Monachomachia, czyli Wojna mnichów
Strona tytułowa wydania z 1778 | |
Autor | |
---|---|
Typ utworu | |
Data powstania |
1776-1778 |
Wydanie oryginalne | |
Miejsce wydania |
Lipsk |
Język | |
Data wydania |
1778 |
Monachomachia, czyli Wojna mnichów (z gr. monachos – mnich, machia – walka) – poemat heroikomiczny o wojnie mnichów autorstwa Ignacego Krasickiego. Wydany po raz pierwszy anonimowo w roku 1778 w Lipsku, wywołał oburzenie hierarchii kościelnej i uznanie u twórców epoki oświecenia[1].
Powstanie utworu i pierwsze wydania
[edytuj | edytuj kod]Utwór powstał prawdopodobnie w Berlinie między końcem 1776 a wiosną 1777 – Tadeusz Mikulski datuje powstanie Monachomachii na 1778, Juliusz Kleiner i Ryszard Wierzbowski na wiosnę 1776. Według legendy, został napisany w apartamencie Woltera w Poczdamie[1].
W 1778 ukazały się dwa pierwsze, nie podające imienia autora wydania dzieła – lwowskie K. Szlichtynga i lipskie M. Grölla. Oparte były one na dwóch różnych rękopisach, z których oba były niepoprawne. Jako pierwsze nazwisko Krasickiego podało wydanie Monachomachii w Dziełach poetyckich z 1802. Pierwsze wydanie oparte na poprawniejszym tekście ukazało się w pierwszym tomie Dzieł Krasickiego (Warszawa 1803).
Treść i kompozycja
[edytuj | edytuj kod]Tematem utworu jest walka pomiędzy mnichami dwóch zakonów: karmelitów i dominikanów. Przedstawienie sporu mnichów w utworze naznaczone jest groteskowym humorem. Jednocześnie Monachomachia jest ostrą satyrą, krytyką ukrytą pod kostiumem zabawnych postaci.
Utwór jest dynamiczny, pełen komizmu – przykładem jest choćby scena batalistyczna, kiedy to idą w ruch naczynia i trepy, postać ojca Hilarego czy też fakt, że zwaśnionych godzi mocny trunek i wspólna namiętność do kielicha.
Monachomachia wywołała skandal – występowała przeciw zakonom, zasobnemu życiu duchownych, próżniactwu i zacofaniu. Stanowi utrzymaną w duchu oświecenia krytykę wad społecznych, obecnych również w Kościele, czego Krasicki nigdy nie ukrywał.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Monachomachia w serwisie Wolne Lektury
- Monacho-machia, czyli Woyna mnichow (Wilno, 1801, na s. tyt. krypt. aut. – Nazwa aut.: Ignacy Krasicki) w serwisie Polona.pl
- Poezye Krasickiego. T. 1 (Paryż, 1830, zawiera: Bajki i przypowieści ; Bajki nowe ; Myszeis ; Monachomachia, czyli Wojna mnichów ; Antimonachomachia) w serwisie Polona.pl