Wieża Romantyczna w Wodzisławiu Śląskim
 nr rej. :- 757/66 z 30.12.1966 (woj. katowickie)[1] - A/535/2019 z 14.08.2019 (woj. śląskie)[2] | |
.jpg) Baszta Rycerska w lesie na historycznym Grodzisku (2021) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Grodzisko |
| Typ budynku |
Wieża |
| Styl architektoniczny | |
| Inwestor |
Edward Brauns |
| Rozpoczęcie budowy |
1867 |
| Ukończenie budowy |
1868 |
| Ważniejsze przebudowy |
1991 |
| Zniszczono |
2004 |
| Odbudowano |
2012 |
| Pierwszy właściciel |
Edward Brauns |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wodzisławskiego  | |
Położenie na mapie Wodzisławia Śląskiego  | |
 50°00′22,50″N 18°29′03,88″E/50,006250 18,484411
| |
Baszta Rycerska w Wodzisławiu Śląskim (również zwana Wieżą Romantyczną) – neogotycka, około 20-metrowa zabytkowa[3] baszta wybudowana w latach 1867-1868 w lesie miejskim na historycznym Grodzisku przez ówczesnego właściciela miasta, zagorzałego romantyka Edwarda Braunsa, który zmarł w 1881 roku, czyli 13 lat po jej wzniesieniu[4].
W 1925 roku właścicielami baszty oraz przyległego terenu zostali Stefan Krzystek i Jan Kowol - wodzisławscy kupcy. Utworzyli z niej punkt widokowy oraz restaurację co wiązało się z jej kapitalnym remontem. Według ówczesnej księgi pamiątkowej wspięło się tam pierwszego dnia otwarcia aż 338 osób. Po 13 latach w 1938 roku baszta zaczęła popadać w ruinę, i tak było do 1991 roku kiedy staraniem Towarzystwa Miłośników Ziemi Wodzisławskiej basztę odrestaurowano[4].
Na wyremontowanej baszcie w 1991 r. utworzono punkt widokowy z lunetą, a na szczycie powiewały flagi Polski i TMZW. Na czterech poziomach obiektu mieściły się komnaty służące prezentacji prac lokalnych artystów i zabytków[4]. Ponownie po 13 latach w czerwcu 2004 roku baszta została podpalona przez nieznanych sprawców i popadła w ruinę.
W 2009 r. trwały spory własnościowe pomiędzy Nadleśnictwem, Starostwem Powiatowym oraz Miastem Wodzisław Śląski, kto ma finansować odbudowę zabytku. O jego remont apelowało Towarzystwo Miłośników Ziemi Wodzisławskiej. Ostatecznie sprawą remontu spalonego zabytku zajęło się miasto[5].
W 2012 r. zostały wyremontowane mury i elewacja zewnętrzna. Latem 2020 r. rozpoczęto kolejny etap rewitalizacji Baszty, która ma ponownie pełnić funkcję wieży widokowej. Prace ukończono w 2021.
Od 2021 roku punkt widokowy udostępniony jest dla zwiedzających dzięki renowacji baszty w ramach projektu „Silesianka” – szlak wież i platform widokowych w Euroregionie Silesia[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2012-12-12].
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 1 października 2019 r. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2019-10-04]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ a b c K. Cichy, Baszta Rycerska na Grodzisku, [w:] "Herold Wodzisławski" nr 2/2019
- ↑ Mirosława Książek: Urzędnicy: to nie nasza wieża, niech się zawali. dziennikzachodni.pl, 17. [dostęp 2023-07-26]. (pol.).
- ↑ Tovi cz-Tvorba, Silesianka | [online], www.silesianka.eu [dostęp 2024-07-30].