Zającowate: Różnice pomiędzy wersjami

Zającowate
	Leporidae
	G. Fischer, 1817
	; Przedstawiciel rodziny – zając czarnoszyi (L. nigricollis)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	zajęczaki
Rodzina	zającowate
	Typ nomenklatoryczny
	Lepus Linnaeus, 1758
Synonimy
	Leporinorum Fischer, 1817; Leporidae Gray, 1821; Lagidae Schultze, 1897; Oryctolaginae Gureev, 1948; Pentalaginae Gureev, 1948; Bunolagini Averianov, 1999;
	Leporinorum Fischer, 1817; Leporidae Gray, 1821; Lagidae Schultze, 1897; Oryctolaginae Gureev, 1948; Pentalaginae Gureev, 1948; Bunolagini Averianov, 1999;
Rodzaje
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 12:29, 13 lis 2020

Królak florydzki (*Sylvilagus floridianus*)

Zającowate^[3]^[4], zające (Leporidae) – rodzina ssaków z rzędu zajęczaków (Lagomorpha) obejmująca około 60 gatunków.

Występowanie

Zającowate zamieszkują wszystkie kontynenty poza Antarktydą^[5]^[6]^[7]. Pierwotnie nie zamieszkiwały Australii i Nowej Zelandii^[8], ale zostały tam wprowadzone przez człowieka.

Tryb życia

Zwierzęta kolonijne, średniej wielkości.

Zającowate zwykle poruszają się skokami, osiągają szybkość do 70 km/h. Do polowań na szybko biegające zające wykorzystywano np. charty.

Często zamieszkują nory, czasem załomy skalne, nie gromadzą zapasów na zimę i nie hibernują. Gatunki borealne zmieniają na zimę barwę na białą.

Budowa ciała

Cechą charakterystyczną zajęczaków jest to, iż tylne kończyny są znacznie dłuższe od przednich. Posiadają długie, szpiczaste uszy, krótki, puszysty ogon. W górnej szczęce mają 2 pary siekaczy, z których pierwsza stale rośnie i wymaga ścierania.

Systematyka

Do rodziny zającowatych zalicza się następujące rodzaje^[5]^[3]:

Pronolagus Lyon, 1904 – skaliczek
Poelagus St. Leger, 1932 – afrokrólik – jedynym przedstawicielem jest Poelagus marjorita (St. Leger, 1929) – afrokrólik równikowy
Nesolagus Forsyth-Major, 1899 – zajączek
Romerolagus Merriam, 1896 – króliczak – jedynym przedstawicielem jest Romerolagus diazi (Ferrari-Pérez, 1893) – króliczak wulkaniczny
Pentalagus Lyon, 1904 – pięciozębik – jedynym przedstawicielem jest Pentalagus furnessi (Stone, 1900) – pięciozębik leśny
Caprolagus Blyth, 1845 – assamczak – jedynym przedstawicielem jest Caprolagus hispidus (Pearson, 1838) – assamczak szczeciniasty
Oryctolagus Lilljeborg, 1873 – królik – jedynym przedstawicielem jest Oryctolagus cuniculus (Linnaeus, 1758) – królik europejski
Bunolagus O. Thomas, 1929 – zajęczak – jedynym przedstawicielem jest Bunolagus monticularis (O. Thomas, 1903) – zajęczak buszmeński
Brachylagus G.S. Miller, 1900 - króliczek – jedynym przedstawicielem jest Brachylagus idahoensis (Merriam, 1891) – króliczek karłowaty
Sylvilagus J.E. Gray, 1867 – królak
Lepus Linnaeus, 1758 – zając

Fikcyjne zającowate

Postacie z tradycji ludowych:

zając wielkanocny

Postacie z bajek:

Zajączek – najlepszy przyjaciel Misia Uszatka
zajączek Parauszek
Rodzina Rabatków
Zając z serialu Wilk i Zając
Królik – przyjaciel Kubusia Puchatka
królik Bugs
królik Roger
Królik Rykoszet
Biały Królik i Marcowy Zając z Alicja w Krainie Czarów

Przypisy

↑ Leporidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 372, 1817. (łac.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 56–61. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 426, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 280–292. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 62–148. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Family Leporidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-01].
↑ Story: Rabbits – The spread of rabbits in New Zealand. Te Ara – The Encyclopedia of New Zealand. [dostęp 13.11.2012]. (ang.).

Bibliografia

D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Family Leporidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-01].

[itis-1] Leporidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Fisher-2] J.G. Fisher von Waldheim. De systemate Mammalium. „Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. 5, s. 372, 1817. (łac.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 56–61. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[msz-4] K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 426, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 280–292. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Schai-Braun&Hackländer-6] S. Schai-Braun & K. Hackländer: Family Leporidae (Hares and Rabbits). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 62–148. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Family Leporidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-03-01].

[8] Story: Rabbits – The spread of rabbits in New Zealand. Te Ara – The Encyclopedia of New Zealand. [dostęp 13.11.2012]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Linia 4: / Linia 4: @@
  |nazwa łacińska         = Leporidae
  |TSN                    = 180110
- |zoolog                 = [[Johann Fischer von Waldheim|G. Fischer]], 1817
+ |zoolog                 = [[Johann Fischer von Waldheim|G. Fischer]], 1817{{r|Fisher}}
- |okres istnienia        =
  |grafika                = Indian hare by N A Nazeer.jpg
  |opis grafiki           = Przedstawiciel rodziny – '''[[zając czarnoszyi]]''' (''L. nigricollis'')
@@ Linia 34: / Linia 33: @@
 == Występowanie ==
-Zającowate zamieszkują wszystkie kontynenty poza [[Antarktyda|Antarktydą]]{{r|hmw6}}. Pierwotnie nie zamieszkiwały [[Australia (kontynent)|Australii]] i [[Nowa Zelandia|Nowej Zelandii]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.teara.govt.nz/en/rabbits/1|tytuł=Story: Rabbits – The spread of rabbits in New Zealand|opublikowany=Te Ara – The Encyclopedia of New Zealand|data dostępu=13.11.2012|język=en}}</ref>, ale zostały tam wprowadzone przez człowieka.
+Zającowate zamieszkują wszystkie kontynenty poza [[Antarktyda|Antarktydą]]{{r|Burgin&inni|Schai-Braun&Hackländer|Wilson&Reeder}}. Pierwotnie nie zamieszkiwały [[Australia (kontynent)|Australii]] i [[Nowa Zelandia|Nowej Zelandii]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.teara.govt.nz/en/rabbits/1|tytuł=Story: Rabbits – The spread of rabbits in New Zealand|opublikowany=Te Ara – The Encyclopedia of New Zealand|data dostępu=13.11.2012|język=en}}</ref>, ale zostały tam wprowadzone przez człowieka.
 == Tryb życia ==
@@ Linia 47: / Linia 46: @@
 == Systematyka ==
-Do rodziny zającowatych zalicza się następujące rodzaje{{r|hmw6|Cichocki&inni|Wilson&Reeder}}:
+Do rodziny zającowatych zalicza się następujące rodzaje{{r|Burgin&inni|Cichocki&inni}}:
+* ''Pronolagus'' {{small|[[Marcus Ward Lyon|Lyon]], 1904}} – [[skaliczek]]
-* ''Pentalagus'' {{small|Lyon, 1904}} – pięciozębik – jedynym przedstawicielem jest  ''Pentalagus furnessi'' {{small|(Stone, 1900)}} – [[pięciozębik leśny]]
+* ''Poelagus'' {{small|[[Jane St. Leger|St. Leger]], 1932}} – afrokrólik – jedynym przedstawicielem jest ''Poelagus marjorita'' {{small|(St. Leger, 1929)}} – [[afrokrólik równikowy]]
-* ''Pronolagus'' {{small|Lyon, 1904}} – [[skaliczek]]
+* ''Nesolagus'' {{small|[[Charles Immanuel Forsyth Major|Forsyth-Major]], 1899}} – [[zajączek (rodzaj ssaka)|zajączek]]
-* ''Romerolagus'' {{small|Merriam, 1896}} – króliczak – jedynym przedstawicielem jest ''Romerolagus diazi'' {{small|(Ferrari-Pérez, 1893)}} – [[króliczak wulkaniczny]]
-* ''Bunolagus'' {{small|Thomas, 1929}} – zajęczak – jedynym przedstawicielem jest ''Bunolagus monticularis'' {{small|(Thomas, 1903)}} – [[zajęczak buszmeński]]
+* ''Romerolagus'' {{small|[[Clinton Hart Merriam|Merriam]], 1896}} – króliczak – jedynym przedstawicielem jest ''Romerolagus diazi'' {{small|([[Fernando Ferrari-Pérez|Ferrari-Pérez]], 1893)}} – [[króliczak wulkaniczny]]
-* ''Brachylagus'' {{small|Miller, 1900}} - króliczek – jedynym przedstawicielem jest ''Brachylagus idahoensis'' {{small|(Merriam, 1891)}} – [[króliczek karłowaty]]
+* ''Pentalagus'' {{small|Lyon, 1904}} – pięciozębik – jedynym przedstawicielem jest  ''Pentalagus furnessi'' {{small|([[Witmer Stone|Stone]], 1900)}} – [[pięciozębik leśny]]
+* ''Caprolagus'' {{small|[[Edward Blyth|Blyth]], 1845}} – assamczak – jedynym przedstawicielem jest ''Caprolagus hispidus'' {{small|([[John Thomas Pearson|Pearson]], 1838)}} – [[assamczak szczeciniasty]]
-* ''Nesolagus'' {{small|Forsyth-Major, 1899}} – [[zajączek (rodzaj ssaka)|zajączek]]
+* ''Oryctolagus'' {{small|[[Wilhelm Lilljeborg|Lilljeborg]], 1873}} – królik – jedynym przedstawicielem jest ''Oryctolagus cuniculus'' {{small|([[Karol Linneusz|Linnaeus]], 1758)}} – [[królik europejski]]
-* ''Sylvilagus'' {{small|J.E. Gray, 1867}} – [[królak]]
-* ''Caprolagus'' {{small|Blyth, 1845}} – assamczak – jedynym przedstawicielem jest ''Caprolagus hispidus'' {{small|(Pearson, 1838)}} – [[assamczak szczeciniasty]]
+* ''Bunolagus'' {{small|[[Oldfield Thomas|O. Thomas]], 1929}} – zajęczak – jedynym przedstawicielem jest ''Bunolagus monticularis'' {{small|(O. Thomas, 1903)}} – [[zajęczak buszmeński]]
-* ''Poelagus'' {{small|St. Leger, 1932}} – afrokrólik – jedynym przedstawicielem jest ''Poelagus marjorita'' {{small|(St. Leger, 1929)}} – [[afrokrólik równikowy]]
+* ''Brachylagus'' {{small|[[Gerrit Smith Miller|G.S. Miller]], 1900}} - króliczek – jedynym przedstawicielem jest ''Brachylagus idahoensis'' {{small|(Merriam, 1891)}} – [[króliczek karłowaty]]
+* ''Sylvilagus'' {{small|[[John Edward Gray|J.E. Gray]], 1867}} – [[królak]]
-* ''Oryctolagus'' {{small|Lilljeborg, 1873}} – królik – jedynym przedstawicielem jest ''Oryctolagus cuniculus'' {{small|(Linnaeus, 1758)}} – [[królik europejski]]
 * ''Lepus'' {{small|Linnaeus, 1758}} – [[zając]]
@@ Linia 76: / Linia 75: @@
 == Przypisy ==
 {{Przypisy|
-# <ref name="Cichocki&inni">{{Cytuj książkę | autor = W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz| tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata | wydawca =  Muzeum i Instytut Zoologii PAN | miejsce = Warszawa | rok = 2015 | isbn = 978-83-88147-15-9| strony = 56–61| język = pl | język2 = en}}</ref>
+# <ref name="Fisher">{{cytuj pismo |autor = J.G. Fisher von Waldheim|tytuł = De systemate Mammalium|url = https://www.biodiversitylibrary.org/page/10128997 |czasopismo = Mémoires de la Société impériale des naturalistes de Moscou| wolumin = 5 |strony = 372|rok = 1817 |język = la}}</ref>
+# <ref name="Cichocki&inni">Nazwy polskie za: {{Cytuj książkę | autor = W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz| tytuł = Polskie nazewnictwo ssaków świata | wydawca =  Muzeum i Instytut Zoologii PAN | miejsce = Warszawa | rok = 2015 | isbn = 978-83-88147-15-9| strony = 56–61| język = pl en}}</ref>
+# <ref name="Burgin&inni">{{cytuj książkę| autor = C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest | tytuł = Illustrated Checklist of the Mammals of the World|url = https://www.lynxeds.com/product-category/by-categories/encyclopedias/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world-2/|rok = 2020|wydawca = Lynx Edicions|miejsce = Barcelona|część = 1|tytuł części = Monotremata to Rodentia|isbn = 978-84-16728-34-3|strony = 280–292|język = en}}</ref>
 # <ref name="msz">{{cytuj książkę |nazwisko = Kowalski (redaktor naukowy)| imię = K.|nazwisko2 = Krzanowski |imię2 = A.|nazwisko3 = Kubiak|imię3 = H.|nazwisko4 = Rzebik-Kowalska|imię4 = G. |nazwisko5 = Sych|imię5 = L.| wydanie = IV| tytuł = Ssaki|wydawca = Wiedza Powszechna| seria = Mały słownik zoologiczny | miejsce = Warszawa| rok = 1991| strony = 426|isbn = 83-214-0637-8}}</ref>
 # <ref name="Wilson&Reeder">{{cytuj stronę|autor = D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.)|url = https://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp?s=y&id=13500092|tytuł = Family Leporidae|opublikowany = Johns Hopkins University Press |praca = Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) |rok = 2005 | data dostępu = 2020-03-01}}</ref>
-# <ref name="hmw6">{{Cytuj książkę | autor = D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier| tytuł = [[Handbook of the Mammals of the World]] | autor r = S. Schai-Braun & K. Hackländer| rozdział = Family Leporidae (Hares and Rabbits)| część = 6 | tytuł części = Lagomorphs and Rodents I| wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | strony = 62–148| isbn = 978-84-941892-3-4| rok = 2016 | język = en}}</ref>
+# <ref name="Schai-Braun&Hackländer">{{Cytuj książkę | autor = D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (red. red.)| tytuł = [[Handbook of the Mammals of the World]] | autor r = S. Schai-Braun & K. Hackländer| rozdział = Family Leporidae (Hares and Rabbits)| część = 6 | tytuł części = Lagomorphs and Rodents I| wydawca = Lynx Edicions | miejsce = Barcelona | strony = 62–148| isbn = 978-84-941892-3-4| rok = 2016 | język = en}}</ref>
 }}