Sławików
| miejscowość | |
 Pałac w Sławikowie | |
| Państwo | śląskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2014[1]) |
420 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 32 |
| Kod pocztowy |
47-411 |
| Tablice rejestracyjne |
SRC |
| SIMC |
0220960 |
Położenie na mapie świata  | |
Położenie na mapie brak  Brak mapy: śląskie | |
| 50,18481°N 18,21739°E/50,184810 18,217390 | |
Sławików (niem. Bergkirch[2]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Rudnik. Sławików jest położony w północno-wschodniej części gminy. Ma powierzchnię 6 km²[2] oraz prawie pięciuset mieszkańców[2].
Nazwa
Nazwa pochodzi od polskiej nazwy sławy - określającej dużą popularność oraz rozgłos[3]. Niektórzy badacze zaliczają nazwę do grupy nazw patronimicznych wywodząc ją od imienia założyciela lub właściciela Sławika[2].
Niemiecki geograf oraz językoznawca Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia wcześniejszą od niemieckiej nazwę miejscowości w obecnej polskiej formie "Slawików" podając jej znaczenie jako "Beruhmter Ort" czyli w tłumaczeniu "Sławna miejscowość"[3]. Niemcy fonetycznie zgermanizowali nazwę miejscowości na "Slawikau"[3] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.
Ze względu na słowiańskie pochodzenie w okresie hitlerowskiego reżimu w latach 1936-1945 nazistowska administracja III Rzeszy zmieniła zgermanizowaną nazwę miejscowości na nową, całkowicie niemiecką Bergkirch[2].
Historia
Prawdopodobnie jedna z najstarszych miejscowości na ziemi raciborskiej[4]. Pierwszy raz wieś jest wzmiankowana w łacińskim dokumencie z 1223 roku jako Slavicovo[2][4]. W 1657 roku powstał tutaj drewniany kościół, który został przeniesiony w latach 1849-1850 do Zabełkowa (spłonął tam w 1976 r.). W latach 1842-1846 powstał nowy murowany kościół
W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Demografia
W 2016 roku w Sławikowie ludność w wieku przedprodukcyjnym na 100 mieszkańców wynosiła 15,06, co uplasowało wieś poniżej średniej w gminie (16,95). Natomiast ludność w wieku produkcyjnym wynosiła 69,74 (średnia w gminie – 66,90), a w wieku poprodukcyjnym – 14,66 (średnia w gminie – 16,25). Stosunek mieszkańców w wieku poprodukcyjnym do mieszkańców w wieku produkcyjnym wynosił 21% (średnia w gminie – 24%). Mediana wieku mieszkańców wynosi 43 lat (średnia w gminie - 47,11)[5].
| Rok | Liczba ludności | Gęstość zaludnienia (os./km²) |
|---|---|---|
| 2004 | 474[6] | 79,0 |
| 2011 | 435[7] | 72,5 |
| 2016 | 423[8] | 70,5 |
Zabytki
Przy ul. Parkowej znajdują się wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków (A/OP-746/64) ruiny pałacu wybudowanego w stylu eklektycznym na rzucie prostokąta, przebudowanego w 1865 r., którego frontowa elewacja ma 62 metry, a także ruiny oranżerii[4][9]. Na terenie parku znajduje się również mauzoleum, a także spichlerz, który zbudowany z cegły na przełomie XVIII/XIX wieku, prostokątny z dachem naczułkowym, dwukondygnacyjny[4].
Przy ul. Parkowej (nr 48) stoi wpisany do wojewódzkiego rejestru zabytków (A/OP-618/59) kościół parafialny pw. św. Jerzego, który został wzniesiony w latach 1842-1846, w stylu neogotyckim. Wokół kościoła znajdują się wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków (A/OP-616/59) cztery murowane późnoklasycystyczne kaplice z połowy XIX wieku[4][9].
Przy ul. Słowackiego stoi krzyż kamienny z postacią Chrystusa na postumencie z niszą, w której stoi figura Matki Boskiej Bolesnej. Krzyż pochodzi z początków XX wieku[9].
| Nr ewidencyjny | Obiekt | Forma ochrony | Adres |
|---|---|---|---|
| A/OP/618/59 | Kościół parafialny świętego Jerzego, z 1846 roku, projekt J. Linke, murowany | wpis do woj. rej. zabytków | |
| A/OP-616/59 | Cztery kaplice cmentarne z około połowy XIX wieku, murowane | wpis do woj. rej. zabytków | ul. Parkowa 19a |
| A/OP/746/64 | Ruina pałacu | wpis do woj. rej. zabytków | ul. Parkowa 19a |
W Sławikowie znajdują się cztery stanowiska archeologiczne wpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków[11]. Oprócz tego jest również jedno stanowisko niewpisane do wojewódzkiego rejestru zabytków, gdzie znaleziono ślady osadnicze z pradziejów oraz XIII-XIX wieku[12].
Kultura
W ostatnie dzień karnawału po wsi chodzą przebierańcy z niedźwiedziem, zwyczaj zwany jest wodzeniem bera. W skład korowodu, oprócz niedźwiedzia, wchodzą diabły, baba, lekarz, policjant i trzech grajków (wśród instrumentów są tzw. diabelskie skrzypce)[4].
Przypisy
- ↑ BIP Gminy Rudnik: dokument 'Sławików' [online], bip.gmina-rudnik.pl [dostęp 2017-11-27].
- ↑ a b c d e f Anna Bindacz: Gmina Rudnik – kraina pałaców i zieleni. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Wydawnicza WAW Grzegorz Wawoczny, 2005, s. 30. ISBN 83-89802-09-0.
- ↑ a b c Heinrich Adamy: Die Schlesischen Ortsnamen ihre entstechung und bedeutung. Breslau: Verlag von Priebotsch`s Buchhandlung, 1888, s. 74.
- ↑ a b c d e f Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 16.
- ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 16.
- ↑ Urząd Gminy Rudnik: Gmina w liczbach – Gmina Rudnik. [dostęp 30 września 2008]. (pol.).
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rudnik. 2011, s. 12.
- ↑ Program rewitalizacji gminy Rudnik na lata 2017-2023. 2017, s. 10.
- ↑ a b c Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 40.
- ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 17-19.
- ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 20-21.
- ↑ Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013, s. 41.
Bibliografia
- Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Rudnik na lata 2013 - 2016. Rudnik: 2013.
Linki zewnętrzne
- Historia Sławikowa
- Sławików, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 780.
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Części wsi |
|
| Kolonia wsi | |
| Przysiółki wsi |
_COA.svg)