Kielich (botanika)
Kielich (kalyx) - najbardziej zewnętrzna część kwiatu, składająca się z okółka zielonych działek kielicha (sepala), które rozwinęły się głównie z normalnych liści podkwiatkowych. Zasadniczą funkcją kielicha jest osłanianie wewnętrznych części kwiatu. Zwykle jest zielony. U niektórych roślin kielich pełni dodatkowo funkcję przywabiania owadów. Zazwyczaj ma to miejsce w kwiatach o zredukowanych płatkach korony. Wówczas kielich pełni funkcję płatków korony i jest jaskrawo ubarwiony. Pod kielichem u niektórych roślin występuje kieliszek (epikalyx) np. u truskawki.
Rodzaje kielicha ze względu na jego trwałość:
- kielich odpadający. Zasadnicza funkcja kielicha kończy sie z chwilą rozwoju kwiatów i wówczas u wielu roślin kielich odpada
- kielich opadający – kielich opadający wraz z płatkami korony, dopiero po przekwitnięciu kwiatu
- kielich trwały – pozostający po przekwitnięciu kwiatu i biorący udział w osłanianiu młodego owocu. Czasami podczas rozwoju owocu kielich znacznie rozrasta się (tzw. kielich powiększony). U niektórych roślin wiatrosiewnych przekształca sie w puch kielichowy (pappus), tworzący aparat lotny umożliwiający długie unoszenie się nasion w powietrzu.
Rodzaje kielicha ze względu na budowę:
- kielich zrosłodziałkowy – którego działki są z sobą zrośnięte na całej długości (np. u (kąkolu]), lub częściowo. W kielichu zrosłodziałkowym wyróżnia się następujące części: rurka kielicha (najniżej położona część kielicha), zewnętrzny rąbek kielicha i gardziel kielicha.
- kielich wolnodziałkowy (wolny) - o wolnych, niezrośniętych z sobą działkach (np. u (rzepaku).
Ze względu na kształt wyróżnia się wśród kielichów zrosłodziałkowych następujące typy:
- dwuwargowy
- dzbankowaty
- lejkowaty
- maczugowaty
- rozdęty
- stożkowaty