Dla zapomnianego żołnierza

Dla zapomnianego żołnierza

Voor een verloren soldaat

Gatunek	dramat obyczajowy
Rok produkcji	1992
Data premiery	22 maja 1992
Kraj produkcji	Holandia
Język	holenderski angielski zachodniofryzyjski
Czas trwania	92 minuty
Reżyseria	Roeland Kerbosch
Scenariusz	Don Bloch Roeland Kerbosch
Główne role	Maarten Smit Andrew Kelley Jeroen Krabbé
Muzyka	Joop Stokkermans
Zdjęcia	Nils Post
Scenografia	Vincent de Pater Wendy Valentijn Jorit van der Vliet
Kostiumy	Jany Temime
Montaż	August Verschueren
Produkcja	Matthijs van Heijningen
Wytwórnia	AVRO Television Sigma Film Productions
Dystrybucja	Sigma Filmproducties AVRO

Dla zapomnianego żołnierza (hol. Voor een verloren soldaat) – holenderski dramat filmowy z 1992 roku w reżyserii Roelanda Kerboscha, oparty na autobiograficznej powieści pod tym samym tytułem autorstwa choreografa i tancerza baletu Rudiego van Dantziga.

Film uznany został za kontrowersyjny, ponieważ poruszył temat tabu − traktuje o emocjonalno-seksualnym związku pomiędzy nastolatkiem (w tej roli Maarten Smit) a dwudziestoparoletnim żołnierzem (Andrew Kelley) w czasie nazistowskiej okupacji Holandii w trakcie II wojny światowej. Nie był szeroko dystrybuowany i nie stał się kasowym przebojem, został jednak doceniony przez krytykę i spotkał się z życzliwym przyjęciem.

Opis fabuły

Choreograf prowadzący lekcje baletu, Jeroen Boman, wspomina okres schyłku wojny, kiedy to on i inne dzieci z Amsterdamu, odebrane rodzicom, zostały odesłane do rodzin z odległej holenderskiej wsi z powodu kończących się pod niemiecką okupacją zasobów pożywienia. Jeroen trafia do rodziny zajmującej się łowieniem węgorzy. Mimo dobrych warunków do życia i troski rodziny, do której został przydzielony, chłopiec jest nękany przez tęsknotę do matki.

Po roku, w 1945, życie dwunastoletniego wtedy Jeroena odmienia się. Holenderska wioska staje się przystankiem dla postępującej kampanii wojsk amerykańskich i kanadyjskich. Podczas jednej z imprez, urządzanych dla wojskowych, Jeroen poznaje dwudziestoparolatka Walta Cooka, żołnierza z Kanady, który do armii zaciągnął się dla przygody. Oboje spędzają ze sobą mnóstwo czasu, podobnie jak inni żołnierze romansują z lokalnymi dziewczętami. Również między nimi, pomimo barier wiekowych i językowych, nawiązuje się uczucie silniejsze niż przyjaźń. Rozkwita romantyczny związek, a między bohaterami dochodzi do zbliżeń seksualnych. Wszystko to przypada na okres dorastania i eksploracji własnej seksualności przez młodego Jeroena. Związek żołnierza i jego młodszego przyjaciela zdaje się być jawny w otoczeniu obydwu, a przede wszystkim uszczęśliwia bohaterów, dając im poczucie bliskości, bezpieczeństwa i spełnienia − wszystko to mimo pederastycznego podłoża.

Po pewnym czasie armia kanadyjska otrzymuje rozkaz wymarszu z osady. Walt opuszcza zakochanego w nim z wzajemnością chłopaka bez pożegnania, a jedyną pamiątką, jaka pozostaje Jeroenowi po szczęśliwie spędzonych z żołnierzem dniach, jest fotografia ukochanego. Po zakończeniu wojny dwunastolatek powraca do Amsterdamu, do domu rodzinnego.

W ostatniej scenie filmu dorosły Jeroen Boman wspomina niniejsze wydarzenia oraz trenuje młodych tancerzy, którzy w balecie wyrażają opowiedzianą historię. Otrzymuje także dwie powiększone fotografie z okresu swojego dojrzewania: jedną stanowiącą fragment jego zdjęcia z przybraną rodziną oraz drugą, która jest zbliżeniem zdjęcia z nieśmiertelnikiem Walta. Przed bohaterem otwiera się możliwość odnalezienia, po identyfikacji, tytułowego zagubionego żołnierza.

Obsada

Maarten Smit − Jeroen Boman jako nastolatek Jeroen Krabbé − dorosły Jeroen Boman Andrew Kelley − Walt Cook Freark Smink − Hait Elsje de Wijn − Mem Derk-Jan Kroon − Jan Wiendelt Hooijer − Henk Iris Misset − Bonden

Gineke de Jager − Elly Tatum Dagelet − Gertie Marie-José Kouwenhoven − Renske Valerie Valentine − Laura William Sutton − Chuck Andrew Butling − Buikspreker Andrew Cassani − Winslow Monique Kramer − pani Boman, matka Jeroena

Dystrybucja

Światowa premiera dzieła przypadła na wiosnę, 22 maja 1992 roku; wówczas film wszedł na ekrany kin w rodzimej Holandii. Film nie spotkał się z szeroką dystrybucją przez wzgląd na kontrowersyjną tematykę. Pół roku później, 18 września, został zaprezentowany widzom 17. MFF w Toronto, a w 1993 znalazł się w programie Torino International Gay & Lesbian Film Festival we Włoszech. Na początku maja 1993 Dla zapomnianego żołnierza, pod tytułem For a Lost Soldier, zadebiutował w kinach w Stanach Zjednoczonych. Spotykając się z limitowaną dystrybucją, film zarobił 386,329 dolarów. W ciągu kolejnych lat projekt wydany został w Australii, Nowej Zelandii (z kategorią wiekową uniemożliwiającą projekcję filmu widzom poniżej osiemnastego roku życia), Niemczech, Danii i na Węgrzech, a w marcu 2004 był wyświetlany w trakcie Johannesburg Pride South Africa Gay and Lesbian Film Festival w Republice Południowej Afryki.

W 2010 odbył się 25. z kolei Torino International Gay & Lesbian Film Festival. Dla zapomnianego żołnierza został uwzględniony na stworzonej przez organizatorów imprezy liście dwudziestu pięciu najważniejszych filmów o tematyce LGBT minionych lat.

Przyjęcie

Film zyskał pozytywne recenzje krytyków.

Stephen Holden, pamflecista dziennika The New York Times, pisał w swojej recenzji: "Kreacje aktorskie są pociągająco piękne. Afekt, który nawiązuje się między dwoma aktorami, jest tym bardziej poruszający, że prawie całkowicie nieopisywany przez nich słowami."

Nagrody i wyróżnienia

• 1993, Torino International Gay & Lesbian Film Festival:
  • nagroda dla "najlepszego filmu fabularnego" (nagrodzony: Roeland Kerbosch; ex aequo z filmem Hessed Mufla Amosa Guttmana)

Linki zewnętrzne

• Voor een verloren soldaat w bazie IMDb (ang.)
• Voor een verloren soldaat w bazie Filmweb