Piotr Ikonowicz

Piotr Ikonowicz

Data i miejsce urodzenia	14 maja 1956 Pruszków
Przewodniczący Rady Naczelnej PPS
Okres	od 1992 do 2001
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Stanisław Wąsik
Następca	Zbigniew Puchajda
Poseł na Sejm RP II i III kadencji
Okres	od 1993 do 2001
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Odznaczenia

Piotr Igor Ikonowicz (ur. 14 maja 1956 w Pruszkowie) – polski polityk, dziennikarz, działacz społeczny i na rzecz praw człowieka.

Lider Polskiej Partii Socjalistycznej (1992–2001), redaktor pisma członków MRKS „Robotnik”, założyciel i przewodniczący Nowej Lewicy (2003–2011) oraz Ruchu Sprawiedliwości Społecznej (od 2014). Poseł na Sejm II i III kadencji (1993–2001). Kandydat na urząd prezydenta RP w wyborach w 2000.

Życiorys

Wykształcenie, działalność zawodowa i społeczna

W 1980 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując dyplom magistra administracji. Został także absolwentem Podyplomowego Studium Instytutu Geografii i Krajów Rozwijających się (1984). Jest dziennikarzem i tłumaczem, uzyskał członkostwo w Stowarzyszeniu Tłumaczy Polskich i Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich. Był także prezesem Towarzystwa Przyjaciół Dąbrowszczaków. Założyciel Kancelarii Sprawiedliwości Społecznej, udzielającej darmowych porad prawnych osobom ubogim.

Publicysta m.in. „Uważam Rze”, „Przekroju”, „Faktów i Mitów”. W 2021 został współprowadzącym (z Janem Śpiewakiem) program Lewy do lewego w portalu internetowym „wPunkt”; w tymże roku został także ekspertem w programie Wolni od długów w telewizji Polsat.

Działalność opozycyjna w PRL

Od 1980 do 1988 należał do NSZZ „Solidarność”. W 1981 pracował jako redaktor w serwisie informacji Regionu Mazowsze „Solidarności”. 17 grudnia 1981 zatrzymany za kolportaż wydawnictw niezależnych, w styczniu 1982 skazany na karę 1,5 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący cztery lata oraz na grzywnę. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy skazany na 1 rok więzienia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na dwuletni okres próby i niższą grzywnę. W 1982 ponownie zatrzymany za organizowanie niezależnych obchodów pierwszomajowych. Internowany od 10 maja do 23 listopada 1982 w Białołęce.

Współzałożyciel pisma „Miś. Tygodnik Stanu Wojennego”, a następnie „Robotnika”, pisma członków MRKS oraz Grupy Politycznej „Robotnik”. Współorganizował miesiąc prasy zakładowej NSZZ „S”. Należał do Ruchu Wolność i Pokój.

Był wśród założycieli Polskiej Partii Socjalistycznej, wchodził w skład prezydium rady naczelnej PPS (1987–1988), był członkiem kolegialnej rady naczelnej partii PPS – Rewolucja Demokratyczna.

Działalność publiczna w III RP

Piotr Ikonowicz w trakcie demonstracji w Łodzi (1 maja 2019)

Piotr Ikonowicz przemawiający na uroczystości upamiętniającej działaczy Socjalno-Rewolucyjnej Partii „Proletariat” w Warszawie (2022)

Przewodniczył radzie naczelnej PPS w latach 1992–1996 i 1997–2001. W wyborach parlamentarnych w 1991 kandydował bezskutecznie z listy Solidarności Pracy w okręgu radomskim. W 1993 uzyskał w okręgu lubelskim mandat posła na Sejm z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej, uzyskując 2734 głosy. 10 marca 1994 wraz Andrzejem Lipskim i Cezarym Miżejewskim przystąpił do Koła Parlamentarnego PPS. W 1997 ponownie został posłem (z 3. miejsca w okręgu warszawskim) z listy SLD, otrzymując 32 913 głosów). Po przekształceniu SLD w jednolitą partię polityczną, odszedł ponownie z jej klubu parlamentarnego, tworząc wraz z senatorami PPS i działaczami Ruchu Ludzi Pracy odrębne koło parlamentarne, które nie dotrwało do końca kadencji. W 1999 sprzeciwiał się interwencji wojsk NATO w Jugosławii. Podczas bombardowań Belgradu wraz z grupą posłów lewicy uczestniczył w wyjeździe do Jugosławii i Macedonii.

W 2000 kandydował w wyborach prezydenckich, w których uzyskał 38 672 głosy (0,22% poparcia) i zajął 10. miejsce wśród 12 kandydatów.

Kandydował także do Sejmu w 2001 z listy PPS, uzyskując w Warszawie 899 głosów. Po porażce wyborczej złożył rezygnację z przewodniczenia PPS, a następnie wystąpił z partii. W 2003 znalazł się wśród inicjatorów powstania Nowej Lewicy, objął funkcję sekretarza ds. organizacyjnych tej partii. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 bez powodzenia startował z 1. miejsca na liście Samoobrony RP w okręgu warszawskim, otrzymując 2635 głosów. W lipcu 2011 jego NL została wyrejestrowana, a w październiku tego samego roku został doradcą Ruchu Palikota. W maju 2014 założył kolejną partię – zarejestrowany cztery miesiące później Ruch Sprawiedliwości Społecznej (w lutym 2023 został on wykreślony z ewidencji). W wyborach w 2015 bez powodzenia kandydował do Sejmu z ramienia Ruchu Społecznego Rzeczypospolitej Polskiej (z którym związał się RSS) jako lider listy warszawskiej tego ugrupowania. W wyborach samorządowych w 2018 był kandydatem KWW Sprawiedliwości Społecznej Piotra Ikonowicza na prezydenta stolicy (otrzymał 7271 głosów, tj. 0,82%) oraz do rady miasta. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 był liderem listy koalicji Lewica Razem w okręgu łódzkim. LR nie osiągnęła progu wyborczego. W marcu 2021 został kandydatem na stanowisko rzecznika praw obywatelskich rekomendowanym przez Lewicę. 15 kwietnia 2021 Sejm odrzucił jego kandydaturę („przeciw” zagłosowało 250 posłów, „za” 80, a 114 wstrzymało się od głosu). W wyborach parlamentarnych w 2023 bezskutecznie startował do Sejmu z ostatniego miejsca listy Nowej Lewicy w okręgu gdyńskim, uzyskując 3146 głosów.

Postępowania karne

W 2001 prokurator Prokuratury Rejonowej w Grójcu wniósł przeciw niemu do sądu akt oskarżenia, zarzucając mu spowodowanie wypadku samochodowego. W styczniu 2002 Sąd Rejonowy uznał go za winnego popełnienia tego czynu, warunkowo umarzając postępowanie.

W 2008 został w pierwszej instancji skazany na karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres trzech lat próby za naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariuszy policji w czasie blokowania eksmisji. Podczas trwania tego procesu, ze względu na niestawiennictwo na rozprawach, został za nim wydany list gończy, na podstawie którego w 2006 został tymczasowo aresztowany. Również w 2008 został skazany na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu pracy społecznie użytecznej za naruszenie nietykalności cielesnej właściciela lokalu podczas blokowania eksmisji lokatorów. Piotr Ikonowicz nie odwołał się od wyroku sądu I instancji, a po jego uprawomocnieniu się odmówił wykonania orzeczonej kary, wobec czego sąd orzekł jej zamianę na karę zastępczą 90 dni pozbawienia wolności. W październiku 2013 kilku opozycjonistów z okresu PRL zaapelowało o jego ułaskawienie, w tym samym miesiącu został doprowadzony przez policję do odbycia kary. Po dwóch tygodniach został zwolniony w związku z uiszczeniem kary zastępczej grzywny, na którą była zamieniona pierwotnie orzeczona kara ograniczenia wolności.

Po opublikowanym w 2014 w tekście publicystycznym skierowano przeciwko niemu prywatny akt oskarżenia o znieważenie Bogdana Chazana.

Odznaczenia

W 2021, za działania na rzecz najbiedniejszych, eksmitowanych i bezdomnych, Piotr Ikonowicz wraz z Agatą Nosal-Ikonowicz zostali odznaczeni przez rzecznika praw obywatelskich Adama Bodnara odznaką honorową „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”.

Życie prywatne

Jego ojciec Mirosław Ikonowicz, pochodzący z Wileńszczyzny, został korespondentem PAP. Matka Mirosława miała pochodzenie włoskie, a jego ojciec pochodził z Bałkanów. Matka Olga Łucek była pochodzenia rosyjskiego i zajmowała się gastronomią. Piotr Ikonowicz jako dziecko przebywał wraz z rodziną przez pięć lat na Kubie. Jest bratem Magdy Gessler, restauratorki i osobowości telewizyjnej.

Jego żoną była dziennikarka Zuzanna Dąbrowska. Później zawarł związek małżeński z Agatą Nosal-Ikonowicz. Ma czworo dzieci: troje biologicznych (Julię, Karola i Karolinę) oraz jedno przybrane (Pawła, syna swojej drugiej żony).

Deklaruje znajomość języków włoskiego, hiszpańskiego, francuskiego, portugalskiego, rosyjskiego, angielskiego, bułgarskiego oraz serbskiego.

Publikacje

Publikacje zwarte

• Piotr Ikonowicz: Wizja parlamentu w nowej konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1995, s. 29. ISBN 83-7059-201-5.
• Piotr Ikonowicz: Pracy i chleba / z liderem PPS rozmawia Stefan Zgliczyński. Warszawa: Książka i Prasa, 2000, s. 83. ISBN 83-88353-25-X.
• Piotr Ikonowicz, Agata Nosal-Ikonowicz: Jak żyć Panie Premierze? Diagnoza kryzysu społecznego w Polsce. Wrocław: Wydawnictwo Indygo Zahir Media, 2012, s. 125. ISBN 978-83-62276-09-7.

Tłumaczenia

• Ernest Mandel: O biurokracji. Piotr Ikonowicz (tłum.). Warszawa: Ośrodek Pracy Politycznej „Sigma”, 1981, s. 49. OCLC 834024196.
• Ernest Mandel: O biurokracji i planowaniu gospodarczym. Piotr Ikonowicz, Małgorzata Kowalska (tłum.). Wrocław: ZW. ZSMP Zarząd Wojewódzki Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej, 1989, s. 90. OCLC 751297562.

Bibliografia

• Strona sejmowa posła III kadencji. [dostęp 2021-03-01].