Język bobongko: Różnice pomiędzy wersjami

Bobongko
Obszar	Celebes Środkowy (Indonezja)
Liczba mówiących	1500 (2001)
Klasyfikacja genetyczna
	Języki austronezyjskie; Języki malajsko-polinezyjskie; Języki celebeskie; Grupa wschodnia; Języki saluan-banggai; Grupa zachodnia; Języki saluanickie; Język bobongko;
Status oficjalny
Ethnologue	6b zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-3	bgb
IETF	bgb
Glottolog	bobo1255
Ethnologue	bgb
BPS	0517 0
W Wikipedii
	Zobacz też: język, języki świata
	Zobacz też: język, języki świata
	Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:10, 29 sie 2024

Język bobongko – język austronezyjski używany przez grupę ludności w prowincji Celebes Środkowy w Indonezji. Według danych z 2001 roku posługuje się nim 1500 osób^[1]^[2].

Jego użytkownicy zamieszkują grupę wysp Togian (zwłaszcza wsie Lembanato, Matobiai i Tirpo w północnej części wyspy Togian, rejon zatoki Kilat(inne języki)), a także wieś Patoyan na wyspie Batu Daka^[3].

Jest blisko spokrewniony z językiem saluan^[2]. W indonezyjskiej publikacji Peta Bahasa został uznany za dialekt saluan^[4]. Bobongko wykazuje silne wpływy słownikowe języka gorontalo^[2]^[5]. Inne źródła zapożyczeń (pośrednich lub bezpośrednich) to odmiany malajskiego (w tym malajski miasta Manado), pamona, jawajski, a także języki europejskie (niderlandzki, portugalski i angielski)^[6]^[7]. W najnowszych czasach zaznaczyły się wpływy słownictwa indonezyjskiego^[3]^[8].

W pracach z II poł. XIX w. zakładano, że nazwy „bobongko” i „togian” odnoszą się do tego samego języka. N. Adriani (1900) stwierdził, że togian (większościowy język wysp) to w istocie odmiana języka pamona (wariant dialektu ampana), a bobongko uznał za odrębny język, blisko spokrewniony z saluan. W pracach z lat 70. i 80. XX w. bobongko został mylnie utożsamiony z językiem andio z Celebesu, który również bywa określany mianem bobongko^[9]. O ile wśród użytkowników języka andio nazwa „bobongko” ma negatywne konotacje, to na wyspach Togian określenie to jest ogólnie przyjęte^[10].

W 1900 r. stwierdzono, że bobongko ma nie więcej niż 100 użytkowników i że znajduje się na skraju wymarcia. Niemniej rodzimy język zachował się w użyciu aż do XXI w., pomimo niewielkiej liczby osób nim mówiących i mniejszościowego charakteru społeczności^[2]^[11]. D. Mead (2018) poinformował, że we wsi Lembanato bobongko pozostaje powszechnym środkiem komunikacji wśród wszystkich grup wiekowych, przy czym odnotowano zanik części rodzimej leksyki (na korzyść leksyki indonezyjskiej), zwłaszcza u najmłodszego pokolenia. W Patoyan doszło do redukcji przekazu międzypokoleniowego (wśród dzieci zaobserwowano jedynie bierną znajomość bobongko)^[3].

Wczesne informacje nt. języków wysp Togian zebrał N. Adriani (1900)^[12]. W XXI w. dokumentacją tego języka zajmował się D. Mead, autor pobieżnego opracowania gramatycznego (2001)^[13] oraz słownika (2018)^[14]^[15]. Bobongko nie wykształcił piśmiennictwa^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Bobongko, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d David Mead: Bobongko. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2023-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Mead 2018a ↓, s. 1.
↑ Bahasa Saluan. [w:] Peta Bahasa [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. [dostęp 2022-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-04)]. (indonez.).
↑ Mead 2001 ↓, s. 66.
↑ Mead 2018a ↓, s. 3–28.
↑ Mead 2018b ↓, s. 5–29.
↑ Mead 2018b ↓, s. 1.
↑ Mead 2001 ↓, s. 62–64.
↑ Mead 2001 ↓, przyp. 2, s. 64.
↑ Mead 2001 ↓, s. 64.
↑ Nicolaus Adriani. De talen der Togian-Eilanden. „Tijdschrift voor Indische Taal-, Land- en Volkenkunde”. 42, s. 428–490, 539–566, 1900. (niderl.).
↑ Mead 2001 ↓.
↑ Mead 2018a ↓.
↑ Mead 2018b ↓.

Bibliografia

David Mead: A preliminary sketch of the Bobongko language. W: Wyn D. Laidig (red.): Studies in Sulawesi linguistics. Cz. VII. Jakarta: Badan Penyelenggara Seri NUSA, Universitas Katolik Indonesia Atma Jaya, 2001, s. 61–94, seria: NUSA Linguistic Studies of Indonesian and Other Languages in Indonesia 49. [dostęp 2023-01-06]. (ang.).
David Mead: A brief dictionary of Bobongko (Central Sulawesi). Sulawesi Language Alliance, 2018, seria: Sulang Language Data and Working Papers: Lexicons and Dictionaries 4. [dostęp 2023-01-06]. (ang.).
David Mead: Kamus singkat bahasa Bobongko di Sulawesi Tengah. 2018. [dostęp 2023-01-06]. (indonez.).

[Ethnologue-1] David M.D.M. Eberhard David M.D.M., Gary F.G.F. Simons Gary F.G.F., Charles D.Ch.D. Fennig Charles D.Ch.D. (red.), Bobongko, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2019-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).

[sulang-2] David Mead: Bobongko. Sulawesi Language Alliance. [dostęp 2023-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-17)]. (ang.).

[CITEREFMead2018a1-3] Mead 2018a ↓, s. 1.

[PetaBahasa-4] Bahasa Saluan. [w:] Peta Bahasa [on-line]. Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan. [dostęp 2022-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-09-04)]. (indonez.).

[CITEREFMead200166-5] Mead 2001 ↓, s. 66.

[CITEREFMead2018a3–28-6] Mead 2018a ↓, s. 3–28.

[CITEREFMead2018b5–29-7] Mead 2018b ↓, s. 5–29.

[CITEREFMead2018b1-8] Mead 2018b ↓, s. 1.

[CITEREFMead200162–64-9] Mead 2001 ↓, s. 62–64.

[CITEREFMead2001przyp._264-10] Mead 2001 ↓, przyp. 2, s. 64.

[CITEREFMead200164-11] Mead 2001 ↓, s. 64.

[Adriani1900-12] Nicolaus Adriani. De talen der Togian-Eilanden. „Tijdschrift voor Indische Taal-, Land- en Volkenkunde”. 42, s. 428–490, 539–566, 1900. (niderl.).

[CITEREFMead2001-13] Mead 2001 ↓.

[CITEREFMead2018a-14] Mead 2018a ↓.

[CITEREFMead2018b-15] Mead 2018b ↓.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

@@ Linia 31: / Linia 31: @@
 Jest blisko spokrewniony z [[język saluan|językiem saluan]]{{r|sulang}}. W indonezyjskiej publikacji Peta Bahasa został uznany za dialekt saluan{{r|PetaBahasa}}. Bobongko wykazuje silne wpływy słownikowe [[język gorontalo|języka gorontalo]]{{r|sulang}}{{odn|Mead|2001|s=66}}. Inne źródła zapożyczeń (pośrednich lub bezpośrednich) to odmiany [[język malajski|malajskiego]] (w tym [[język malajski miasta Manado|malajski miasta Manado]]), [[język pamona|pamona]], [[język jawajski|jawajski]], a także języki europejskie ([[język niderlandzki|niderlandzki]], [[język portugalski|portugalski]] i [[język angielski|angielski]]){{odn|Mead|2018a|s=3–28}}{{odn|Mead|2018b|s=5–29}}. W najnowszych czasach zaznaczyły się wpływy słownictwa indonezyjskiego{{odn|Mead|2018a|s=1}}{{odn|Mead|2018b|s=1}}.
-W pracach z II poł. XIX w. zakładano, że nazwy „bobongko” i „togian” odnoszą się do tego samego języka. [[Nicolaus Adriani|N. Adriani]] (1900) stwierdził, że togian (większościowy język wysp) to w istocie odmiana języka pamona (wariant dialektu ampana), a bobongko uznał za odrębny język, blisko spokrewniony z saluan. W pracach z lat 70. i 80. XX w. bobongko został mylnie utożsamiony z [[język andio|językiem andio]] z [[Celebes]]u, który również bywa określany mianem bobongko{{odn|Mead|2001|s=62–64}}.
+W pracach z II poł. XIX w. zakładano, że nazwy „bobongko” i „togian” odnoszą się do tego samego języka. [[Nicolaus Adriani|N. Adriani]] (1900) stwierdził, że togian (większościowy język wysp) to w istocie odmiana języka pamona (wariant dialektu ampana), a bobongko uznał za odrębny język, blisko spokrewniony z saluan. W pracach z lat 70. i 80. XX w. bobongko został mylnie utożsamiony z [[język andio|językiem andio]] z [[Celebes]]u, który również bywa określany mianem bobongko{{odn|Mead|2001|s=62–64}}. O ile wśród użytkowników języka andio nazwa „bobongko” ma negatywne konotacje, to na wyspach Togian określenie to jest ogólnie przyjęte{{odn|Mead|2001|s=64|loc=przyp. 2}}.
-W 1900 r. stwierdzono, że bobongko ma nie więcej niż 100 użytkowników i że znajduje się na skraju wymarcia. Niemniej rodzimy język zachował się w użyciu aż do XXI w., pomimo niewielkiej liczby osób nim mówiących i mniejszościowego charakteru społeczności{{r|sulang}}{{odn|Mead|2001|s=64}}. D. Mead (2018) poinformował, że we wsi Lembanato pozostaje powszechnym środkiem komunikacji wśród wszystkich grup wiekowych, przy czym odnotowano zanik części rodzimej leksyki (na korzyść leksyki indonezyjskiej), zwłaszcza u najmłodszego pokolenia. W Patoyan doszło do redukcji przekazu międzypokoleniowego (wśród dzieci zaobserwowano jedynie bierną znajomość bobongko){{odn|Mead|2018a|s=1}}.
+W 1900 r. stwierdzono, że bobongko ma nie więcej niż 100 użytkowników i że znajduje się na skraju wymarcia. Niemniej rodzimy język zachował się w użyciu aż do XXI w., pomimo niewielkiej liczby osób nim mówiących i mniejszościowego charakteru społeczności{{r|sulang}}{{odn|Mead|2001|s=64}}. D. Mead (2018) poinformował, że we wsi Lembanato bobongko pozostaje powszechnym środkiem komunikacji wśród wszystkich grup wiekowych, przy czym odnotowano zanik części rodzimej leksyki (na korzyść leksyki indonezyjskiej), zwłaszcza u najmłodszego pokolenia. W Patoyan doszło do redukcji przekazu międzypokoleniowego (wśród dzieci zaobserwowano jedynie bierną znajomość bobongko){{odn|Mead|2018a|s=1}}.
 Wczesne informacje nt. języków wysp Togian zebrał N. Adriani (1900){{r|Adriani1900}}. W XXI w. dokumentacją tego języka zajmował się D. Mead, autor pobieżnego opracowania gramatycznego (2001){{odn|Mead|2001}} oraz słownika (2018){{odn|Mead|2018a}}{{odn|Mead|2018b}}. Bobongko nie wykształcił piśmiennictwa{{r|Ethnologue}}.