Roy Jacobsen

Roy Jacobsen
Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1954 ; Oslo
Narodowość	norweska
Dziedzina sztuki	literatura
	Multimedia w Wikimedia Commons

Roy Jacobsen (ur. 26 grudnia 1954 w Oslo) – norweski prozaik.

Życiorys

Dorastał w Grorud, wówczas przedmieściu Oslo. W latach 1979–1986 mieszkał w Sollfjellsjøen (rodzinnej miejscowości swojej matki) w regionie Nordland. Obydwa te miejsca często pojawiają się w jego twórczości. Debiutował w 1982 r. zbiorem opowiadań Fangeliv (Więzienne życie), za który otrzymał nagrodę im. Tarjei Vesaasa.

W 1991 r. opublikował powieść Seierherrene (Zdobywcy) nominowaną do Nagrody literackiej Rady Nordyckiej. Na przykładzie dwóch pokoleń norweskiej rodziny Jacobsen pokazuje całkowitą zmianę warunków i stylu życia w swoim kraju. W ciągu kilku dziesięcioleci XX wieku tradycyjne norweskie społeczeństwo złożone z rolników, robotników i nielicznej klasy średniej przekształciło się w nowoczesne, postindustrialne społeczeństwo dobrobytu. Do tych pokoleniowych doświadczeń Jacobsen powraca m.in. w powieści Vidundenbarn (wyd. pol. Cudowne dzieci, 2012). Większość jej akcji toczy się we wczesnych latach 60. XX w. Wówczas to w życie Finna, ucznia szkoły podstawowej i jego rozwiedzionej matki (mieszkańców blokowiska w Oslo) wkracza siedmioletnia przyrodnia siostra chłopca. Ich losy to opowiedziana z perspektywy wielu lat historia dorastania, w której tęsknota za minionym czasem przeplata się z ironią, a wspomnienia chwil beztroskich z doświadczeniem brutalności świata.

W Polsce opublikowano również thriller Det nye vannet Nowa woda (wyd. pol. 1998), powieść psychologiczno-sensacyjną Izmael (wyd.pol. 1998) oraz teksty Jacobsena w: Norwegia: Przewodnik nieturystyczny (Warszawa, 2011) i Antologii współczesnej prozy norweskiej (Izebelin 1996).

Jest także autorem biografii Trygve Bratteliego, w latach 70 XX w. dwukrotnego premiera Norwegii.

Twórczość

Fangeliv – opowiadania (1982)
Hjertetrøbel – powieść (1984)
Tommy – powieść (1985)
Det nye vannet – powieść (1987), wyd. pol. Nowa woda, przeł. I. Zimnicka, Izabelin 1998
Virgo – powieść (1987)
Det kan komme noen – opowiadania (1989)
Ursula – książka dla dzieci (1990)
Seierherrene – powieść (1991)
Fata morgana – powieść (1992)
Den høyre armen – opowiadania (1994)
Trygve Bratteli: En fortellig – biografia (1995)
Ismael – powieść (1998), wyd. pol. Izmael, przeł. I. Zimnicka, Izabelin 1998
Grenser – powieść (1999)
Fugler og soldater – opowiadania (2001)
Det nye vannet – opowiadania (2003)
Frost – powieść (2005)
Hoggerne – powieść (2005)
Marions slør – powieść (2007)
Vidunderbarn – powieść (2009), wyd. pol. Cudowne dzieci, przeł. A. Topaczewska, Kraków 2012
Anger – powieść (2011)
Niewidzialni – powieść, pol. przekład Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2018^[1]
Białe morze – powieść, pol. przekład Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2019^[2]
Oczy z Rigela – powieść, pol. przekład Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2020^[3]
Tylko matka – powieść, pol. przekład Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2021
Niegodni – powieść, pol. przekład Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2024

Inne (wydane w Polsce)

Antologia współczesnej prozy norweskiej, Marciniakówna A. (red.), Izabelin 1996
Lód, w: Norwegia: Przewodnik nieturystyczny, pr. zbiorowa, Warszawa 2012.

Przypisy

↑ "Niewidzialni" Roya Jacobsena. Nominowana do Międzynarodowego Bookera subtelna powieść o życiu na maleńkiej wyspie. wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-11].
↑ "Białe morze" Roya Jacobsena. Przed okrucieństwem wojny nie da się uciec. W kilka miesięcy można przeżyć całe życie. wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-11].
↑ Norweski pisarz Roy Jacobsen: Jeńcy wojenni z Rosji, z Polski zbudowali nasz kraj. wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-11].

Linki zewnętrzne

Biografia i twórczość autora na stronie wydawcy (norw.)
Wywiad z pisarzem (ang.)

[1] "Niewidzialni" Roya Jacobsena. Nominowana do Międzynarodowego Bookera subtelna powieść o życiu na maleńkiej wyspie. wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-11].

[2] "Białe morze" Roya Jacobsena. Przed okrucieństwem wojny nie da się uciec. W kilka miesięcy można przeżyć całe życie. wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-11].

[3] Norweski pisarz Roy Jacobsen: Jeńcy wojenni z Rosji, z Polski zbudowali nasz kraj. wyborcza.pl. [dostęp 2020-12-11].

[1]

[2]

[3]