Christoph Willibald Gluck

Christoph Willibald Gluck

Imię i nazwisko	Christoph Willibald Ritter von Gluck
Data i miejsce urodzenia	2 lipca 1714 Erasbach, Królestwo Prus
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	15 listopada 1787 Wiedeń
Instrumenty	organy, wiolonczela, verrilion
Gatunki	muzyka poważna, muzyka klasycystyczna
Zawód	kompozytor, kapelmistrz
Odznaczenia

Christoph Willibald Ritter von Gluck (ur. 2 lipca 1714 w Erasbach koło Berching, zm. 15 listopada 1787 w Wiedniu) – niemiecki kompozytor okresu klasycyzmu.

Życiorys

Był synem leśniczego. Ojciec nie życzył sobie, aby syn kształcił się w kierunku muzycznym, dlatego ten, mając 13 lat, uciekł z domu do Pragi, gdzie pracował jako wędrowny muzykant. Nauczył się grać na organach, verrilionie oraz na wiolonczeli. Później przez dwa lata był na służbie u Lobkowitzów w Wiedniu. W 1736, dzięki pomocy księcia Francesco Saverio Melziego, wyjechał do Mediolanu, gdzie był uczniem Sammartiniego. Tam też zaczął komponować opery (w Mediolanie stworzył m.in. Artakserksesa i Ippolita). W latach 1748–1751 podróżował po Europie wraz z trupą operową, w Londynie poznał Haendla. Dzięki ożenkowi z córką bogatego kupca wiedeńskiego (1752) mógł osiąść na stałe w Wiedniu, gdzie udało mu się uzyskać stanowisko kapelmistrza Opery Dworskiej. Od 1772 roku, dzięki swej byłej uczennicy, królowej Marii Antoninie, komponował dla paryskiej Académie Royale de Musique, wprowadzając reformę w operze francuskiej. W Paryżu, po premierze Ifigenii w Aulidzie wybuchł słynny spór gluckistów z piccinistami (zwolennikami opery włoskiej Picciniego).

Jego twórczość można podzielić na pięć okresów: włoska opera seria, francuska opera komiczna, reforma baletu, reforma opery włoskiej, reforma opery francuskiej.

Gluck był jednym z reformatorów opery klasycznej. Przełomowym dziełem była opera Alceste, nawiązująca do opery francuskiej, zwłaszcza do zdobyczy dramatu muzycznego (tragédie lyrique). W przedmowie do tego przełomowego dzieła kompozytor wygłosił swoje poglądy dotyczące opery. Uważał, że najważniejszy jest dramat – tym postulatem wraca do źródła Cameraty Florenckiej, gdzie celem było "dramma per musica". Zrezygnował z wielkiej arii da capo. Uwzględnił uwerturę jako przygotowanie do treści opery, a także dążył do maksymalnej prostoty.

Gluck pozostawił ponad 100 dzieł scenicznych – poza operami tworzył także balety, pantomimy, pasticcia, kantaty dramatyczne i pieśni.

Odznaczony przez papieża Orderem Złotej Ostrogi. Pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu.

Najbardziej znane dzieła

• Artaserse (Artakserkses, 1741)
• Ippolito (1745)
• Le cinesi (Chinki, 1754)
• Le cadi dupé (Oszukany Kadi, 1761)
• Orfeo ed Euridice (Orfeusz i Eurydyka, 1762)
• La rencontre imprévue (Nieprzewidziane spotkanie, 1764)
• Alceste (Alcesta, 1767)
• Paride ed Elena (1770)
• Iphigénie en Aulide (1774)
• Armide (Armida, 1777)
• Iphigénie en Tauride (Ifigenia na Taurydzie, 1779)
• Echo et Narcisse (1779)

Bibliografia

• Bruce Alan Brown: Gluck and the French Theatre in Vienna, Oxford: Clarendon Press, 1991
• Józef Kański: Przewodnik operowy, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1973, s. 28
• Gluck Christoph Willibald. [w:] Encyklopedia Muzyki PWN [on-line]. RMF Classic. [dostęp 2014-09-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-05)].
• Piotr Kamiński: Tysiąc i jedna opera. T. I. Kraków: PWM, 2008, s. 469-470. ISBN 978-83-224-0901-5.

Linki zewnętrzne

• Christoph Willibald Gluck – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Utwory Christopha Willibalda Glucka w bibliotece Polona