Okres (muzyka)

Okres – element formy muzycznej.

Okres składa się z dwóch zdań muzycznych. Pierwsze to poprzednik, drugie następnik. Poprzednik kończy się zawieszeniem melodii na dominancie, a następnik rozwiązuje napięcie toniką. Poprzednik (jak i następnik) dzieli się na dwie frazy, a fraza na dwa motywy. Rozróżniamy okres muzyczny mały (4+4 takty) i wielki (8+8 taktów), symetryczny (regularny) np. 4+4, 8+8 taktów oraz nieregularny np.3+4, 8+10 taktów. Następnik może być: odpowiadający (materiał muzyczny podobny do poprzednika, różni się najczęściej zakończeniem), uzupełniający (materiał muzyczny jest inny niż w poprzedniku), okrężny (materiał muzyczny poprzednika jest powtórzony w zakończeniu. Okres jest najmniejszą strukturą, z jakiej może być zbudowany utwór muzyczny (np. jednookresowa forma pieśni). O kompozycji opartej na okresach mówi się, że ma budowę okresową. Tego typu nazewnictwo wywodzi się z poglądów niemieckiego muzykologa Heinricha Christopha Kocha (publikowanych pod koniec XVIII w.) i jest adekwatne w stosunku do analizy utworów tonalnej muzyki klasycyzmu, romantyzmu oraz niektórych dzieł muzyki współczesnej.

Bibliografia

• Jerzy Habela: Słowniczek muzyczny. Warszawa: PWM, 1968. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. P. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.). Brak numerów stron w książce