Dźwig okrężny

Schemat pracy dźwigu okrężnego

Winda paternoster

Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach

Centrum medyczne przy ul. Kartouzské w Pradze

Federalne Ministerstwo Finansów w Berlinie

Ratusz w Wuppertalu

Izba Przemysłowa w Wiedniu

Uniwersytet w Wiedniu

Używana w budynku Stasi

Fleming Hotel we Frankfurcie nad Menem

Budynek het HaKa-gebouw w Rotterdamie.

Eduskunta w Helsinkach

Dźwig okrężny, paternoster, winda paciorkowa – dźwig, który pracuje jak przenośnik kubełkowy: składa się z szeregu otwartych kabin (zwykle dwuosobowych) połączonych w łańcuch, poruszających się z niewielką prędkością (0,30 – 0,45 m/s) w zamkniętej pętli w ruchu ciągłym (bez zatrzymywania się), gdy jedna strona porusza się w kierunku do góry, to druga – do dołu.

Zastosowanie

Dźwigi typu paternoster były popularne w pierwszej połowie XX wieku, kiedy mogły przewozić więcej pasażerów niż standardowe dźwigi. W kontynentalnej Europie były stosowane szczególnie w budynkach użyteczności publicznej.

Urządzenia takie znajdowały się np. w Gliwicach na terenie zakładów Bumar Łabędy, w Zabrzu w budynku Urzędu Miejskiego, w Katowicach w tzw. „Drapaczu chmur” oraz w budynku Dyrekcji Północnej DOKP w Gdańsku. Funkcjonują jeszcze:

• w budynku administracyjnym dawnych Zakładów Tkanin Technologicznych Eskord przy ul. Borowskiej w Iłowej (województwo lubuskie);
• w gmachu Sejmu Śląskiego w Katowicach;
• w gmachu Urzędu Wojewódzkiego w Opolu;
• w budynku Komendy Wojewódzkiej Policji w Opolu;
• w modernistycznym budynku przy wrocławskim Rynku (Rynek 9/11).

Współczesność

W wielu krajach zabronione jest stosowanie takich urządzeń, ze względu na wypadkowość. Także ze względu na dostęp dla osób z niepełnosprawnością takie urządzenia wychodzą z użycia, chociaż w ocenie Urzędu Dozoru Technicznego są one bezpieczne. Eksploatuje się tylko stare urządzenia, których liczba maleje.

Nazwa paternoster (w języku łacińskim „Ojcze Nasz”) została zapożyczona poprzez analogię do sznura modlitewnego paternoster.