Dymarka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m r2.7.1) (Robot dodał el:Φρεατώδης κάμινος |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
'''Dymarka''' – dawny [[piec hutniczy]], w którym przez [[redukcja (chemia)|redukcję]] tlenkowych [[ruda żelaza|rud żelaza]] za pomocą [[węgiel drzewny|węgla drzewnego]] otrzymywano [[żelazo]] w postaci gąbczastej, zawierającej [[żużel (hutnictwo)|żużel]]. |
'''Dymarka''' – dawny [[piec hutniczy]], w którym przez [[redukcja (chemia)|redukcję]] tlenkowych [[ruda żelaza|rud żelaza]] za pomocą [[węgiel drzewny|węgla drzewnego]] otrzymywano [[żelazo]] w postaci gąbczastej, zawierającej [[żużel (hutnictwo)|żużel]]. |
||
Żelazo nadające się do wyrobu narzędzi, broni itp. uzyskiwano przez usunięcie z łupki żużla na drodze wielokrotnego [[przekuwanie|przekuwania]]. Tzw. [[proces dymarkowy]] znany był od bardzo dawna ( |
Żelazo nadające się do wyrobu narzędzi, broni itp. uzyskiwano przez usunięcie z łupki żużla na drodze wielokrotnego [[przekuwanie|przekuwania]]. Tzw. [[proces dymarkowy]] znany był od bardzo dawna (w [[Europa|Europie]] od ok. IIw. p.n.e., na ziemiach [[Polska|polskich]] od ok. I w. n.e.). |
||
W początkowym okresie dymarki były wyłożonymi gliną zagłębieniami w ziemi (tzw. ogniska dymarskie), później piecami jednorazowego użytku, częściowo zagłębionymi w ziemi; po zakończeniu procesu część nadziemna była niszczona, część zagłębioną wraz z żużlem pozostawiano – pozostałości te stanowią dzisiaj cenne źródło informacji o ówczesnej [[metalurgia|metalurgii]] żelaza. W Polsce odkryto je na terenie Kielecczyzny (dawne [[Zagłębie Świętokrzyskie]]) i Mazowsza Zachodniego (dawne [[Mazowieckie Centrum Metalurgiczne]]). Fragmenty są eksponowane w muzeum w [[Nowa Słupia|Nowej Słupi]] oraz [[Pruszków|Pruszkowie]]. Na przełomie XII i XIII w. dymarka przekształciła się w stały piec hutniczy z otworem spustowym do żużlu i sztucznym ciągiem powietrza. |
W początkowym okresie dymarki były wyłożonymi gliną zagłębieniami w ziemi (tzw. ogniska dymarskie), później piecami jednorazowego użytku, częściowo zagłębionymi w ziemi; po zakończeniu procesu część nadziemna była niszczona, część zagłębioną wraz z żużlem pozostawiano – pozostałości te stanowią dzisiaj cenne źródło informacji o ówczesnej [[metalurgia|metalurgii]] żelaza. W Polsce odkryto je na terenie Kielecczyzny (dawne [[Zagłębie Świętokrzyskie]]) i Mazowsza Zachodniego (dawne [[Mazowieckie Centrum Metalurgiczne]]). Fragmenty są eksponowane w muzeum w [[Nowa Słupia|Nowej Słupi]] oraz [[Pruszków|Pruszkowie]]. Na przełomie XII i XIII w. dymarka przekształciła się w stały piec hutniczy z otworem spustowym do żużlu i sztucznym ciągiem powietrza. |
||
Wersja z 10:09, 21 sty 2013
Dymarka – dawny piec hutniczy, w którym przez redukcję tlenkowych rud żelaza za pomocą węgla drzewnego otrzymywano żelazo w postaci gąbczastej, zawierającej żużel.
Żelazo nadające się do wyrobu narzędzi, broni itp. uzyskiwano przez usunięcie z łupki żużla na drodze wielokrotnego przekuwania. Tzw. proces dymarkowy znany był od bardzo dawna (w Europie od ok. IIw. p.n.e., na ziemiach polskich od ok. I w. n.e.).
W początkowym okresie dymarki były wyłożonymi gliną zagłębieniami w ziemi (tzw. ogniska dymarskie), później piecami jednorazowego użytku, częściowo zagłębionymi w ziemi; po zakończeniu procesu część nadziemna była niszczona, część zagłębioną wraz z żużlem pozostawiano – pozostałości te stanowią dzisiaj cenne źródło informacji o ówczesnej metalurgii żelaza. W Polsce odkryto je na terenie Kielecczyzny (dawne Zagłębie Świętokrzyskie) i Mazowsza Zachodniego (dawne Mazowieckie Centrum Metalurgiczne). Fragmenty są eksponowane w muzeum w Nowej Słupi oraz Pruszkowie. Na przełomie XII i XIII w. dymarka przekształciła się w stały piec hutniczy z otworem spustowym do żużlu i sztucznym ciągiem powietrza.