Piekary (powiat krakowski)
50°01′25″N 19°47′45″E/50,023611 19,795833
| wieś | |
 Zespół pałacowo-parkowy w Piekarach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1762[2] |
| Strefa numeracyjna |
12 |
| Kod pocztowy |
32-060[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KRA |
| SIMC |
0325699 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Liszki  | |
| 50°01′25″N 19°47′45″E/50,023611 19,795833[1]
| |
Piekary – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Liszki.
Wieś opactwa benedyktynów tynieckich w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[4]. W latach 1975–1998 w województwie krakowskim.
Piekary znajdują się na lewym brzegu Wisły na dużej równinie zaliczanej do Obniżenia Cholerzyńskiego w obrębie Bramy Krakowskiej[5]. W miejscu tym Wisła dokonuje przełomu, przepływając przez Bramę Tyniecką, w skład której wchodzą Skałki Piekarskie na wzgórzu Stróżnica, zwanym też Gołąbcem, i Wzgórze Klasztorne, na którym zbudowano Opactwo Benedyktynów w Tyńcu[6].
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0325707 | Dół | część wsi |
| 0325713 | Pod Lipą | część wsi |
| 0325720 | Sroki | część wsi |
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[9].
- Zespół pałacowo–parkowy pałac, oficyna, folwark (spichlerz z budynkiem gospodarczym), zabudowania browaru, figura MB, park.
Na dwóch Skałkach Piekarskich (Okrążku i Kozierówce) odkopano pochodzące ze środkowego paleolitu ślady osadnictwa neandertalczyków, datowane na 120, 55 i 30 tysięcy lat. Najstarsze zabytki sprzed 120 tys. lat to krzemienne odłupki narzędzi aszelskich lub mustierskich[10]. Pochodzą ze stanowisk w Jaskini nad Galoską i Jaskini na Gołąbcu. W Skałkach Piekarskich znajdują się jeszcze inne, mniejsze jaskinie i schroniska: Jaskinia Wiślana Wschodnia, Jaskinia Wiślana Zachodnia, Jaskinia na Gołąbcu Dolna, Schronisko w Okrążku i Kawerna w Piekarach[11]. Na Kozierówce znajduje się Grodzisko w Piekarach – pozostałości grodu z XIII wieku[12].
W 1998 r. Fundacja im. ks. Siemaszki, prowadzona przez ks. Bronisława Sieńczaka ze zgromadzenia księży misjonarzy, rozpoczęła budowę Centrum Edukacyjnego „Radosna Nowina 2000” w Piekarach. Dzięki finansowemu wsparciu pani Józefiny Gebert ze Szwajcarii powstał kompleks budynków, w których znajdują się Liceum Ogólnokształcące „Radosna Nowina 2000”, kościół, hala sportowa i basen[13]. W miejscowości działa też klub piłkarski LKS Tęcza Piekary.
-
Skałki Piekarskie -
Widok na Opactwo Benedyktynów w Tyńcu -
Szkoła -
Ruiny browaru w Piekarach -
Wały przeciwpowodziowe nad Wisłą w Piekarach -
Wisła przed świtem w Piekarach -
Pałac w Piekarach w 2020 roku
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 100159
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 917 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 102.
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Piekary. Nieoficjalna strona. [dostęp 2016-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-01)].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-29].
- ↑ „Rozprawy Akademii Umiejętności", 1881, s. XXI – XXII
- ↑ Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny [dostęp 2019-04-05].
- ↑ E. Jamka, G. Leńczyk, K. Dobrowolski, Badania wykopaliskowe w Piekarach w powiecie krakowskim, „Prace Prehistoryczne”, 2, PAU, 1939.
- ↑ Historia i Misja szkoły – Liceum Ogólnokształcące [online] [dostęp 2022-09-25] (pol.).
-
Ogólny widok Piekar z Tyńca
