Bogdan Zdrojewski
Data i miejsce urodzenia |
18 maja 1957 |
---|---|
Minister kultury i dziedzictwa narodowego | |
Okres |
od 16 listopada 2007 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej | |
Okres |
od 5 grudnia 2006 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Prezydent Wrocławia | |
Okres |
od 4 czerwca 1990 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Bogdan Andrzej Zdrojewski (ur. 18 maja 1957 w Kłodzku) – polski polityk i samorządowiec.
Prezydent Wrocławia (1990–2001), senator IV i X kadencji (1997–2000, 2019–2023), poseł na Sejm IV, V, VI, VII i X kadencji (2001–2014, 2023–2024), poseł do Parlamentu Europejskiego VIII i X kadencji (2014–2019, od 2024), przewodniczący klubu parlamentarnego Platformy Obywatelskiej (2006–2007), minister kultury i dziedzictwa narodowego w pierwszym i drugim rządzie Donalda Tuska (2007–2014).
Życiorys
Syn Leonarda i Mirosławy. W latach 1976–1977 pracował jako młodszy maszynista trakcji elektrycznej w PKP, a następnie do 1979 jako specjalista w Państwowych Zakładach Zbożowo-Młynarskich we Wrocławiu[1]. Absolwent filozofii (1983) i kulturoznawstwa (1985) na Uniwersytecie Wrocławskim. W czasie studiów założył, a następnie prowadził koło naukowe historii filozofii (od 1980). W 1980 został członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów, jesienią tego samego roku został przewodniczącym struktury NZS na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UWr. Po ogłoszeniu stanu wojennego na początku 1982 stanął na czele tajnego zarządu NZS na Uniwersytecie Wrocławskim, którym kierował do 1984.
Od 1984 pracował w Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, był członkiem komisji zakładowej NSZZ „Solidarność” na AE. W 1989 został pracownikiem Instytutu Socjologii UWr. Równocześnie był sekretarzem Wrocławskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” (1989–1990), a także kierownikiem założonego przez siebie Ośrodka Badań Społecznych przy RKW NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk (1989–1990). W 1990 został radnym Rady Miejskiej Wrocławia z listy WKO. Od 4 czerwca 1990 do 8 maja 2001 sprawował urząd prezydenta Wrocławia. Pewną popularność zyskał w czasie powodzi z 1997, osobiście kierując w mieście akcją przeciwpowodziową[2].
W 1997 jako kandydat niezależny został senatorem (otrzymał 241 179 głosów). Zrezygnował 11 stycznia 2000 po tym, jak Trybunał Konstytucyjny orzekł, że funkcji prezydenta miasta na prawach powiatu nie można łączyć z mandatem parlamentarzysty. Z urzędu prezydenta miasta ustąpił w maju 2001, kiedy zdecydował się kandydować do Sejmu. Został w tymże roku wybrany na posła IV kadencji z ramienia Platformy Obywatelskiej (otrzymując 47 297 głosów). Po wyborze zrzekł się immunitetu w związku z zarzutami o rzekomą niegospodarność (w sprawie tzw. wrocławskiego VAT-u); w 2004 został prawomocnie uniewinniony od popełnienia zarzucanych mu czynów[3].
W 2005 ponownie wybrano go do Sejmu V kadencji z wrocławskiej listy PO (liczbą 73 959 głosów). W 2006 został członkiem gabinetu cieni PO odpowiadającym za obronę narodową. 5 grudnia 2006 objął stanowisko przewodniczącego klubu parlamentarnego PO. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 uzyskał z ramienia PO w okręgu wrocławskim we Wrocławiu 213 883 głosy (trzeci wynik w kraju). 16 listopada 2007 został ministrem kultury i dziedzictwa narodowego w pierwszym rządzie Donalda Tuska. W wyborach w 2011 uzyskał poselską reelekcję liczbą 149 962 głosów[4]. W drugim rządzie Donalda Tuska pozostał na stanowisku ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
W wyborach w 2014 uzyskał mandat eurodeputowanego VIII kadencji[5]. 17 czerwca tego samego roku został odwołany ze stanowiska ministra, a 1 lipca 2014 złożył ślubowanie w Parlamencie Europejskim. W 2019 nie wystartował w kolejnych wyborach europejskich. W wyborach krajowych w tym samym roku z ramienia Koalicji Obywatelskiej został natomiast wybrany na senatora X kadencji w okręgu nr 6[6]. 17 stycznia 2020 został wybrany przez Senat na członka Krajowej Rady Sądownictwa.
W wyborach w 2023 był kandydatem do Sejmu z okręgu wrocławskiego z listy KO. Uzyskał mandat posła X kadencji z wynikiem 85 099 głosów[7]. Objął funkcje przewodniczącego Komisji Kultury i Środków Przekazu oraz członka Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka[8]. W wyborach w 2024 został natomiast wybrany do PE X kadencji, zdobywając 310 544 głosy[9].
Życie prywatne
Jest żonaty z Barbarą Zdrojewską; ma dwoje dzieci: Karolinę i Stanisława.
Odznaczenia i wyróżnienia
- Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2014)[10]
- Złoty Krzyż Zasługi (2001)[11]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015)[12]
- Komandor Orderu Świętego Sylwestra (Watykan, 1998)[12]
- Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi RFN (Niemcy, 2001)
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Portugalia, 2008)[13]
- Komandor z Gwiazdą Orderu Zasługi (Norwegia, 2012)[14]
- Komandor Legii Honorowej (Francja, 2012)
- Order Zasługi Wolnego Kraju Saksonii (Saksonia, 2012)[15]
- Komandor Orderu Świętego Karola (Monako, 2012)[16]
- Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi (Zakon Maltański, 2012)[12]
- Wielki Oficer Krzyża Uznania (Łotwa, 2013)[17]
- Wielki Komandor Orderu Honoru (Grecja, 2013)
- Krzyż Wielki Orderu Oranje-Nassau (Holandia, 2014)
- Order Krzyża Ziemi Maryjnej I klasy (Estonia, 2014)[18]
- Order Wschodzącego Słońca II klasy (Japonia, 2015)[19]
- Nagrody i wyróżnienia
- Złota Odznaka Honorowa Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego (2018)[20]
- Nagroda im. Andrzeja Bączkowskiego (1997)[21]
- Nagroda im. Władysława Grabskiego przyznana przez Konfederację Lewiatan (2011)[22]
- Nagroda im. Ireny Sendlerowej (2013)
- Tytuł honorowego obywatela Wrocławia (2013)[23]
- Tytuł doktora honoris causa Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu (2015)
Przypisy
- ↑ Bożena Szaynok: Bogdan Zdrojewski. encyklopedia-solidarnosci.pl. [dostęp 2013-11-22].
- ↑ Rafała Bubnicki: Prezydent na co dzień i od święta. rp.pl, 28 listopada 1997. [dostęp 2010-09-12].
- ↑ Zdrojewski uniewinniony. „Gazeta Prawna”. Nr 51, 12 marca 2004.
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2011. [dostęp 2011-11-08].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2014-05-27].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-10-14].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2023. [dostęp 2023-10-18].
- ↑ Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2023-11-26].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2024. [dostęp 2024-06-10].
- ↑ M.P. z 2014 r. poz. 982
- ↑ M.P. z 2002 r. nr 8, poz. 146
- ↑ a b c Wyróżnienia. zdrojewski.info. [dostęp 2015-10-18].
- ↑ Chancelaria das Ordens Honoríficas Portuguesas. dre.pt, 26 lutego 2009. [dostęp 2010-09-12]. (port.).
- ↑ Årsberetning 2012. Det kongelige hoff. kongehuset.no, marzec 2013. s. 44–45. [dostęp 2013-12-05]. (norw.).
- ↑ Order dla Bogdana Zdrojewskiego. rp.pl, 2 października 2012. [dostęp 2012-10-02].
- ↑ Ordonnance Souveraine n° 4.047 du 20 novembre 2012 portant nominations dans l’Ordre de Saint-Charles. legimonaco.mc, 23 listopada 2012. [dostęp 2013-12-10]. (fr.).
- ↑ Ar Atzinības krustu apbalvotie, sākot no 2005. gada marta. president.lv. s. 42. [dostęp 2016-09-24]. (łot.).
- ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-27]. (est.).
- ↑ Japonia: Order Wschodzącego Słońca dla Bogdana Zdrojewskiego. onet.pl, 4 listopada 2015. [dostęp 2015-11-04].
- ↑ Uchwała Nr XLV/1542/18 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z dnia 22 marca 2018 r. w sprawie przyznania Bogdanowi Zdrojewskiemu Odznaki Honorowej Złotej Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego. bip.umwd.dolnyslask.pl, 29 marca 2018. [dostęp 2018-04-08].
- ↑ Bogdan Zdrojewski. baczkowski.org. [dostęp 2012-10-02].
- ↑ Nagrody Lewiatana. konfederacjalewiatan.pl. [dostęp 2022-01-10].
- ↑ Hanna Wieczorek, Robert Migdał: Bogdan Zdrojewski – motorniczy, psi fotograf, prezydent, minister. CV Honorowego Obywatela Wrocławia. gazetawroclawska.pl, 29 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-30].
Bibliografia
- Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2015-03-21].
- Kto jest kim we Wrocławiu. Informator biograficzny. Krzysztof Gluziński (red.). Wrocław: FOX, 1999.
- Jolanta Popińska, Krzysztof Popiński: Od SKS do NZS. Niezależne Zrzeszenie Studentów we Wrocławiu 1980–2010. Wrocław: Atut i Instytut Edukacji Społecznej we Wrocławiu, 2010.
- Kamil Dworaczek: Burzliwa dekada. NZS we Wrocławiu 1980–1989. Warszawa: IPN, 2012.
Linki zewnętrzne
- Bogdan Zdrojewski – strona prywatna. [dostęp 2014-08-07].
- Absolwenci Uniwersytetu Wrocławskiego
- Członkowie Krajowej Rady Sądownictwa
- Członkowie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (1980–1989)
- Działacze Niezależnego Zrzeszenia Studentów
- Honorowi obywatele Wrocławia
- Laureaci Nagrody im. Andrzeja Bączkowskiego
- Ludzie urodzeni w Kłodzku
- Ministrowie kultury III Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Polacy odznaczeni Krzyżem Uznania
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Odznaczeni Odznaką Honorową Zasłużony dla Województwa Dolnośląskiego
- Polacy – Komandorzy Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Orderem Honoru (Grecja)
- Polacy odznaczeni Orderem Krzyża Ziemi Maryjnej
- Polacy odznaczeni Orderem Oranje-Nassau
- Polacy odznaczeni Orderem Pro Merito Melitensi
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Karola (Monako)
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Sylwestra
- Polacy odznaczeni Orderem Wschodzącego Słońca
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi (Norwegia)
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi (Portugalia)
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Wolnego Kraju Saksonii
- Polscy posłowie do Parlamentu Europejskiego
- Posłowie z okręgu Wrocław
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji
- Prezydenci miast w Polsce (kadencja 1990–1994)
- Prezydenci miast w Polsce (kadencja 1994–1998)
- Prezydenci miast w Polsce (kadencja 1998–2002)
- Prezydenci Wrocławia
- Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Platformy Obywatelskiej
- Senatorowie z województwa dolnośląskiego (od 2001)
- Wykładowcy Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
- Wykładowcy Uniwersytetu Wrocławskiego
- Urodzeni w 1957
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VII kadencji
- Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VI kadencji
- Doktorzy honoris causa uczelni we Wrocławiu