Polska (piosenka)
| Wykonawca utworu z albumu Tan, Posłuchaj to do ciebie, MTV Unplugged, Made in Poland | |
| Kult | |
| Wydany | |
|---|---|
| Nagrywany | |
| Gatunek | |
| Długość |
5:17 |
| Twórca |
Kult |
| Wydawnictwo |
Tonpress |
Polska (także Mieszkam w Polsce) – piosenka zespołu Kult. Obok utworów „Piosenka młodych wioślarzy” uznawana za nieformalny hymn młodzieżowy podczas przemian ustrojowych w Polsce na przełomie lat 80. i 90. XX wieku[1][2].
Muzyka do piosenki powstała podczas jednej prób zespołu w czerwcu 1986 roku. Pierwszym powstałym elementem kompozycji była ścieżka basowa stworzona przez Ireneusza Wereńskiego[3]. Napisany przez Kazika Staszewskiego tekst piosenki (pt. „Mieszkam w Polsce”) powstał wcześniej[4].
W lipcu 1986 roku w Chełmie zespół po raz pierwszy wykonał ten utwór na koncercie[4]. Po raz pierwszy utwór został nagrany w styczniu 1987 roku. W nagrali brali udział: Kazik Staszewski (śpiew, saksofon), Janusz Grudziński (gitara elektryczna), Ireneusz Wereński (gitara basowa), Tadeusz Kisieliński (perkusja), Paweł Szanajca (saksofon)[5]. Nagrana w 1988 roku wersja koncertowa (pod tytułem „Mieszkam w Polsce”) ukazała się na wydanym rok później albumie Tan[5][6]. W 1992 roku nagrano wersję studyjną piosenki[7]. Ukazała się ona jako bonus na reedycji albumu Posłuchaj to do ciebie[5]. Ponadto „Polska” w innych aranżacjach znalazła się na albumach MTV Unplugged z 2010 roku, Made in Poland z 2017 roku[5] oraz Live Pol’and’Rock Festival 2019 (pod tytułem „Mieszkam w Polsce”) z 2020 roku[8].
„Polska” Kultu, obok takich utworów jak „Nie pytaj o Polskę” Obywatela G.C., „Spotkanie z…” Sztywnego Palu Azji, „To wychowanie” T.Love, zalicza się do utworów, będących popularnym w drugiej połowie lat 80. komentarzem artystycznym wobec postrzegania roli Polski jako ojczyzny[4].
Za kontynuację „Polski” uważa się utwór Kazika Staszewskiego „Jeszcze Polska”[7][9], stanowiący komentarz wobec polskiej rzeczywistości na początku lat 90. XX wieku[9].
Tekst piosenki
[edytuj | edytuj kod]Piosenka opowiada o Polsce lat 80[7]. Staszewski w utworze wytyka rodakom alkoholizm, skłonność do przemocy i hipokryzję. Polska jest postrzegana jako kraj brudny i brzydki[10]. Krytykowany jest również kościół katolicki i jego wierni (Zaczepia mnie pijanych meneli wielu / Jutro spotkają się w kościele)[5].
Istnieją różne interpretacje refrenu. W niektórych opracowaniach refren jest odbierany jako akceptacja życia w Polsce, pomimo jej wad[7][10], a krzyk Staszewskiego stanowi podkreślenie, że mimo wszystko nie wstydzi się swojego pochodzenia[10]. Według interpretacji filozofa Andrzeja Marca ciągłe powtarzanie Mieszkam w Polsce stanowi pokazanie, że Polacy są skazani na życie w Polsce. Marzec podkreśla, że w „Polsce” Kultu oraz w „Nie pytaj o Polskę” Obywatela G.C. jest pokazane pragnienie wyjazdu z Polski, które zostaje odbierane, a następnie ukryte przez samych zainteresowanych[11].
Utwór zawiera motywy autobiograficzne. Fragment Koncerty popołudniowe / Pełne bezmózgów służby porządkowe / Patrzą wokoło bo swędzą ich ręce / Kochają bić coraz więcej i więcej nawiązujące do pobicia Kazika Staszewskiego przez bramkarzy klubu Stodoła. Fragment Czy byłeś kiedyś w Kutnie na dworcu w nocy / Jest tak brudno i brzydko, że pękają oczy stanowi krytykę wyglądu stacji kolejowej Kutno, na którym Kazik Staszewski wielokrotnie przesiadał się podczas podróży z Torunia (gdzie grał koncerty lub odwiedzał swoją przyszłą żonę) do Warszawy[5]. Dziennikarz muzyczny Wiesław Weiss stwierdził, że siłą piosenki nie jest wyłącznie wizja literacka, lecz wyraźne piętno przeżyć autora tekstu[12].
Teledysk
[edytuj | edytuj kod]W 1992 roku powstał teledysk reżyserii Yacha Paszkiewicza[5]. Teledysk nakręcono w Gdańsku. Na nagraniu widać Gdańsk Główny oraz ulicę Długą[13], a także muzyków, wykonujących swój utwór w domu kultury w gdańskiej Oruni[5].
„Polska” w filmie
[edytuj | edytuj kod]Utwór pojawia się w serialu Rojst '97 z 2021 roku[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Trudzik 2015 ↓, s. 80.
- ↑ Marek Horodniczy: Piosenka prawdę ci powie – Kult „Mieszkam w Polsce”. audycjekulturalne.pl, 2018-01-05. [dostęp 2023-09-07].
- ↑ Skaradziński 2017 ↓, s. 402.
- ↑ a b c Skaradziński 2017 ↓, s. 403.
- ↑ a b c d e f g h Skaradziński 2017 ↓, s. 405.
- ↑ KULT. kult.art.pl. [dostęp 2023-09-07].
- ↑ a b c d Skaradziński 2017 ↓, s. 404.
- ↑ Michał Bigoraj: Największy koncert w historii Polski? - Kult Live Pol'and'Rock Festival 2019 - recenzja. infomuza.pl, 2020-11-17. [dostęp 2023-09-07].
- ↑ a b Kazik. nuta.pl. [dostęp 2023-09-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-07)].
- ↑ a b c Latoch-Zielińska 2020 ↓, s. 190.
- ↑ Marzec 2018 ↓, s. 58.
- ↑ Fic 2022 ↓, s. 14.
- ↑ Pierwsze polskie teledyski powstawały w Trójmieście. strefahistorii.pl, 2016-04-06. [dostęp 2023-09-07].
- ↑ Kult (zespół) w bazie filmpolski.pl
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Maciej Fic. „Ziemia bez nas da sobie radę Ale my bez niej nie przetrwamy”. Polscy muzycy rockowi jako obrońcy klimatu. „Wieki Stare i Nowe”. 17 (22), 2022.
- Małgorzata Latoch-Zielińska. Polska i polskość w tekstach kultury popularnej (na przykładzie wybranych piosenek). „Polonistyka. Innowacje”. 11, 2020.
- Andrzej Marzec. „Nie pytaj mnie, co widzę w niej”–porzucanie Polski we współczesnej muzyce. „Czas Kultury”. 34, 2018.
- Jan Skaradziński: „Polska” KULT. W: Jan Skaradziński, Konrad Wojciechowski: Piosenka musi posiadać tekst. I muzykę. 200 najważniejszych utworów polskiego rocka. Czerwonak: In Rock, 2017. ISBN 978-83-64373-54-1.
- Artur Mariusz Trudzik. Albumy rockowe z lat 80.–medium w walce z reżimem PRL-u (studium z dziennikarstwa muzycznego). „Kultura–Media–Teologia”. 21, 2015.