Little Rock

Little Rock

Stolica stanu
Widok na Little Rock
Flaga
Przydomek: The Rock, Rock Town, LR
Państwo	Stany Zjednoczone
Stan	Arkansas
Hrabstwo	Pulaski
Data założenia	1821
Prawa miejskie	1831
Kod statystyczny	FIPS: 05-41000 GNIS ID: 0083350
Burmistrz	Mark Stodola
Powierzchnia	302,5 km²
Wysokość	102 m n.p.m.
Populacja (2010) • liczba ludności	193 524
Nr kierunkowy	501
Kod pocztowy	Lista kodów: 72201-72212, 72214-72217, 72219, 72221-72223, 72225, 72227, 72231, 72260, 72295
Strefa czasowa	UTC-06:00 UTC-05:00
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Little Rock
Położenie na mapie Arkansas Little Rock
34°44′10″N 92°19′52″W
Strona internetowa

Little Rock – miasto w Stanach Zjednoczonych, stolica i największe miasto stanu Arkansas, ośrodek administracyjny hrabstwa Pulaski, położone na południowym brzegu rzeki Arkansas. W 2010 roku liczyło 193 524 mieszkańców. Główny ośrodek obszaru metropolitalnego Little Rock–North Little Rock–Conway, zamieszkanego przez 709 901 osób (2011).

Położone w pobliżu geograficznego centrum stanu Arkansas, Little Rock zawdzięcza swoją nazwę (dosł. „mała skała”) znajdującej się w tym miejscu niewielkiej formacji skalnej, nad brzegiem rzeki Arkansas.

Dwa okręty United States Navy zostały nazwane na cześć miasta, a wśród nich Littoral Combat Ship USS Little Rock (LCS-9).

Historia

Początki

Little Rock w 1871 roku

Badania archeologiczne wykazały, że tereny współczesnego Little Rock zamieszkiwane były przez Indian na tysiące lat wcześniej, nim dotarli do nich Europejczycy. Lokalna ludność zdominowana była przez plemiona Kaddo, Quapaw, Osedżów, Czoktawów i Czirokezów. Wśród pierwszych osadników byli prawdopodobnie przedstawiciele ludów Folsom, Bluff Dwellers i Mississippi, odpowiadający za różnego rodzaju roboty ziemne, na czele z budową kopców. Zostały one odkryte w 1541 roku przez hiszpańską ekspedycję, na czele której stał Hernando de Soto.

Miasto zyskało swoją nazwę ze względu na małe kamienie, występujące na południowych brzegach rzeki Arkansas. Miejsce to wykorzystywane było przez wczesnych podróżników jako punkt orientacyjny. W 1721 roku francuski odkrywca i handlarz Jean-Baptiste Bénard de la Harpe użył określenia „la Petite Roche” (Mały Kamień), by opisać przejście z regionu płaskich terenów delty Mississippi do podnóży gór Ouachita. Z czasem nazwa spopularyzowała się wśród innych podróżników i przywarła do tego obszaru.

Kalendarium

• 1722 – Francuski odkrywca Jean-Baptiste Bénard de la Harpe dociera do formacji niewielkich kamieni na południowym brzegu rzeki Arkansas; określa to miejsce mianem „la Petite Roche” i buduje punkt handlowy.
• 1812 – W okolicy powstają pierwsze domy mieszkalne.
• 1820 – Robert Crittenden (ur. 1797) i Chester Ashley (ur. 1791) zawierają umowę o partnerstwie w działalności prawniczej, dając podwaliny Rose Law Firm, najstarszej kancelarii prawnej po zachodniej stronie rzeki Mississippi.
• 1821 – Little Rock staje się stolicą Terytorium Arkansas, powstałego w 1819 roku.
• 1831 – Little Rock zyskuje oficjalnie prawa miejskie.
• 1833 – rozpoczyna się budowa Kapitolu Terytorium Arkansas; oddany do użytku w 1842 roku budynek pełni rolę Kapitolu Stanu do roku 1911
• 1836 – Arkansas uznane zostaje za 25. stan amerykański, zaś Little Rock jego stolicę.
• 1861 – Arkansas dołącza do Konfederacji.
• 1863 – Siły Unii zajmują Little Rock.
• 1874 – Wybuch wojny Brooks–Baxter.
• 1880 – W Little Rock na świat przychodzi generał armii Douglas MacArthur; obecnie w jego dawnym domu mieści się MacArthur Museum of Arkansas Military History, zaś okoliczne tereny zyskały nazwę MacArthur Park.
• 1911 – Do użytku oddany zostaje nowy Kapitol Stanowy.
• 1916 – Miasto „wchłania” dotychczas podmiejską dzielnicę Pulaski Heights, co zapoczątkowało ekspansję terenów miejskich na zachód.
• 1957 – Do szkoły Little Rock Central High School zaczyna uczęszczać pierwsza w historii grupa czarnoskórych uczniów, tzw. „Dziewiątka z Little Rock”. W reakcji na publiczne protesty (Arkansas jest wówczas trzecim najbardziej segregowanym rasowo stanem amerykańskim, po Missisipi i Alabamie), Prezydent Dwight Eisenhower wysyła do miasta członków Gwardii Narodowej, by zapewnili „Dziewiątce” bezpieczeństwo i umożliwili im korzystanie z prawa do nauki.
• 1958 – Wszystkie trzy publiczne szkoły średnie w Little Rock zostają na rok zamknięte przez władze stanowe.
• 1968 – Centrum miasta przeżywa boom na rynku nieruchomości; w fazie konstrukcji pozostają Worthen Bank Building (114 m) i Union National Bank (100 m)
• 1974 – W Little Rock powstaje pierwszy Bank Narodowy; jego siedziba staje się najwyższym obiektem w mieście (138 m).
• 1986 – Do użytku zostaje oddana Capitol Tower; dzięki wysokości 167 m, zostaje najwyższym budynkiem w mieście.
• 1992 – Bill Clinton obejmuje stanowisko Prezydenta Stanów Zjednoczonych; w noc wyborów, po ogłoszeniu wyników, przemawia na schodach przed historycznym Old State House w Little Rock. Clinton jest pierwszą w historii osobą ze stanu Arkansas, która została głową państwa amerykańskiego.
• 2004 – Otwarty zostaje ośrodek William J. Clinton Presidential Center and Park; w ceremonii udział biorą m.in. ówczesny gubernator Mike Huckabee, Prezydent George W. Bush, a także byli prezydenci: George H.W. Bush i Jimmy Carter.
• 2006 – Międzynarodowa organizacja charytatywna Heifer International przeznacza 17,5 milionów dolarów na budowę swojej siedziby w Little Rock.
• 2006 – Otwarty zostaje Pulaski County Pedestrian and Bicycle Bridge, znany powszechnie jako Big Dam Bridge; dzięki długości ponad tysiąca metrów, w momencie otwarcia był to największy na świecie most, wybudowany specjalnie dla pieszych/rowerzystów.

Panorama

Panorama Little Rock widziana z północnego brzegu rzeki Arkansas

Geografia

Zgodnie z danymi United States Census Bureau, miasto zajmuje łączną powierzchnię 302,5 km², z czego 300,9 km² to ląd, zaś 1,6 km² (0,52%) to wody.

Little Rock leży na południowym brzegu rzeki Arkansas w centrum stanu Arkansas. Przez miasto przebiegają wododziały Fourche Creek i Rock Creek, wpływające do rzeki. Zachodnia strona Little Rock znajduje się u podnóży gór Ouachita. Na północ od granic administracyjnych Little Rock ulokowana jest góra Pinnacle, a także jezioro Maumelle, skąd czerpana jest większość wody pitnej.

Po drugiej stronie rzeki Arkansas położone jest miasto North Little Rock, które jest niekiedy błędnie uznawane za część Little Rock. Pierwotnie było ono bowiem jedną z dzielnic Little Rock, zwaną Argenta. Sąd Najwyższy Arkansas zezwolił w 1904 roku na włączenie tejże dzielnicy w granice sąsiedniego North Little Rock.

Klimat

Little Rock znajduje się w strefie wilgotnego klimatu subtropikalnego (klasyfikacja Köppena – Cfa). Okresy letnie są gorące i mokre, zaś zimowe łagodne, z niewielkimi opadami śniegu.

Najwyższą odnotowaną temperaturą w historii Little Rock było 46 °C (114 °F) z 3 sierpnia 2011 roku, zaś najniższą –12 °C (25 °F) z 12 lutego 1899 roku.

Średnia temperatura i opady dla Little Rock (1981−2010)

Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Rekordy maksymalnej temperatury [°C]	28	31	33	35	37	42	44	46	41	36	30	27	46
Średnie temperatury w dzień [°C]	10.4	13	18	23	27.4	31.7	33.6	33.7	29.7	23.7	17.2	11.4	22,7
Średnie temperatury w nocy [°C]	-0.1	1.8	6.2	10.7	15.8	20.4	22.5	21.9	17.7	11.2	5.8	1.1	11,2
Rekordy minimalnej temperatury [°C]	-30	-31	-24	-19	-16	-13	-11	-12	-16	-19	-24	-28	−31
Opady [mm]	90.2	93	118.9	130.6	123.7	92.5	83.1	65.8	80.8	124.7	134.1	126.2	1263,4
Średnia liczba dni śnieżnych	0.7	0.9	0.3	0	0	0	0	0	0	0	0	0.2	12,1
Średnia liczba dni z opadami	8.9	9.1	9.8	9.4	11.1	8.7	8.2	6.4	7.3	8.2	8.9	9.7	105,7
Średnie usłonecznienie [h]	180.9	188.2	244.5	276.7	325.3	346.2	351	323	271.9	251	176.9	166.2	3101,8
Źródło: NOAA, The Weather Channel

Demografia

Dane historyczne
Rok	Ludność	Zm., %
1850	2167	–
1870	12 380	471,3%
1890	25 874	109%
1900	38 307	48,1%
1910	45 941	19,9%
1920	65 142	41,8%
1930	81 679	25,4%
1940	88 039	7,8%
1950	102 213	16,1%
1960	107 813	5,5%
1970	132 483	22,9%
1980	159 151	20,1%
1990	175 795	10,5%
2000	183 133	4,2%
2010	193 524	5,7%
Źródła

Zgodnie z danymi spisu powszechnego z 2000 roku, Little Rock zamieszkiwało 183 133 osób, 46 488 rodzin, a w mieście znajdowało się 77 352 gospodarstw domowych. Gęstość zaludnienia wynosiła wówczas 608,5/km², zaś gęstość występowania 84 793 budynków domowych wynosiła 281,7/km². Wedle kryterium rasowego, badania z lat 2005-2007 wykazały, że 52,7% mieszkańców reprezentowało rasę białą (spadek w porównaniu do 74,1% w roku 1970), 42,1% czarną, 4,7% było Latynosami, 0,4% Indianami, 2,1% miało korzenie azjatyckie, a 0,1% stanowili przybysze z wysp Pacyfiku. 1,2% ludności było przedstawicielami innej rasy, a kolejne 1,4% reprezentowało co najmniej dwie rasy.

W mieście znajdowało się 77 352 gospodarstw domowych, z czego 28,6% zamieszkiwanych było przez dzieci poniżej 18 roku życia, 40,5% stanowiły żyjące wspólnie małżeństwa, 16,1% prowadzonych było przez kobiety (bez obecnego męża), zaś 39,9% stanowiły nie-rodziny. 33,8% spośród wszystkich gospodarstw domowych zamieszkiwanych było przez osoby indywidualne, z czego 9,1% przez ludzi samotnych powyżej 65 roku życia. Średnia liczebność gospodarstwa domowego wynosiła 2,3, a rodziny 2,98.

Z uwzględnieniem podziału wiekowego, 24,7% mieszkańców miasta nie ukończyło 18 lat, 10% stanowili ludzie w przedziale 18-24, 31,7% w wieku 25-44, ludność z przedziału 45-64 wynosiła 22%, natomiast 11,6% populacji miało co najmniej 65 lat. Średnia wieku oscylowała wokół 34 lat. Na każde 100 kobiet przypadało 89,2 mężczyzn, a na każde 100 kobiet w wieku powyżej 18 lat przypadało 85 mężczyzn.

Średni dochód gospodarstwa domowego wynosił 37 572 dolarów, zaś rodziny 47 446 dolarów. Mężczyźni generowali dochody w wysokości 35 689 dolarów, a kobiety 23 209 dolarów. 14,3% mieszkańców żyło poniżej relatywnej granicy ubóstwa.

Obszar metropolitalny

W 2011 roku populacja obszaru metropolitalnego Little Rock-North Little Rock-Conway wynosiła 709 901 mieszkańców. W skład tegoż obszaru wchodzą hrabstwa: Pulaski, Faulkner, Grant, Lonoke, Perry i Saline. Do największych miast, poza Little Rock, należą natomiast: North Little Rock, Conway, Jacksonville, Benton, Sherwood, Cabot, Maumelle oraz Bryant.

Religia

Według spisu na 2010 rok największymi grupami religijnymi w aglomeracji były:

• Południowa Konwencja Baptystów: 125.653 członków w 234 zborach
• Zjednoczony Kościół Metodystyczny: 44.865 członków w 101 zborach
• Protestantyzm bezdenominacyjny: 42.482 członków w 114 zborach
• Kościół katolicki: 31.635 członków w 21 kościołach
• Amerykańskie Stowarzyszenie Baptystyczne: 22.052 członków w 90 zborach
• Kościoły Chrystusowe: 14.958 członków w 80 zborach
• Zbory Boże: 12.921 członków w 50 zborach
• Narodowa Konwencja Baptystyczna USA: 12.476 członków w 24 zborach
• Kościół Nazareński: 6785 członków w 25 zborach
• Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich: 6346 członków w 11 zborach
• Kościół Prezbiteriański USA: 5185 członków w 14 zborach
• Kościół Episkopalny: 4675 członków w 11 kościołach
• Afrykański Kościół Metodystyczno-Episkopalny: 4091 członków w 21 zborach
• Kościół Boży w Chrystusie: 3586 członków w 20 zborach
• Kościół Luterański Synodu Missouri: 3420 członków w 15 kościołach
• Zielonoświątkowy Kościół Boży: 2065 członków w 19 zborach

Gospodarka

W Little Rock swoje siedziby ma kilka dużych korporacji, włączając w to Dillard's Department Stores, Windstream Communications i Acxiom. Znaczący udział w lokalnej gospodarce mają również Dassault Falcon Jet i Raytheon Aircraft Company, mimo że ich centrale znajdują się w innych miastach.

Metropolitan Bank Tower, siedziba Metropolitan National Bank

Do lokalnych organizacji non-profit zaliczyć można m.in.: Association of Community Organizations for Reform Now, Heifer International, Lions World Services for the Blind, Clinton Presidential Center oraz Winrock International.

Najważniejszymi pracodawcami w regionie są: Blue Cross and Blue Shield, Baptist Health Medical Center, Entergy, Dassault Aviation, Raytheon, Siemens, AT&T Mobility, Kroger, Euronet Worldwide, L’Oréal Paris i Timex. Jednym z największych publicznych pracodawców, dającym 10 552 miejsc zatrudnienia, jest University of Arkansas for Medical Sciences (UAMS) i jego ośrodki—Arkansas Children's Hospital oraz Central Arkansas Veterans Healthcare System. Ekonomiczny wpływ, jaki każdego roku wywiera na Arkansas UAMS szacowany jest na około 5 miliardów dolarów.

W Little Rock działa port rzeczny, wokół którego utworzono przemysłowy kompleks budynków biznesowych, określany jako Strefa Handlu Zagranicznego. W kompleksie swoje biura prowadzi 14 zagranicznych firm, włączając w to między innymi duńską Wind Power LM, która jest największym na świecie producentem łopat do turbin wiatrowych.

W mieście znajduje się jeden z trzech oddziałów Systemu Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych dla dystryktu St. Louis; pozostałe dwa zlokalizowane są w Louisville i Memphis.

W 2005 roku magazyn Forbes umieścił Little Rock na 22. miejscu listy najlepszych do rozwijania biznesu obszarów metropolitalnych w skali państwa. Z kolei Moody's Investor Services uznał Little Rock za 2. najbardziej zróżnicowane gospodarczo miasto w Stanach Zjednoczonych. W 2009 roku Brookings Institution przyznał Little Rock tytuł 7. najlepszej gospodarki metropolitalnej w kraju. W 2011 roku Forbes uznał Little Rock za 2. najczystsze miasto w Stanach Zjednoczonych, z uwzględnieniem takich kryteriów, jak jakość wody czy powietrza.

Muzea

Biblioteka prezydencka Billa Clintona w William J. Clinton Presidential Center

• Arkansas Arts Center, muzeum i centrum sztuki, stanowi największą instytucję kulturalną w Arkansas.
• Arkansas Museum of Discovery prezentuje wystawy poświęcone nauce, technologii i historii.
• William J. Clinton Presidential Center to ośrodek naukowo-kulturalno-edukacyjny, mieszczący bibliotekę prezydencką Billa Clintona, siedzibę Fundacji Clintona, a także Clinton School of Public Service. Archiwa i biblioteka dysponują w sumie ponad 2 milionami fotografii, 80 milionami stron dokumentów, 21 milionami zapisanych wiadomości e-mailowych, a także niemal 80 tysiącami artefaktów w okresu prezydentury Clintona. W muzeum znajduje się ponadto między innymi pełnowymiarowa replika Gabinetu Owalnego Clintona.
• Historic Arkansas Museum stanowi muzeum poświęcone historii regionu, a zwłaszcza początkom jego rozwoju.
• MacArthur Museum of Arkansas Military History jest jednym z najstarszych budynków w środkowym Arkansas, a zarazem miejscem narodzin generała armii Douglasa MacArthura.
• Old State House Museum mieści obecnie muzeum poświęcone głównie najnowszej historii Arkansas; w przeszłości znajdował się tu kapitol stanowy.

Sport

Klub	Liga	Obiekt domowy	Data założenia	Mistrzostwa
Arkansas Travelers	Texas League	Dickey-Stephens Park	1895	9
Arkansas-Little Rock Trojans	NCAA–Sun Belt Conference	Jack Stephens Center	1927	3
Arkansas-Little Rock Trojans	NCAA–Sun Belt Conference	Gary Hogan Field	1927	0
Arkansas Rhinos	North American Football League	Mills High School	2000	1

Władze

Ratusz miejski w Little Rock

W Little Rock obowiązuje forma rządów burmistrz–rada miejska, z bardzo silną pozycją tego pierwszego (obejmującą między innymi prawo weta). Do 2007 roku podział władz w mieście opierał się na systemie menedżer–rada miejska, który jednak przekształcono na drodze referendum. Funkcja menedżera została utrzymana, jednakże nie posiada on już tak rozległych kompetencji.

W 14 departamentach urzędu miast zatrudnienie znajduje ponad 2500 osób.

W Little Rock swoje siedziby posiada większość organów hrabstwa Pulaski oraz stanu Arkansas.

Transport

Drogi

Przez Little Rock lub w jego sąsiedztwie przebiega szereg autostrad, włączając w to: I-40 (kierująca się na północ, przez North Little Rock), I-430, I-440, I-530 i I-630, a także drogi ekspresowe US 70, US 67, US 167 i US 67.

Transport lotniczy

Port lotniczy w Little Rock oferuje stałe połączenia do 18 miast amerykańskich; każdego dnia notuje się około 116 lotów przychodzących/wychodzących. W 2006 roku port obsłużył ponad 2 miliony pasażerów.

Autobusy

Linie autobusowe Greyhound Lines oferują bezpośrednie połączenia do m.in.: Dallas, Memphis, Houston i St. Louis. Z kolei Jefferson Lines zapewniają połączenia do takich miast, jak: Fort Smith, Kansas City oraz Oklahoma City.

Kursujące w mieście, utrzymane w stylu retro tramwaje

Kolej

Linia Texas Eagle przewoźnika Amtrak oferuje dwa stałe połączenia kolejowe, do Chicago i do San Antonio. Trzy razy w tygodniu przez miasto przejeżdża również pociąg kierujący się do Los Angeles.

Komunikacja miejska

Sieć autobusów miejskich obsługiwana jest przez Central Arkansas Transit Authority (CATA). W 2010 roku operowała ona na 16 trasach codziennych, 6 liniach działających w dni robocze (z ograniczoną liczbą kursów w soboty) oraz jedną linią weekendową. Porankami i popołudniami dni roboczych do ruchu włączają się trzy dodatkowe linie autobusowe. Od 2004 roku Little Rock i North Little Rock obsługiwane są również przez utrzymane w stylu retro tramwaje.

Miasta partnerskie

Miasta partnerskie Little Rock:

• Kaohsiung, Tajwan (1983)
• Hanam, Korea Południowa (1992)
• Changchun, Chiny (1994)
• Newcastle upon Tyne, Anglia (1999)
• Caxias do Sul, Brazylia (2017)

Linki zewnętrzne

• Wikivoyage: Little Rock (ang.)
• Strona oficjalna miasta Little Rock (ang.)
• Little Rock w bazie city-data.com (ang.)