Książęta opolsko-raciborscy
Książęta opolsko-raciborscy – władcy Księstwa opolsko-raciborskiego oraz Księstwa bytomskiego.
- 1163-1211 — Mieszko I Plątonogi (stryj, syn Władysława II Wygnańca, od 1163 współrządca Śląska, od * 1173 książę raciborski, od 1177 w Bytomiu i Oświęcimiu, od 1202 w Opolu, od 1210 książę krakowski)
- 1211-1229/30 — Kazimierz I (syn)
- 1229/30-1246 — Mieszko II Otyły (syn, 1229/30-1239 okres regencji, od 1239 samodzielne rządy)
- 1229/30-1238 — Henryk I Brodaty (bratanek Mieszka I, regent)
- 1229/30-1239 — Wiola Bułgarka (żona Kazimierza I, regentka), 1246-1251 księżna cieszyńska
- 1238-1239 — Henryk II Pobożny (syn, regent)
- 1239-1281/2 — Władysław (syn Kazimierza I, 1239-1244 książę kaliski (opieka Henryka II Pobożnego do 1241), do 1249 w Rudzie Wielkopolskiej (1244-1246 samodzielny książę rudzki), od 1239 formalny współrządca opolsko-raciborski, od 1246 samodzielny książę opolsko-raciborski)
1281/1282 – podział księstwa:
- Przemysław i Mieszko – otrzymują wspólnie m.in. księstwo raciborskie, cieszyńskie i oświęcimskie. W 1290 dokonują kolejnego podziału:
- Przemysław – księstwo raciborskie
- Mieszko – księstwo oświęcimskie i cieszyńskie
- Bolko I opolski i Kazimierz – otrzymują wspólnie księstwo opolskie i bytomskie. W 1284 dokonują oni kolejnego podziału:
- Kazimierz – księstwo bytomskie
- Bolko I – księstwo opolskie
- 1284-1312 — Kazimierz (syn Władysława, od 1280/1 w wyniku podziału z bratem Bolkiem I w Bytomiu i Opolu, od 1284 samodzielny książę bytomski, od 1289 lennik króla Czech Wacława II, od 1303 w wyniku podziału z synami strata Koźla i Toszku)
- 1303-1328 — Bolesław (syn, Toszek, od 1321 arcybiskup ostrzyhomski, od 1327 lennik czeski)
- 1303-1352 — Władysław (brat, Koźle do 1334 (potem zastawione książętom raciborskim, a po 1336 w rękach synów Władysława), od 1316 w Bytomiu, 1321-1328 regent w Toszku, od 1327 dziedziczny lennik Czech, od 1328 Toszek i 1328-1337 w Siewierzu (sprzedany ks. cieszyńskim), 1340-(ok.)1350 strata Gliwic)
- 1312-(ok.)1345 — Jerzy (brat, współrządca Władysława)
- 1312-1328 — Mieszko (brat, Siewierz, abdykował, w latach 1328-1334 biskup Nitry, 1334-1344 biskup Veszprém)
od 1354 lub 1355 — Koźle do książąt oleśnickich
- 1354 lub 1355-1357 — Małgorzata ze Šternberka (żona, oprawa wdowia na Bytomiu)
od 1357 — Bytom do książąt cieszyńskich
Księstwo opolsko-raciborskie w ramach Królestwa Czech (1521-1742)
[edytuj | edytuj kod]- Jan Dobry 1521 – 1532, Walenty zmarł i przekazał ziemie Janowi.
- Jerzy 1532 – 1543, Jan zmarł bezpotomnie i dał spadek Jerzemu.
- Jerzy Fryderyk I 1543 – 1551
- Jan Zygmunt 1551 – 1556
- Jerzy Fryderyk I 1556 – 1558 (ponownie)
- Ferdynand I 1558 – 1564
- Maksymilian I 1564 – 1576
- Rudolf II 1576 – 1597
- Zygmunt 1597 –1598
- Rudolf II 1598 – 1612 (ponownie)
- Maciej 1612 – 1619
- Ferdynand II 1619 – 1622
Bethlen
[edytuj | edytuj kod]- Gábor Bethlen 1622 – 1623
- Karol 1623 – 1624 (biskup wrocławski)
- Ferdynand III 1624 – 1645,
1645 – księstwo przekazane w zastaw królowi polskiemu Władysławowi IV Wazie
- Władysław IV 1645 (także król polski 1632-1648)
- Zygmunt Kazimierz 1645 – 1647
- Jan II Kazimierz 1648 – 1649 (także król polski 1648-1668)
- Karol Ferdynand I 1649 – 1655
- Ludwika Maria 1655 – 1666
1666 – księstwo zwrócone cesarzowi po wykupieniu zastawu.
- Leopold I 1666 – 1705
- Józef I 1705 – 1711
- Karol VI 1711 – 1740
- Maria Teresa 1740 – 1742
1742 – pokój w Hubertusburgu kończący wojny śląskie przyznaje m.in. ziemie księstwa Prusom.
Księstwo raciborscy po 1742
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Uwaga! Daty w wielu przypadkach są tylko orientacyjne. Uwzględniono te księstwa, nad którymi panowali odrębni książęta. Również przynależność niektórych ziem do poszczególnych Piastowiczów może być dyskusyjna.