Język burgenlandzko-chorwacki

gradišćanskohrvatski jezik

Obszar	Burgenland (Austria)
Liczba mówiących	ok. 19 tys.
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki bałtosłowiańskie Języki słowiańskie Języki południowosłowiańskie Grupa zachodnia Dialekt czakawski Język burgenlandzko-chorwacki
Status oficjalny
UNESCO	3 zdecydowanie zagrożony↗
Kody języka
ISO 639-2	sla
Glottolog	burg1244
Linguist List	hrv-bur
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język burgenlandzko-chorwacki (chorw. gradišćanskohrvatski jezik, niem. Burgenlandkroatische Sprache) – język blisko spokrewniony z serbsko-chorwackim, uznawany przez Austrię za jeden z jej języków mniejszościowych. Używany jest również w Czechach, na Węgrzech i Słowacji.

Historia

Burgenland na mapie Austrii

Pojawienie się i ukształtowanie języka burgenlandzko-chorwackiego w Austrii (w ówczesnych czasach, na Węgrzech) było spowodowane migracjami ludności chorwackiej z powodu wojny z Turkami. Użytkownicy tego języka żyją w Burgenlandzie.

Chociaż potomkowie burgenlandzkich Chorwatów posługiwali się wszystkimi trzema dialektami serbsko-chorwackimi (tj. czakawskim, sztokawskim i kajkawskim), ostatecznie to dialekt czakawski przeważył jako dominujący substrat językowy w wyodrębniającym się i ewoluującym etnolekcie, wobec czego to na nim właśnie jest oparty standard języka. Jednakże współczesne dialekty burgenlandzko-chorwackie pochodzą także od sztokawskiego i kajkawskiego.

Kwestia odrębności

Po rozpadzie Jugosławii podjęto dyskusję nad tym, czy standardy językowe oparte na dialekcie sztokawskim tworzą jeden język serbsko-chorwacki czy może raczej istnieją trzy języki narodowe: chorwacki, serbski i bośniacki. Sytuację dodatkowo skomplikowało odłączenie się Czarnogóry od tzw. „małej Jugosławii” i dążenie do standaryzacji czwartego języka narodowego – czarnogórskiego. Zwolennicy jednego języka wielonarodowego argumentują zaistniałą sytuację dążeniem do kulturalnego i językowego indywidualizmu państw wchodzących niegdyś w skład tego bałkańskiego kraju, co nie ma podłoża czysto językoznawczego. Faktem jest, iż wszystkie cztery deklarowane języki są do siebie bardzo zbliżone pod względem strukturalnym.

Język burgenlandzko-chorwacki to mowa oparta na dialekcie czakawskim, a więc dzieli go od powyższych standardów narodowych więcej różnic. Rząd Austrii uznał tę mowę za język regionalny odrębny od (serbsko-)chorwackiego.

Ojcze Nasz w językach słoweńskim, burgenlandzko-chorwackim i chorwackim

słoweński	burgenlandzko-chorwacki	chorwacki
Oče naš, ki si v nebesih, posvečeno bodi tvoje ime, pridi k nam tvoje kraljestvo, zgodi se tvoja volja kakor v nebesih tako na zemlji. Daj nam danes naš vsakdanji kruh in odpusti nam naše dolge, kakor tudi mi odpuščamo svojim dolžnikom, in ne vpelji nas v skušnjavo, temveč reši nas hudega. Amen.	Oče naš, ki si na nebesi, sveti se ime tvoje, pridi kraljevstvo tvoje, budi volja tvoja, kako na nebu tako i na zemlji. Kruh naš svakidanji daj nam danas, i otpusti nam duge naše, kako i mi otpušćamo dužnikom našim, i ne zapeljaj nas u skušavanje, nego oslobodi nas od zla. Amen.	Oče naš, koji jesi na nebesima, sveti se ime tvoje, dođi kraljevstvo tvoje, budi volja tvoja, kako na nebu tako i na zemlji. Kruh naš svagdanji daj nam danas, i otpusti nam duge naše, kako i mi otpuštamo dužnicima našim, i ne uvedi nas u napast, nego izbavi nas od zla. Amen.

Linki zewnętrzne

• Gradišćansko-hrvatski jezik kao sistem