خاموش پانی‬ / Khamosh Pani: Silent Waters)'' || [[Sabiha Sumar]] || {{Państwo|PAK}}*
|-
| 2004 || ''[[Private (film)|Private]]'' || [[Saverio Costanzo]] || {{Państwo|ITA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2005 || ''[[Dziewięć kobiet]] (Nine Lives)'' || [[Rodrigo García (reżyser)|Rodrigo García]] || {{Państwo|USA}}
|-
| 2006 || ''[[Dziewczyna (film 2006)|Dziewczyna]] (Das Fräulein)'' || [[Andrea Staka]] || {{Państwo|CHE}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2007 || ''[[Odrodzenie (film 2007)|Odrodzenie]] (愛の予感 / Ai no yokan)'' || [[Masahiro Kobayashi]] || {{Państwo|JPN}}
|-
| 2008 || ''[[Parque vía]]'' || [[Enrique Rivero]] || {{Państwo|MEX}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2009 || ''[[Chinka (film 2009)|Chinka]] (She, a Chinese)'' || [[Guo Xiaolu]] || {{Państwo|GBR}}
|-
| 2010 || ''[[Ferie zimowe]] (寒假 / Han jia)'' || [[Hongqi Li]] || {{Państwo|CHN}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2011 || ''[[Powrót do domu (film 2011)|Powrót do domu]] (Abrir puertas y ventanas)'' || [[Milagros Mumenthaler]] || {{Państwo|ARG}}*
|-
| 2012 || ''[[Dziewczyna znikąd]] (La fille de nulle part)'' || [[Jean-Claude Brisseau]] || {{Państwo|FRA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2013 || ''[[Historia mojej śmierci]] (Història de la meva mort)'' || [[Albert Serra]] || {{Państwo|ESP}}*
|-
| 2014 || ''[[Z tego, co było, po tym, co było]] (Mula sa kung ano ang noon)'' || [[Lav Diaz]] || {{Państwo|PHI}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2015 || ''[[Teraz dobrze, wtedy źle]] (지금은맞고그때는틀리다 /<br />Jigeumeun matgo geuttaeneun teullida)'' || [[Hong Sang-soo]] || {{Państwo|KOR}}
|-
| 2016 || ''[[Bez Boga]] (Безбог / Bezbog)'' || [[Ralitza Petrova]] || {{Państwo|BUL}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2017 || ''[[Pani Fang]] (方绣英 / Mrs. Fang)'' || [[Wang Bing]] || {{Państwo|CHN}}
|-
| 2018 || ''[[Wyśniona kraina]] (A Land Imagined)'' || [[Yeo Siew Hua]] || {{Państwo|SIN}}*
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2019 || ''[[Vitalina Varela]]'' || [[Pedro Costa]] || {{Państwo|POR}}
|-
| 2020 || colspan="3" style="text-align:center;" | Festiwal nie odbył się.
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2021 || ''[[Pieniądze dla was, mi wystarczy zemsta]] (Seperti Dendam, Rindu Harus Dibayar Tuntas)'' || [[Edwin (reżyser)|Edwin]] || {{Państwo|INA}}*
|-
| 2022 || ''[[Reguła 34]] (Regra 34)'' || [[Júlia Murat]] || {{Państwo|BRA}}
|-
|- bgcolor="#EFEFEF"
| 2023 || ''[[Strefa krytyczna]] (منطقه بحرانی / Mantagheye bohrani)'' || [[Ali Ahmadzadeh]] || {{Państwo|IRN}}
|-
| 2024 || ''[[Toxic (film)|Toxic]] (Akiplėša)'' || [[Saulė Bliuvaitė]] || {{Państwo|LTU}}*
|-
|}
<nowiki>*</nowiki><sub>Pierwsza wygrana dla danej kinematografii.</sub>

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Linki zewnętrzne ==
* {{Cytuj stronę | url = https://pardo.ch/pardo/festival-del-film-locarno/home.html | tytuł = Strona internetowa Festiwalu w Locarno | opublikowany = pardo.ch | archiwum = https://web.archive.org/web/20170728164531/https://pardo.ch/pardo/festival-del-film-locarno/home.html | zarchiwizowano = 2017-07-28}}

{{Złoty Lampart}}

[[Kategoria:Nagrody dla najlepszych filmów]]