Język kirgiski: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
lit. Znaczniki: Wycofane VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 2A01:11DF:40F:3F00:9DBD:A93F:EE96:4E62 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 83.20.229.15. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 23: | Linia 23: | ||
'''Język kirgiski''' ({{#invoke:Lang|skrót|ky}} {{k|ky|кыргыз тили}}<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Юдахин (red.) | imię = К. К. | tytuł = Орусча-кыргызча сөздүк/Русско-киргизский словарь | wydawca = Академия Наук Киргизской ССР | miejsce = Москва | data = 1957 | strony = 280 | język = ru}}</ref>, قىرعىزچا, قىرعىز تىلى) – [[język (mowa)|język]] należący do rodziny [[Języki tureckie|języków tureckich]]. Wraz z [[Język rosyjski|rosyjskim]] stanowi [[język urzędowy]] [[Kirgistan]]u. Porozumiewa się nim ok. 3 mln<ref name=autonazwa1 /> ludzi, głównie [[Kirgizi|Kirgizów]] w swoim kraju, ale też w [[Afganistan]]ie, [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]], [[Kazachstan]]ie, [[Tadżykistan]]ie, [[Turcja|Turcji]] i [[Uzbekistan]]ie. |
'''Język kirgiski''' ({{#invoke:Lang|skrót|ky}} {{k|ky|кыргыз тили}}<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Юдахин (red.) | imię = К. К. | tytuł = Орусча-кыргызча сөздүк/Русско-киргизский словарь | wydawca = Академия Наук Киргизской ССР | miejsce = Москва | data = 1957 | strony = 280 | język = ru}}</ref>, قىرعىزچا, قىرعىز تىلى) – [[język (mowa)|język]] należący do rodziny [[Języki tureckie|języków tureckich]]. Wraz z [[Język rosyjski|rosyjskim]] stanowi [[język urzędowy]] [[Kirgistan]]u. Porozumiewa się nim ok. 3 mln<ref name=autonazwa1 /> ludzi, głównie [[Kirgizi|Kirgizów]] w swoim kraju, ale też w [[Afganistan]]ie, [[Chińska Republika Ludowa|Chinach]], [[Kazachstan]]ie, [[Tadżykistan]]ie, [[Turcja|Turcji]] i [[Uzbekistan]]ie. |
||
Za [[alfabet]] służy językowi kirgiskiemu [[cyrylica]] rozbudowana o 3 dodatkowe litery: <font face="Arial Unicode MS">Ңң, Үү, Өө.</font> Język kirgiski był zapisywany alfabetem łacińskim między 1928 a 1940 r. Od odzyskania niepodległości w 1991 r. wśród niektórych kirgiskich polityków istniał pomysł, by przywrócić język kirgiski do zapisywania |
Za [[alfabet]] służy językowi kirgiskiemu [[cyrylica]] rozbudowana o 3 dodatkowe litery: <font face="Arial Unicode MS">Ңң, Үү, Өө.</font> Język kirgiski był zapisywany alfabetem łacińskim między 1928 a 1940 r. Od odzyskania niepodległości w 1991 r. wśród niektórych kirgiskich polityków istniał pomysł, by przywrócić język kirgiski do zapisywania łacinką, ale do tej pory nie wszedł on w życie. |
||
Pierwszy artykuł Deklaracji Praw Człowieka w języku kirgiskim<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/kdo.pdf | tytuł = Адам Укуктарынын Жалпы Декларациясы | opublikowany = ohchr.org | język = ky | data dostępu = 2015-07-18}}</ref>: |
Pierwszy artykuł Deklaracji Praw Człowieka w języku kirgiskim<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/kdo.pdf | tytuł = Адам Укуктарынын Жалпы Декларациясы | opublikowany = ohchr.org | język = ky | data dostępu = 2015-07-18}}</ref>: |
Wersja z 00:36, 12 gru 2020
Obszar |
Kirgistan, Federacja Rosyjska, Afganistan, Kazachstan, Tadżykistan i inne | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących |
ok. 3 miliony[1] | ||||||
Pismo/alfabet |
zmodyfikowana cyrylica | ||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Kirgistan | ||||||
Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-1 | ky | ||||||
ISO 639-2 | kir | ||||||
ISO 639-3 | kir | ||||||
IETF | ky | ||||||
Glottolog | kirg1245 | ||||||
Ethnologue | kir | ||||||
WALS | kgz | ||||||
SIL | KIR | ||||||
Występowanie | |||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Język kirgiski (kirg. кыргыз тили[2], قىرعىزچا, قىرعىز تىلى) – język należący do rodziny języków tureckich. Wraz z rosyjskim stanowi język urzędowy Kirgistanu. Porozumiewa się nim ok. 3 mln[1] ludzi, głównie Kirgizów w swoim kraju, ale też w Afganistanie, Chinach, Kazachstanie, Tadżykistanie, Turcji i Uzbekistanie.
Za alfabet służy językowi kirgiskiemu cyrylica rozbudowana o 3 dodatkowe litery: Ңң, Үү, Өө. Język kirgiski był zapisywany alfabetem łacińskim między 1928 a 1940 r. Od odzyskania niepodległości w 1991 r. wśród niektórych kirgiskich polityków istniał pomysł, by przywrócić język kirgiski do zapisywania łacinką, ale do tej pory nie wszedł on w życie.
Pierwszy artykuł Deklaracji Praw Człowieka w języku kirgiskim[3]:
„Бардык адамдар өз беделинде жана укуктарында эркин жана тең укуктуу болуп жаралат. Алардын аң-сезими менен абийири бар жана бири-бирине бир туугандык мамиле кылууга тийиш”.
Język kirgiski, choć zapisywany jest cyrylicą, dorobił się kilku adaptacji alfabetu łacińskiego.
Cyrilica | ALA-LC | BGN/PCGN | ISO 9 |
---|---|---|---|
а | a | a | a |
б | b | b | b |
в | v | v | v |
г | g | g | g |
д | d | d | d |
е | e | e | e |
ё | ë | yo | ë |
ж | zh | j | ž |
з | z | z | z |
и | i | i | i |
й | ĭ | y | j |
к | k | k | k |
л | l | l | l |
м | m | m | m |
н | n | n | n |
ң | ng͡ | ng | n̦ |
о | o | o | o |
ө | ȯ | ö | ô |
п | p | p | p |
р | r | r | r |
с | s | s | s |
т | t | t | t |
у | u | u | u |
ү | u̇ | ü | ù |
ф | f | f | f |
х | kh | kh | h |
ц | ts͡ | ts | c |
ч | ch | ch | č |
ш | sh | sh | š |
щ | shch | shch | ŝ |
ъ | ″ | " | ″ |
ы | y | y | y |
ь | ′ | ' | ′ |
э | ė | e | è |
ю | iu͡ | yu | û |
я | ia͡ | ya | â |
Poza tymi systemami transliteracji tradycyjnie używany jest również inny, stosowany np. na znakach drogowych w Kirgistanie. Przykładowo wyraz „Чок” można zapisać jako „Czoc”.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Ethnologue report for language code: kir
- ↑ К. К. Юдахин (red.): Орусча-кыргызча сөздүк/Русско-киргизский словарь. Москва: Академия Наук Киргизской ССР, 1957, s. 280. (ros.).
- ↑ Адам Укуктарынын Жалпы Декларациясы. ohchr.org. [dostęp 2015-07-18]. (kirg.).
Linki zewnętrzne
- Wiadomości BBC w języku kirgiskim
- Gulzat Kokoeva. Nauka języka kirgiskiego w Polsce (oferuje UAM)