Serial animowany
Serial animowany – ciąg regularnie pokazywanych (w kinie, telewizji) filmów animowanych o wspólnym tytule seryjnym. Poszczególne odcinki najczęściej posiadają podobnych bohaterów oraz wspólną scenerię. W przypadku kanałów telewizyjnych programy są tworzone lub adaptowane z użyciem wspólnego tytułu seryjnego i mogą być publikowane w regularnych odstępach czasu.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Powstanie
[edytuj | edytuj kod]Pierwszym rozpoznawalnym bohaterem serii filmów animowanych był dinozaur Gertie, wymyślony przez amerykańskiego rysownika Winsora McCaya (premiera filmu w 1914). Niebawem na ekranach kin pojawiły się inne znane postacie rysunkowe: kot Fritz (1920) oraz Myszka Miki (1928). Pomysłodawca tej ostatniej postaci, Walt Disney, nadzorował produkcję cyklu Silly Symphonies, stanowiącego ciąg adaptacji różnorodnych mitów, baśni i bajek w formie filmów dźwiękowych. W latach 30. XX wieku pojawiły się kolejne popularne postacie, m.in. Betty Boop (od 1930) z wytwórni Fleischer Studios, Królik Bugs (od 1938) z wytwórni Warner Bros. oraz Tom i Jerry (od 1940) z wytwórni MGM[1].
Rozwój
[edytuj | edytuj kod]Od lat 50. XX wieku produkcja seriali animowanych przeniosła się do telewizji. Popularność w Stanach Zjednoczonych zdobyła wówczas wytwórnia Hanna-Barbera, odpowiedzialna za szereg słynnych seriali pokroju Scooby Doo (od 1969) oraz Flintstonów (od 1960)[2]. W Europie Zachodniej pojawiały się również odnoszące sukces frekwencyjny seriale takie jak francuski cykl edukacyjny Był sobie człowiek (od 1978)[3], włoska La Linea (1972)[4] oraz produkowana w koprodukcji adaptacja niemieckich książek dla dzieci Pszczółka Maja (od 1975)[5]. Za żelazną kurtyną uznanie zdobyły seriale takie jak polski Bolek i Lolek[6], radziecki Wilk i Zając[7] oraz czechosłowackie produkcje wytwórni Krátký Film Praha (Rozbójnik Rumcajs, Sąsiedzi, Krecik[8]).
Od połowy lat 80. XX wieku telewizyjne seriale animowane zwracały się również ku dorosłej widowni. W USA punktem zwrotnym okazała się premiera satyrycznego serialu Simpsonowie[1], po którym w latach 90. XX wieku nastąpiła ekspansja wulgarnych serii filmowych takich jak South Park, Family Guy tudzież Daria[9]. Nowe możliwości dla tego typu seriali dla dorosłych przyniosły alternatywne formy dystrybucji telewizyjnej (dystrybuowany w internecie Rick & Morty, pokazywany na Netfliksie BoJack Horseman)[10][11]. Specyficznym krajem produkcji widowisk telewizyjnych stała się również Japonia, gdzie powstały serie anime takie jak Dragon Ball Z i Neon Genesis Evangelion[12]. Zmieniały się też warunki produkcji seriali animowanych; na znaczeniu kosztem seriali rysunkowych zyskiwały produkcje trójwymiarowe lub wykorzystujące przynajmniej częściowo formy animacji komputerowej.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b David Nusair, Timeline of Animated Film History [online], LiveAbout [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ Hanna-Barbera – Illustration History [online], illustrationhistory.org [dostęp 2019-12-26].
- ↑ « Il était une fois… la vie » revient sur France 4 dans une version restaurée [online], 11 marca 2017 [dostęp 2019-12-26] (fr.).
- ↑ Watch La Linea, the Popular 1970s Italian Animations Drawn with a Single Line [online], Open Culture [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ Classic Series Maya the Bee makes Its Return [online], Janson Media [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ Żeby więcej Polaków było takich, jak Bolek i Lolek [online], Culture.pl [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ Bartek Koziczyński, 333 popkulturowe rzeczy... PRL, In Rock, 2007, s. 420.
- ↑ Adam Burakowski, Aleksander Gubrynowicz, Paweł Ukielski, 1989 – Jesień Narodów, Trio, 2009, s. 93.
- ↑ Inside the New Golden Age of Adult Animation [online], Time [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ Abigail Chandler, How Rick and Morty became TV’s most unlikely hit, „The Guardian”, 23 listopada 2019, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ Molly Lambert, The Origin Story of the Depressingly Good “BoJack Horseman” [online], The New Yorker [dostęp 2019-12-26] (ang.).
- ↑ Emilie William Davis i inni, East Asian screen industries, BFI, 2008, s. 78.