Przejdź do zawartości

Sosan Taesa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sŏsan Taesa
서산대사
Ilustracja
Ch'ŏnghŏ Hyujŏng – Sŏsan Taesa
Data i miejsce urodzenia

1520
pobliże Pjongjangu

Data i miejsce śmierci

23 stycznia 1604
w swojej pustelni na górze Myohyang[1]

Szkoła

sŏn

Nauczyciel

Puyong Yŏnggwang

Następca

Soyo T'aehung
Noemuk Ch'oyong
Paegun Powan
Pyokchon Uichon
Samyŏng Yujŏng
P'yŏnyang Ŏngi

Zakon

sŏn

Honorowy tytuł lub imię pośmiertne

Pierwszy Mistrz Sŏn Narodu, Przywódca Sŏn i Doktryny, Pomocnik Szkół, Ustanowiciel Nauki, Najwyższy Mędrzec, Który Zbawia Wszystkich

Multimedia w Wikimedia Commons

Sŏsan Taesa (lub Seosan Daesa) (kor. 서산대사), właściwie Ch'ŏnghŏ Hyujŏng (ur. 1520, zm. 1604) – największy koreański mistrz sŏn okresu dynastii Yi. Znany także jako Sŏsan Tŭnggye. Bohater ludowych opowieści.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się na północy w pobliżu Pjongjangu w rodzinie pomniejszego urzędnika rządowego, gdy obydwoje rodzice mieli po 47 lat. Gdy Sŏsan miał lat 9 rodzice zmarli. Ponieważ był bystrym chłopcem prawdopodobnie jego ojciec wykształcił go sam zgodnie z chińskim i konfucjańskim systemem nauczania. Po sprawdzeniu jego wiedzy, został wysłany do Seulu, gdzie kontynuował naukę w Królewskiej Szkole w Seulu (Songgyun gwan). Ponieważ jego nauczyciel został wysłany na południe do prowincji Cholla, Sosan wraz z kilkoma uczniami udali się za nim. Zostali jednak wezwani z powrotem do Seulu. Postanowili jednak zwiedzić okoliczne klasztory buddyjskie. Po spotkaniu z mnichem buddyjskim Sosan udał się do klasztoru Sangye na górze Chiri. Przez 3 lata studiował sutry pod kierunkiem Sungina; został mnichem. Miał wtedy 18 lat i jego nauczyciel skierował go na praktykę sŏn do mistrza Puyonga Yŏnggwana.

Pod jego kierunkiem pilnie praktykował sŏn. Pewnego dnia osiągnął częściowe urzeczywistnienie Dharmy sŏn i napisał wiersz

Nagle usłyszałem kukanie kukułki poza oknem.
Wiosenne góry przepełniające moje oczy są moim dawnym domem.
Wracając po nabraniu wody, obejrzałem się.
Błękitne góry w białych chmurach bez liku[2].

Wkrótce po tym otrzymał inga (pieczęć potwierdzenia urzeczywistnienia). Udał się wtedy do innego mistrza sŏn Muka Taesy, praktykował pod jego kierunkiem przez jakiś czas i także otrzymał inga. Przez następnych osiem lat Sŏsan przebywał w kilku klasztorach i pustelniach na Chiri san. Pewnego dnia postanowił odwiedzić swojego przyjaciela w wiosce. W czasie drogi usłyszał pianie koguta i osiągnął kolejne przebudzenie. Skomponował wtedy dwie zwrotki:

Chociaż włosy posiwiały, umysł nie posiwiał,
Jak człowiek z dawnych czasów kiedyś ogłosił.
Teraz, kiedy usłyszałem pianie koguta,
Wszystko, co człowiek może zrobić, stało się.
Po tak nagłym osiągnięciu mojego domu, wszystko jest właśnie takie jakie jest.
Dziesięć milionów [stron] Tripitaki są pierwotnie pustym papierem[3].

Koniec jego 20. i początek 30. lat, to kolejny etap wędrówek; góra Odae na północy, Szczyt Maitreyi w Górach Diamentowych na jeszcze dalszej północy. Napisał wtedy wiele wierszy i listów do swoich uczniów.

W 1551 r. w wieku 32 lat przeszedł egzamin mnisi razem z 406 mnichami sŏn. Odbył się on po raz pierwszy od 50 lat, gdyż regentka królowa Munjong pragnęła zrewitalizować buddyzm. W następnym roku odbył się egzamin wyższego stopnia, który zdał Sosan wraz 21 innymi mnichami sŏn i 12 mnichami szkół doktrynalnych. Został wtedy na 2 lata opatem świątyni (nie wiadomo jakiej). Prowadził także Stowarzyszenie Przekazu Dharmy. W trzy miesiące później stanął na czele szkół doktrynalnych, i także w trzy miesiące później – szkoły sŏn. Został mu oficjalnie przyznany najwyższy urzędowy tytuł hierarchii buddyjskiej – Todaesona. Stał na czele tych szkół przez trzy lata, czyli do wieku 38 lat.

W 1557 r. zrezygnował z wszelkich oficjalnych funkcji i powrócił w góry. Po półrocznym pobycie w Górach Diamentowych przez 6 lat wędrował po różnych miejscach praktyki na górze Chiri. Następnie wędrował po całej Korei.

Około 1568 r. (gdy miał 49 lat) postanowił zostać na górze Myohyang (płn.-zach. Korei) i tam, z kilkoma krótkimi przerwami, przebywał do końca swojego życia. Prowadził nauczanie i spotkał swoich najwybitniejszych uczniów: Samyonga Yujonga, Sojo T’aehunga, Paeguna Powhana i Pyokchona Ŭichona. Miał ponad tysiąc uczniów z czego 70 wybitnych.

W 1564 r. rozpoczął pracę nad podręcznikiem dla uczniów sŏn, który po ukończeniu stał się jednym z najważniejszych tekstów następnych pokoleń mnichów sŏn. Książka ta, ze wstępem Samyonga, została wydana w 1579 r.

Gdy w 1589 wykryto spisek w celu obalenia króla (zamieszanych w to było kilku mnichów), zarówno Sŏsan, jak i Samyong zostali aresztowani; jednak kiedy okazało się, że Sosan i jego uczeń byli zawsze lojalni, zostali zaproszeni na dwór królewski.

W 1592 r. Japonia najechała Koreę, która była pierwszym celem przed opanowaniem Chin. W ciągu 20 dni Japończycy dotarli do Seulu. Uciekający król zwrócił się o pomoc i otrzymał ją od 73-letniego Sŏsana, który zgromadził 5000 mnichów pod swoimi rozkazami. Ponieważ prześladowania buddyzmu trwały w Korei od 200 lat, więc ci, którzy decydowali się na praktykę sŏn w odległych, niedostępnych zakątkach górskich, w warunkach właściwie samowystarczalności, byli ludźmi naprawdę zdeterminowanymi i zahartowanymi na wszelkie przeciwności losu. Mnisia milicja zdobyła miasto Pjongjang, a wielu mnichów, łącznie z Sŏsanem, walczyło na polach bitew i przyczynili się do zwycięstwa nad doborowymi oddziałami sioguna Toyotomi Hideyoshiego.

Li Rusong, głównodowodzący armii chińskiej wspierającej Koreańczyków, napisał nawet wiersz ku czci Sŏsana:

Mało troszcząc się o ziemską sławę,
Był zagłębiony tylko w sŏn.
Jednak gdy usłyszał, że naród jest w niebezpieczeństwie
Zszedł z gór[4].

Cena zwycięstwa była olbrzymia. Prawie wszystkie klasztory i świątynie, z ich wspaniałymi, gromadzonymi przez wieki zasobami, zostały zniszczone przez Japończyków. Sŏsan powrócił w góry i wędrował po Chiri i Odae san, nauczając, praktykując i pisząc wiersze.

Oto jego wiersz oświecenia:

Przez dziesięć lat medytowałem bez opuszczania gór;
Chociaż szedłem przez las, ptaki się nie bały.
Ostatniej nocy wiatr wiał przy stawie pod drzewem sosny;
Dzisiaj ryba ma grzebień, a żuraw krzyknął trzy razy.

23 stycznia 1604 r. Sŏsan wykąpał się, zapalił kadzidełko i wezwał swoich uczniów na ostatnią mowę Dharmy. Po mowie, z tyłu swojego portretu, napisał:

Teraz mówicie, że ten portret jest podobny do mnie;
Za 80 lat powiedzą, że byłem podobny do tego portretu.

Następnie napisał listy do swoich nieobecnych uczniów Samyonga i Ch’oyonga i siedząc w medytacyjnej postawie zmarł. Jego stupa znajduje się w klasztorze Pyohun sa.

Nauczanie

[edytuj | edytuj kod]
Sosan Taesa – inny portret

Bez wątpienia Sosan był duchowym spadkobiercą Chinula, czyli prowadził w miarę synkretyczne nauczanie godzące sŏn ze szkołami scholastycznymi. A jednak w dalszym ciągu był to sŏn. W tym czasie styl zaproponowany w Chinach przez Linji przyjął się także w Korei. I z tym kierunkiem Sosan i jego uczniowie się identyfikowali. Chinul bardzo rzadko wykorzystywał metodę hwadu (chiń. huatou), a Sosan na niej polegał. Nie pisał także niczego o sutrach ani nie tworzył komentarzy na ich temat (a co robił Chinul). W swoim podręczniku dla uczniów sŏn posługuje się wskazówkami Chinula, gdy chodzi o ustanowienie pewnych podstaw praktyki, jednak później zdecydowanie podkreśla typowe metody imje chong (ch. linji zong): hwadu i kongan. Nie był zainteresowany doktrynalnymi studiami, chociaż przecież kształcił się w tym kierunku. Dlatego współczesny sŏn koreański zawdzięcza styl Sosanowi w dużo większym stopniu niż Chinulowi.

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • Sŏn kagugam (Podręcznik dla uczniów sŏn).

Linia przekazu Dharmy zen

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń mistrzów od 1 Patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.

Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od 28/1 Bodhidharmy, 28 Patriarchy Indii i 1 Patriarchy Chin.

Trzecia liczba oznacza początek nowej linii przekazu w danym kraju.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Ponieważ góra ta znajdowała się w zachodniej części północnej Korei, stąd wziął się jego przydomek pod którym jest znany - Sosan (pol. Zachodnia Góra).
  2. ↑ Thousand Peaks. (...). Mu Soen Sunim. s. 136.
  3. ↑ Thousand Peaks. (...). Mu Soen Sunim. s. 137.
  4. ↑ Thousand Peaks. (...). Mu Soen Sunim. s. 141.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Soeng Sunim Mu, Thousand Peaks. Korean Zen - Traditions & Teachers, wyd. Rev. ed, Cumberland: Primary Point Press, 1991, ISBN 0-942795-02-4, OCLC 23896092.
  • Shim Jae-ryong. Korean Buddhism. Tradition and Transformation. Jimoondang Publishing Company. Seoul, 1999 ISBN 89-88095-08-1.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sosan_Taesa&oldid=74332462”