Introdukcja

Introdukcja (łac. introductio – wprowadzenie, wstęp) – wprowadzenie nierodzimego gatunku lub niższego taksonu pochodzącego z innego geograficznie regionu, jako nowego elementu danej biocenozy. W rolnictwie jest to celowe wprowadzenie przez człowieka na teren uprawy chronionej organizmów pożytecznych^[1].

Rodzaje introdukcji

Introdukcja może być efektem celowego działania lub przypadku. Niektórzy autorzy^[2] rozdzielają pojęcia introdukcji i zawlekania, definiując je odpowiednio jako celowe i przypadkowe przenoszenie gatunków przez człowieka. Pozostali wyróżniają introdukcję celową (zamierzoną) i przypadkową (niezamierzoną). Gatunki mogą być introdukowane np. w celu biologicznego zwalczenia szkodników roślin, albo jako źródło pożywienia dla ludzi. Przykładami świadomie wprowadzonych obcych gatunków mogą być kozy na Guadalupe i króliki w Australii. Do gatunków zawleczonych należą najczęściej organizmy wodne przenoszone w wodach balastowych statków oraz gryzonie (zwłaszcza szczury).

W botanice wyróżnia się introdukcję bezpośrednią polegającą na tym, że gatunek przywieziony z innego kontynentu da się uprawiać pod warunkiem zachowania tych samych warunków klimatycznych, oraz introdukcję pośrednią, wymagającą wykonania prac hodowlanych (np. krzyżowania przywiezionych gatunków z gatunkami uprawianymi na danym terenie).

Skutki introdukcji

Introdukcja ma zwykle negatywny wpływ na środowisko. W jej wyniku zostają przełamane przez człowieka naturalne bariery izolujące gatunki. W nowym środowisku introdukowany gatunek nie ma wrogów naturalnych, co może prowadzić do nadmiernego wzrostu jego liczebności, zakłócenia równowagi w biocenozie, a przez to zagrozić gatunkom rodzimym. Wprowadzenie gatunków obcych często prowadzi do wyginięcia gatunków rodzimych.

Negatywnym przykładem introdukcji jest sprowadzenie przez człowieka na kontynent Australii królika, wróbla oraz opuncji, a także sprowadzenie do Polski barszczu Sosnowskiego, który miał być uprawiany na paszę, a okazał się bardzo szkodliwy dla ludzi i zwierząt.

Pozytywnym przykładem introdukcji jest wprowadzanie żółwi olbrzymich z atolu Aldabra na Ile aux Aigrettes, gdzie miały zastąpić w roznoszeniu owoców hebanowców wytępione przez człowieka rodzime żółwie i scynki Leiolopisma mauritiana. Eksperyment uznano za udany. Zaproponowano by wymarłe mastodonty w Stanach Zjednoczonych zastąpić słoniami^[3].

Zobacz też

Przypisy

↑ Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
↑ Praca zbiorowa: Biologia. Repetytorium dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2006, s. 339. ISBN 83-02-09004-2.
↑ David Biello. Żółwiom na odsiecz. „Świat Nauki”. nr. 8 (240), s. 6, sierpień 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380.

Bibliografia

Księga gatunków obcych inwazyjnych w faunie Polski. Definicje.. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. [dostęp 2018-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-26)].
Encyklopedia Biologia. Greg, 2008. ISBN 978-83-7327-756-4.

[1] Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.

[2] Praca zbiorowa: Biologia. Repetytorium dla maturzystów i kandydatów na wyższe uczelnie. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2006, s. 339. ISBN 83-02-09004-2.

[3] David Biello. Żółwiom na odsiecz. „Świat Nauki”. nr. 8 (240), s. 6, sierpień 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380.

[1]

[2]

[3]