Przejdź do zawartości

Steven Seagal

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Steven Seagal
Ilustracja
Steven Seagal, 2016
Imię i nazwisko

Steven Frederic Seagal

Data i miejsce urodzenia

10 kwietnia 1952[1]
Lansing

Zawód

aktor, reżyser, scenarzysta, producent filmowy, muzyk, policjant, polityk

Współmałżonek

Miyako Fujitani (1975–1986)
Adrienne La Russa (1984, unieważnione)
Kelly LeBrock (1987–1996)
Erdenetuya Seagal (2009–obecnie)

Lata aktywności

od 1982

Odznaczenia
Order Przyjaźni
Strona internetowa

Steven Frederic Seagal /sˈɡɑːl/ (ur. 10 kwietnia 1952[1] w Lansing) – amerykański aktor kina akcji, reżyser, scenarzysta, producent filmowy, muzyk i policjant, który posiada również serbskie i rosyjskie obywatelstwo.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne lata

[edytuj | edytuj kod]

Jest synem Patricii (Irlandki) i nauczyciela matematyki stosowanej na Uniwersytecie w Berkeley, Stephana (jego rodzice byli rosyjskimi Żydami, którzy wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych[2]). Ukończył Buena High School w Wirginii.

Początki jego kariery nie są związane z filmem. W 1971 r. Seagal wyjechał do Japonii, gdzie pracował jako dziennikarz i nauczyciel języka angielskiego[3]. Jednocześnie kształcił swoje umiejętności we wschodnich stylach walki i został nauczycielem aikido. W życiu prywatnym, tak samo, jak i w walce, był bardzo żywiołową osobą. Uwiódł Miyako Fujitani, córkę swego nauczyciela aikido, a gdy okazało się, że dziewczyna jest w ciąży, poślubił ją. Po wyjeździe z Japonii przez pewien czas podróżował po świecie.

Kariera filmowa

[edytuj | edytuj kod]

W 1982 r. powrócił do Stanów Zjednoczonych i w Hollywood rozpoczął nauczanie karate[4]. Uczył także aktorów w Hollywood, między innymi Seana Connery’ego. Jego uczeń Michael Ovitz, szef agencji aktorskiej, zaaranżował spotkanie z właścicielami wytwórni „Warner Bros”, na którym Steven Seagal zaprezentował swoje predyspozycje i w rezultacie otrzymał propozycję kontraktu[5]. Rok później zadebiutował przed kamerami rolą w filmie Nico-Ponad Prawem (About the Law), w którym partnerowała mu Sharon Stone[4]. Produkcja przyniosła aktorowi rozpoznawalność. W następnym filmie pt. Hard to Kill (Wygrać ze śmiercią) zagrał z modelką Kelly LeBrock, swoją trzecią żoną. Choć kolejne role nie przyniosły mu uznania w oczach krytyków, szybko umocniły jego pozycję jako odtwórcy postaci „twardych facetów” i obok takich gwiazd kina akcji, jak Arnold Schwarzenegger, Jean-Claude Van Damme, Chuck Norris czy Sylwester Stallone, na stałe wszedł do światowej historii kina. W 1994 r. zadebiutował jako reżyser w filmie Na zabójczej ziemi, w którym zagrał także główną rolę. W późniejszym okresie został również producentem. Zrealizował m.in. film Liberator.

Działalność muzyczna

[edytuj | edytuj kod]
W Glasgow (2007)

Seagal podjął także działalność muzyczną i gra na gitarze. Nagrał dwa albumy: Songs from the Crystal Cave (2005) i Mojo Priest (2006). W 2006 r., wraz ze swoim zespołem Thunderbox, występował w Ameryce i Europie. 10 sierpnia 2014 roku zagrał koncert dla prorosyjskich separatystów na Krymie[6]. Współpracował z wieloma muzykami, takimi jak: James Burton, Vince Gill, Leon Russell, Taj Mahal, Richie Sambora i Delbert Maclinton. Jego utwory wykorzystane zostały w niektórych jego filmach.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]
Seagal, Putin i Jemieljanienko (2012)

Czterokrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną w latach 1975–1986 była Miyako Fujitani, z którą ma dwójkę dzieci: Kentaro Seagal (ur. 1976) i Ayako Fujitani (ur. 1979). W 1984 był krótko żonaty z Adrienne La Russa, małżeństwo anulowano. 5 września 1987 roku poślubił Kelly LeBrock, z którą ma trójkę dzieci – Annalizę (ur. 1987), Arissę (ur. 1993) i Dominicka (ur. 1990). Para rozwiodła się w 1996 roku. W 2009 roku zawarł związek małżeński z Erdenetuyą Batsukh, z którą ma jedno dziecko. Aktor ma także córkę Savannah (ur. 1996) z Arissą Wolf.

Ukończył akademię policyjną[7]. Został zastępcą szeryfa w parafii Jefferson (odpowiednik hrabstwa) w Luizjanie[8]. Interesuje się buddyzmem tybetańskim. Oprócz sztuk walki poznawał także medycynę naturalną, między innymi akupunkturę i ziołolecznictwo.

W 2016 roku otrzymał obywatelstwo serbskie i rosyjskie[9]. Twierdzi publicznie, że jest „...Rosjaninem a Rosja to jego dom”[10].

Utworzył firmę Zhara Fight z siedzibą w Rosji, która promować ma wydarzenia na żywo – walki MMA i boks. 30 maja 2018 odbyła się impreza inauguracyjna w Vegas City Hall[11].

W 2018 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych Federacji Rosyjskiej powierzyło mu funkcję „specjalnego przedstawiciela do spraw stosunków humanitarnych pomiędzy Rosją a Stanami Zjednoczonymi”[12], a w 2020 został członkiem rosyjskiej nowo utworzonej przez Zachara Prilepina partii „Sprawiedliwa Rosja – Za Prawdę”[13]. Po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 agencja RIA Nowosti opublikowała informację, że Seagal w rozmowie z dziennikarzami miał powiedzieć, że „nigdy nie zrezygnuje z rosyjskiego paszportu” i że „codziennie spotyka się z rusofobią”[12].

Konflikty z aktorami i inne kontrowersje

[edytuj | edytuj kod]
Steven Seagal (2014)

W wywiadzie udzielonym dla Los Angeles Times w 1988 roku powiedział, że pracował dla CIA, ze względu na swą znajomość sztuk walki oraz umiejętności językowe. Stwierdził też, że w 1979 roku pomagał szachowi Iranu Mohammadowi Pahlawiemu oraz członkom jego rodziny w bezpiecznej ucieczce z kraju i ochraniał ich domy w Londynie i Paryżu. Przypisał też sobie, że ochraniał abp. Desmonda Tutu oraz egipskiego prezydenta Sadata[14]. CIA nie potwierdziło, by przeprowadzało takie operacje. Podczas kręcenia filmu Nico w 1988 roku stwierdził, że niektóre fragmenty filmu są „bardzo autobiograficzne”[3].

Zna dalekowschodnie sztuki walki – aikido, judo, karate, kendo i kung-fu[potrzebny przypis]. Aktor twierdził też, że aikido uczył go sam Morihei Ueshiba. Tymczasem Ueshiba zmarł, zanim Seagal przybył do Japonii[potrzebny przypis].

Seagal był krytykowany przez byłych kaskaderów, którzy mieli okazję pracować z nim w filmach. Kane Hodder, Stephen Quadros, oraz Gene LeBell zarzucali Seagalowi, że uderza ich intencjonalnie[15][16]. W podobny sposób wypowiadali się o nim niektórzy aktorzy. Sean Connery powiedział, że podczas kręcenia filmu Never Say Never Again Seagal złamał mu nadgarstek[17].

Seagal miał wiele procesów ze strony aktorek, zarzucających mu molestowanie. Takie zarzuty postawiły mu m.in. Portia de Rossi[18] i Rachel Grant[19][20].

W 1997 podczas przyjęcia w domu Sylvestra Stallone w Miami, Seagal przechwalał się, że skopałby tyłek Van Damme’owi. Van Damme zaoferował wtedy Seagalowi, aby wyszli na zewnątrz domu i sprawdzili kto jest lepszy. Jednak Seagal przeprosił wszystkich i opuścił spotkanie. Wieczorem tego samego dnia ponownie spotkali się w klubie nocnym. Van Damme ponownie złożył ofertę Seagalowi, jednak do walki nie doszło. Według Stallone’a Seagal wystraszył się Van Damme’a[21][22].

W 1997 roku lama Penor Rinpocze ogłosił, że Steven Seagal nosi w sobie ducha XVII-wiecznego mistrza buddyjskiego o imieniu Czungdrag Dordże, który z powodu współczucia dla cierpienia istot żywych odrodził się, aby pomóc wszystkim istotom osiągnąć oświecenie. Seagal złożył hojną darowiznę na rzecz klasztoru Penora Riponcze[23].

Podczas kręcenia filmu Uprowadzona 3, Seagal obraził Liama Neesona zarzucając mu, że nie potrafi walczyć jak prawdziwa gwiazda kina akcji[24].

Od 2014 roku aktywnie wspiera rosyjską agresję na Ukrainę występując dla prorosyjskich separatystów w Donbasie oraz udzielając wywiadów w rosyjskiej telewizji gdzie powiela tezy na temat rosyjskiej agresji na Ukrainę. W 2022 roku zapowiedział stworzenie filmu dokumentalnego mającego usprawiedliwiać rosyjską agresję na Ukrainę[25]. Twierdzi, że na Ukrainie wciąż rządzą i walczą naziści. Powiela stwierdzenia rosyjskiej propagandy o ofensywnej roli NATO (w tym Polski, Niemiec i USA), które jakoby miało stwarzać zagrożenie dla Rosji[26].

W 2023 roku został odznaczony Orderem Przyjaźni przez Władimira Putina[27]. Z kolei w 2024 wziął udział w inauguracji kolejnej kadencji prezydenckiej rosyjskiego dyktatora[28].

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Występy gościnne

[edytuj | edytuj kod]
  • 1988-1997: Roseanne jako on sam
  • 2003: 20h10 pétantes jako on sam

Zdjęcia archiwalne

[edytuj | edytuj kod]
  • 2002: Who Is Alan Smithee? jako on sam

Scenarzysta

[edytuj | edytuj kod]

Reżyser

[edytuj | edytuj kod]

Producent

[edytuj | edytuj kod]

Producent wykonawczy

[edytuj | edytuj kod]
  • 2001: The Path Beyond Thought
  • 2004: Poza zasięgiem (Out of Reach)
  • 2005: Zatopieni (Submerged)
  • 2005: Maan lone
  • 2006: Mercenary for Justice
  • 2006: Harvester

Nagrody i nominacje

[edytuj | edytuj kod]

W 1995 roku został nominowany do Złotej Maliny za film Na zabójczej ziemi w trzech kategoriach (najgorszy aktor, najgorsze zdjęcia, najgorszy reżyser). Wygrał w jednej kategorii, jako najgorszy reżyser[29]. W roku 1997 został nominowany za film Krytyczna decyzja w kategorii najgorszy wspierający aktor[30]. W 1998 roku został nominowany za film W morzu ognia w czterech kategoriach[31], a w roku 2003 za film Wpół do śmierci jako najgorszy aktor[32].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Steven Seagal.
  2. Russia names actor Steven Seagal special representative for Russian-US humanitarian ties. Jewish Telegraphic Agency, 2018-08-05. [dostęp 2022-08-14]. (ang.).
  3. a b Farrell, Benet i Fuhrman 1990 ↓.
  4. a b Marcin Kulka: Mafijny sekret Seagala. „Propozycja nie do odrzucenia”. wiadomosci.onet.pl. [dostęp 2012-03-21]. (pol.).
  5. Patrick Goldstein: Steven Seagal Gets a Shot at Stardom. articles.latimes.com, 1988-02-14. [dostęp 2022-08-14]. (ang.).
  6. Steven Seagal zagrał koncert dla prorosyjskich separatystów.
  7. Steven Seagal: Cesarz kina akcji skończył 63 lata. film.wp.pl. [dostęp 2015-04-11]. (pol.).
  8. Marta Koecka: Steven Seagal specjalnie dla „Super Expressu”: Chętnie wróciłbym do Polski. se.pl. [dostęp 2015-01-16]. (pol.).
  9. Steven Seagal z rosyjskim obywatelstwem – TVN24 [online], www.tvn24.pl [dostęp 2017-11-26].
  10. Steven Seagal u „żołnierza Putina”. „Widziałem w Ukrainie tysiące nazistów” [online], kultura.onet.pl [dostęp 2022-08-13] (pol.).
  11. Steven Seagal będzie promował walki MMA pod szyldem swojej nowej firmy Zhara Fight – EveryWeb.pl, „EveryWeb.pl”, 31 maja 2018 [dostęp 2018-05-31] (pol.).
  12. a b Marta Korycka: Steven Seagal: „Nigdy nie zrzeknę się rosyjskiego obywatelstwa”. Potem rzuca absurdalne oskarżenia. gazeta.pl. [dostęp 2022-07-29]. (pol.).
  13. UZ: Rosja. Steven Seagal członkiem nowej partii. Wystartuje w wyborach do Dumy? „Popiera pokój”. gazeta.pl, 2020-02-05. [dostęp 2022-07-29]. (pol.).
  14. Patrick Goldstein. Steven Seagal Gets a Shot at Stardom. „Los Angeles Times”, Feb 14 1988. 
  15. Interview with Jason (Kane Hodder). Unrated Magazine.
  16. George Karlukovski: Martial Arts Illustrated. MAJ Publications, lipiec 2007, s. 27–28.
  17. Frost, Caroline (August 25, 2015). „Sean Connery Turns 85 Today... 85 Things You Probably Didn’t Know About 'The First And Best(?) James Bond'”. HuffPost. data dostępu 2020-03-14.
  18. Portia de Rossi accuses Steven Seagal of sexual harassment. BBC, 9 listopada 2017.
  19. Rannard, Georgina; Evans, Patrick (January 15, 2018). „Steven Seagal denies Bond girl assault”. BBC News.
  20. Maddaus, Gene (February 9, 2018). „District Attorney’s Office Reviewing Sex Abuse Case Against Steven Seagal”. Variety.
  21. Wenn (2008-02-05): Seagal And Van Damme Fisticuffs At Stallone Party. Contactmusic.com. [dostęp 2020-04-15]. (ang.).
  22. Sylvester Stallone recalls fighting talk. „Daily Express”. [dostęp 2020-04-15]. (ang.).
  23. Matthew Sweet, Steven Seagal: top action hero and Tibetan lama „Independent” Sunday 14 November 1999.
  24. Freya Drohan (2014-06-03): Actor Steven Seagal claims Liam Neeson ‘can’t fight like real action movie guys. „Irish Independent”. [dostęp 2020-04-15]. (ang.).
  25. Julia Davis, Wywiad S. Seagala w rosyjskiej telewizji w programie Władimira Sołowiowa [online], Twitter, 12 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-13] (ang.).
  26. Steven Seagal u „żołnierza Putina”. „Widziałem w Ukrainie tysiące nazistów” [online], Onet Kultura, 12 sierpnia 2022 [dostęp 2022-08-14] (pol.).
  27. Steven Seagal odznaczony przez Putina [online], www.rmf24.pl [dostęp 2023-02-27] (pol.).
  28. Na służbie u Putina. Steven Seagal przyjechał na zaprzysiężenie dyktatora. tvp.info, 2024-05-07. [dostęp 2024-06-13].
  29. Razzie Awards (1995) IMDb.
  30. Razzie Awards (1997) IMDb.
  31. Razzie Awards (1998) IMDb.
  32. Razzie Awards (2003) IMDb.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]