Luzon
16°N 121°E/16,000000 121,000000.jpg) Zdjęcie satelitarne wyspy Luzon | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Akwen | |
| Archipelag | |
| Powierzchnia |
104 688 km² |
| Populacja (2005) • liczba ludności • gęstość |
|
Położenie na mapie Filipin  | |
| 16°N 121°E/16,000000 121,000000
| |
Luzon – największa wyspa archipelagu Filipin, o powierzchni 104 tys. km².
Jest głównym regionem gospodarczym Filipin[1]. Przemysł morski wyspy ma istotny udział w gospodarce całych Filipin, a na wybrzeżach znajdują trzy z pięciu najważniejszych ośrodków turystycznych tego kraju[2]. Głównymi uprawami są ryż, kukurydza i palma kokosowa[3]. Na wyspie wydobywa się nikiel, miedź oraz złoto[4].
Oblewają ją trzy morza (Morze Filipińskie, Morze Południowochińskie oraz Morze Sulu). Na wyspie można wyróżnić pasma górskie: Cordillera Central (z najwyższym szczytem Pulag – 2928 m) oraz Sierra Madre. Na wyspie znajduje się wiele czynnych wulkanów, m.in.: Mayon, Taal, Banahao, Bulusan, Pinatubo.
Na wyspie znajduje się słodkowodne jezioro Taal, które znajduje się w kalderze czynnego wulkanu wulkanu Taal[5].
Największe miasta to stolica Filipin Manila oraz Quezon City, Baguio, Cabanatuan, Batangas, Navotas.
Na wyspie żyje wiele endemicznych gatunków zwierząt, m.in. ponad 40 gatunków ssaków charakterystycznych wyłącznie dla tej wyspy, takich jak drzewomyszka czy też sorkomyszak[6].
W 2018 roku odkryto na wyspie szczątki wymarłego nosorożca z gatunku Rhinoceros philippinensis, wokół którego znaleziono 57 kamiennych narzędzi, a którego kości nosiły ślady rozbioru tuszy przy ich użyciu. Wiek szkieletu został określony na pomiędzy 777–631 tysięcy lat, co pozwoliło na datowanie kolonizacji wyspy na okres 709 tysięcy wcześniejszy niż uważano dotychczas (kolonizacja została dokonana najprawdopodobniej przez Homo erectus)[7][8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Mirosław Ciesielski, Gospodarka Filipin po pandemicznym szoku [online], Obserwator Finansowy: ekonomia, debata, Polska, świat, 23 czerwca 2022 [dostęp 2024-01-27].
- ↑ Katherine Sanchez-Escalona, Drivers of Blue Economy in Luzon, Philippines: Status, Threats, and Potentials for Development, „Transactions of the National Academy of Science and Technology”, 44 (2022), 2023, s. 1, DOI: 10.57043/transnastphl.2022.2566 [dostęp 2024-01-27].
- ↑ Philippine Statistics Authority, Selected Statistics on Agriculture and Fisheries 2018-2022, s. 11-12, ISSN 1908-2045 [dostęp 2024-01-27] (ang.).
- ↑ Eillen Grace Dela Cruz, Philippines – Mining by the numbers, 2023 [online], S&P Global [dostęp 2024-01-28] (ang.).
- ↑ Taal Lake – Philippines. Global Nature Fund. [dostęp 2019-02-25]. (ang. • niem.).
- ↑ Lawrence Richard Heaney i inni, Doubling diversity: a cautionary tale of previously unsuspected mammalian diversity on a tropical oceanic island, „Frontiers of Biogeography”, 8 (2), 2016, DOI: 10.21425/F5FBG29667 [dostęp 2024-01-28].
- ↑ T. Ingicco i inni, Earliest known hominin activity in the Philippines by 709 thousand years ago, „Nature”, 557 (7704), 2018, s. 233–237, DOI: 10.1038/s41586-018-0072-8 [dostęp 2024-01-27] (ang.).
- ↑ 700,000-Year-Old Stone Tools Point to Mysterious Human Relative [online], National Geographic, 2 maja 2018 [dostęp 2024-01-27] (ang.).
