Rurecznik mułowy

Rurecznik mułowy
	Tubifex tubifex
	(Mueller, 1774)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	pierścienice
Gromada	siodełkowce
Podgromada	skąposzczety
Rodzina	rurecznikowate
Rodzaj	Tubifex
Gatunek	rurecznik mułowy

Rurecznik mułowy, rurecznik pospolity (Tubifex tubifex) – gatunek skąposzczeta z rodziny rureczników (Tubificidae).

Występowanie

Pierścienice te są dość powszechne, można je spotkać w różnych miejscach: w mulistym dnie w wodach słodkowodnych, w jeziorach, rzekach, również w stawach czy rowach. Są odporne na niską zawartość tlenu oraz znaczne zmiany składu chemicznego wody, dzięki czemu wytrzymują silne zanieczyszczenia, nawet w mocno zanieczyszczonych wodach IV-V klasy.

Rurecznik stanowi ważny składnik fauny dennej. Żyje w mule, tworząc kolonie złożone z wielu osobników. Pojedynczy osobnik zanurzony przednią częścią ciała w mule tkwi w podłożu, w rurce zbudowanej z mułu i śluzu, z której to wystawia tylną część ciała. Wykonuje kołyszące ruchy wahadłowe, co zapewnia dopływ zasobniejszej w tlen wody.

Rurecznik jest pożytecznym organizmem wpływającym na utrzymanie równowagi biologicznej. Pełni podobną rolę jak dżdżownicowate w glebie. Odżywia się materiałami osadowymi wraz z zawartymi w nich martwymi cząstkami organicznymi i glonami pobieranymi z mułu dennego.

Wygląd

Osiąga długość od 1 do 8 cm. Ciało pokrojem podobne jest do ciała dżdżownicy, wykazuje wyraźną segmentację. Oddycha całą powierzchnią ciała, a w warunkach niedotlenienia hemoglobina rozpuszczona w osoczu ułatwia mu oddychanie. Ta hemoglobina powoduje, że rurecznik posiada barwę czerwoną bądź rdzawą czy też brązową.

Przy masowym występowaniu rurecznika dno zbiornika nabiera koloru czerwono-rdzawego, a liczne kolonie wykonujące falowe ruchy dają obserwatorowi wrażenie poruszającego się dna.

Rozmnażanie

Cykl życiowy rurecznika zależny jest od warunków termicznych. Rozmnaża się masowo, tylko raz, po czym ginie. Jaja składa w kokonach najczęściej w lecie (czerwiec-sierpień). Rozmnażanie jest możliwe u niego również wiosną i jesienią, zależne jest tylko od warunków termicznych panujących w tym czasie. Kokony wraz z jajami umieszcza głęboko w mule dennym, nawet 15–20 cm w głąb mułu (osadu).

Przeżywalność młodych osobników jest mała. Najczęściej giną z powodu zbyt głębokiego umiejscowienia kokonów i długiej drogi do przebycia na powierzchnię mułu. Zbyt płytkie osadzenie kokonu stwarza okazję do ataków drapieżnych larw znajdujących się w tej strefie (np. ochotka, wodzień).

Rurecznik jako pokarm

Stanowi pokarm wielu bezkręgowców wodnych i ryb. Jest wykorzystywany w akwarystyce jako wysokokaloryczny pokarm dla ryb akwariowych. Nie należy jednak podawać go bez przeprowadzenia odpowiednich zabiegów higienicznych i bez odkażania.
Rureczniki można też zamrażać, co zabija wiele mikroorganizmów, nie eliminuje jednak wszystkich związków chorobotwórczych i toksycznych (trujących). Ze względu na możliwość kumulowania w ciele rureczników, toksyny mogą stanowić przyczynę zatruć u ryb.

Przy żywieniu ryb tym pokarmem zalecana jest ostrożność – należy mieć pewność co do jakości miejsca, skąd jest pobierany.

Rureczniki można spotkać w handlu także pod postacią pokarmu w tabletkach. Pokarm jest preparowany za pomocą liofilizacji, zawiera w jej wyniku do 60% białka, ważnego składnika pokarmowego.

Uwagi

Jest bardzo ważnym składnikiem pokarmu ryb, również akwariowych, lecz jest również nosicielem wielu groźnych chorób. Karmienie samym rurecznikiem może doprowadzić do różnych chorób układu pokarmowego ryb.
Rurecznik jest jednym z najlepszych nośników lekarstw i witamin w przypadku chorób ryb. Po wymoczeniu go w roztworach witamin czy leków można po 1-2 godz. podawać go w małych proporcjach chorym rybom. Wcześniej nie należy zapominać o przeczyszczeniu układu pokarmowego rurecznika wraz z jego odkażeniem.

Zobacz też

Rurecznikowate

Przypisy

↑ Tubifex tubifex, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

Bibliografia

HenrykH. Jakubowski HenrykH., JerzyJ. Ring JerzyJ., Ryby w akwarium, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1988, ISBN 83-02-03493-2, OCLC 830085501 .
HansH. Frey HansH., Moje akwarium, WiesławW. Wiśniewolski (tłum.), Warszawa: „Sport i Turystyka”, 1988, ISBN 83-217-2667-4, OCLC 69283993 .
Hans Frey – Akwarium słodkowodne (ISBN 83-217-2777-8)
MariaM. Prost MariaM., Choroby ryb, Warszawa: Państ. Wydaw. Rolnicze i Leśne, 1989, ISBN 83-09-01335-3, OCLC 749289583 .

[itis-1] Tubifex tubifex, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[1]