Przejdź do zawartości

Istota czarna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przekrój przez śródmózgowie i wzgórki górne, istota czarna zaznaczona kolorem ciemnoszarym i podpisana substancia nigra

Istota czarna, substancja czarna (łac. substantia nigra) – część śródmózgowia kręgowców, wchodząca w skład układu pozapiramidowego[1]. U człowieka jest to szeroka blaszka istoty szarej mózgowia, rozmieszczona obustronnie bezpośrednio za odnogami mózgu[2], na całej długości śródmózgowia, częściowo zachodząc w obręb mostu i międzymózgowia[3]. Na przekroju świeżego mózgu ma charakterystyczną, ciemnobrązową barwę, od której pochodzi jej nazwa.

Funkcją istoty czarnej jest koordynacja ruchów mimowolnych i ruchów szybkich. Uszkodzenie części zbitej istoty czarnej, w której znajdują się perikariony neuronów dopaminergicznych, jest podstawowym czynnikiem patogenezy parkinsonizmu.

Stereotaktyczne przeszczepy tkankowe istoty czarnej są eksperymentalną metodą leczenia choroby Parkinsona.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Maria Śmiałowska: istota czarna. W: Encyklopedia biologiczna. Czesław Jura, Halina Krzanowska (red). T. IV: Gl–Ja. Kraków: Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres, 1998, s. 362. ISBN 83-85909-42-7.
  2. Janina Sokołowska-Pituchowa, Anatomia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, wyd. VIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 684, ISBN 978-83-200-3917-7.
  3. Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom IV. Układ nerwowy ośrodkowy, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 17, ISBN 978-83-200-4203-0.