Wilkowo (powiat kętrzyński)
54°00′30″N 21°18′16″E/54,008333 21,304444
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2002) |
248 |
| Strefa numeracyjna |
89 |
| Kod pocztowy |
11-440[2] |
| Tablice rejestracyjne |
NKE |
| SIMC |
0478026 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kętrzyn  | |
| 54°00′30″N 21°18′16″E/54,008333 21,304444[1]
| |
,_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_o%C5%82tarz_01.jpg)
Wilkowo (niem. Wilkendorf) – wieś w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Kętrzyn.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa olsztyńskiego.
Wieś położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 591 Kętrzyn – Mrągowo.
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1046518 | Marzenin | przysiółek |
| 0478032 | Stadniki | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś została lokowana w 1369 r. przez wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode na 12 włókach. Osadnicy na 15 lat zwolnieni byli z opłat czynszowych. Wieś w 1426 r. powiększona została do 24 włók. We wsi było też na oddzielnych włókach pięć służb rycerskich.
Epizod z wojny trzynastoletniej
[edytuj | edytuj kod]W czasie wojny trzynastoletniej w 1454 r. chłopi z Wilkowa wzięli czynny udział w zdobyciu zamku krzyżackiego w Kętrzynie. Pochwycony został prokurator krzyżacki Wolfgang Sauer. Skazano go na śmierć poprzez "sąd boży". Na zamarzniętym stawie młyńskim wykuto wielki przerębel. W poprzek przerębla położono pień drzewa, który polano wodą. Sauer miał przedostać się na drugą stronę przerębla po pniu drzewa. Gdyby przeszedł, zostałby uwolniony. Jednak poślizgnął się i wpadł do lodowatej wody. Został po nim pływający kapelusz.
Rozruchy chłopskie rozwijały się na terenie wschodniej części Mazur. W 1455 r. spalono zamek w Giżycku, a chłopi i szlachta pruska oblegali zamek w Rynie. Jednak 30 stycznia 1456 r. oblegających Ryn rozbiły wojska krzyżackie. W październiku 1460 r. wojska zakonne zdobyły Welawę i poddały się im Bartoszyce. Od lipca 1461 r. Krzyżacy oblegali Sępopol, który zdobyli w październiku. Kętrzyn i Frydląd poddały się w listopadzie 1461 r.
Parafia w Wilkowie
[edytuj | edytuj kod]Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Wilkowie należy do dekanatu Kętrzyn I.
W Wilkowie przed reformacją nie było kościoła w strukturze sieci parafialnej biskupstwa warmińskiego. Kaplicę w Wilkowie obsługiwał krzyżacki kapelan z zamku w Kętrzynie. Po wcześniejszych rozruchach nie chciano tam przyjąć zamkowego kapelana. W dniu 18 października 1490 r. wielki mistrz krzyżacki Jan Tieffenn napisał list do biskupa warmińskiego Łukasza Watzenrodego, aby ten zechciał skierować do obsługi kaplicy w Wilkowie kapłana z kościoła św. Jerzego w Kętrzynie.
Pod koniec XIX wieku w Wilkowie wybudowano nowy kościół, który obsługiwali kapłani ze Świętej Lipki. W Wilkowie dnia 24 maja 1937 r. utworzono samodzielną parafię katolicką. Obecnie do parafii w Wilkowie należy kościół filialny w Bezławkach.
Szkoła
[edytuj | edytuj kod]Po II wojnie światowej szkoła w Wilkowie została ponownie uruchomiona w listopadzie 1947. W roku tym była to szkoła trzyklasowa z 50 uczniami. Szkoła powstała z inicjatywy Czesławy Jasińskiej.
W latach dziewięćdziesiątych XX w. szkołę przeniesiono do nowego budynku z halą sportową. Po ostatniej reformie oświaty ośmioklasowa szkoła podstawowa przekształcona została w szkołę sześcioklasową, a dzieci dowożono do Gimnazjum w Karolewie. W celu uniknięcia zbędnych przewozów dzieci i właściwego wykorzystania pomieszczeń szkoły w Wilkowie powstał Zespół Szkół im. Mikołaja Kopernika. W budynku funkcjonuje gimnazjum, szkoła podstawowa, grupa przedszkolna oraz stołówka. Dyrektorem całości jest Jarosław Charkot.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]W roku 2000 we wsi mieszkało 248 osób. Z Wilkowa pochodzi Krzysztof Kononowicz.
Sport
[edytuj | edytuj kod]W Wilkowie znajduje się klub piłkarski „Wilczek” występujący obecnie w lidze okręgowej. Zespół swoje mecze rozgrywa w sąsiadującej wsi Łazdoje.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 148137
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1457 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ KSNG: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części. opublikowany [w:] Dz.U. z 2013 r. poz. 200 ze zmianami w Dz.U. z 2015 r. poz. 1636. [dostęp 2018-01-06]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Zofia Licharewa, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, wyd. „Pojezierze”, Olsztyn 1962. (str. 92–93)
- Kętrzyn z dziejów miasta i okolic (str. 238–239), wyd. „Pojezierze”, Olsztyn 1978.
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonia | |
| Osady |
|
| Osady leśne | |
| Przysiółki | |
| Części wsi | |
| Przysiółki wsi | |
| Przysiółki osad |
