Stefan Długołęcki

Stefan Długołęcki
	podpułkownik
Data i miejsce urodzenia	27 lipca 1906 ; Montreal
Data i miejsce śmierci	14 grudnia 1948 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	od 1939
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	32 Pułk Piechoty
Stanowiska	Wojsko Polskie
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa; Kampania wrześniowa

Stefan Długołęcki (ur. 27 lipca 1906 w Montrealu, zm. 14 grudnia 1948 w Warszawie) – podpułkownik Wojska Polskiego.

Okres przedwojenny

Był synem Albina i Natalii. Razem z rodzicami wrócił z Kanady do kraju. W czerwcu 1926 roku uzyskał maturę w Gimnazjum Męskim koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Płońsku. Studiował prawo na UW, przerwał studia, działał w Związku Strzeleckim w Działdowie. W latach 1928–1929 odbył obowiązkową służbę wojskową w baonie podchorążych rezerwy piechoty nr 4 i w 32 Pułku Piechoty w twierdzy Modlin. Mianowany podporucznikiem rezerwy piechoty ze starszeństwem z 1 stycznia 1933 roku. Następnie pracował w administracji państwowej na Pomorzu Gdańskim i w Działdowie jako urzędnik skarbowy.

Okres wojny

W kampanii wrześniowej 1939 roku walczył w szeregach macierzystego 32 Pułku Piechoty między innymi w obronie Modlina. Po poddaniu twierdzy znalazł się w obozie jenieckim II C Woldenberg w Dobiegniewie.

Okres powojenny

Wiosną 1945 roku wrócił do domu rodziców w Milewie koło Płońska. We wrześniu tego roku powołany do wojska, zatrudniony w MON, przed aresztowaniem szef II Wydziału Budowlanego w stopniu ppłka.

Aresztowanie, proces, stracenie

Aresztowany 14 lutego 1948 roku razem z Jerzym Brońskim, Janem Czeredysem i Feliksem Stroińskim, i oskarżony o współudział w stworzeniu „monopolu prywatnych firm na dostawy do wojska”. Dręczony podczas przesłuchań: „...polecili mu się rozebrać, związali mu ręce i nogi, a następnie po zakneblowaniu mu ust chusteczką kopali go, bili pasem i kijem po całym ciele, do tego stopnia, że ciało mu spuchło i zsiniało, a do celi sprowadzał go klucznik...”^[1]. Oficerem śledczym był mjr. rez. Mieczysław Lis. 3 listopada 1948 roku NSW w Warszawie skazał go, razem ze współpodsądnymi w tzw. sprawie kwatermistrzowskiej (S.3292) na podst. 3 §2 Dekr.13.06.1946 na karę śmierci^[2]. Stracony 14 grudnia 1948 roku.

Rehabilitacja

Wyrokiem WO 205/95 z dnia 31 maja 1996 Izba Wojskowa Sądu Najwyższego uchyliła orzeczenie wydane w 1948 r. – Stefan Długołęcki został uniewinniony (wraz z pozostałymi skazanymi i straconymi)^[3].

Upamiętnienie

Od 2012 trwała próba określenia miejsca pochówku w ramach Projektu Poszukiwań Miejsc Pochówku i Identyfikacji Ofiar Totalitaryzmów (Instytut Pamięci Narodowej, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz ROPWiM)^[4]. Szczątki ppłk. Stefana Długołęckiego zostały odnalezione w 2013 r. na terenie kwatery „Ł” Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie, w trakcie II etapu prac poszukiwawczych prowadzonych przez zespół pod kierunkiem prof. Krzysztofa Szwagrzyka. Identyfikacja szczątków została ogłoszona 21 kwietnia 2017 podczas uroczystości w Pałacu Prezydenckim^[5]. 22 września 2019 w Kwaterze na Łączce odbył się pogrzeb 22 oficerów i żołnierzy straconych w więzieniu na Mokotowie, w tym ppłka Stefana Długołęckiego; wszyscy zostali pochowani w Panteonie – Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych na Łączce^[6].

Przypisy

↑ Raport Komisji Mazura., Załączniki do Raportu. [dostęp 2022-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-26)].
↑ "Księga najwyższego wymiaru kary" w Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955. Wyd. ABC Future, Warszawa, 2000.
↑ Feliks Stroiński [online], Muzeum Polskich Formacji Granicznych [dostęp 2023-04-23] (pol.).
↑ Instytut PamięciI.P. Narodowej Instytut PamięciI.P., Powołanie Rady projektu poszukiwań miejsc pochówku i identyfikacji ofiar totalitaryzmów [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2022-12-14] (pol.).
↑ Informacja na stronie Prezydenta RP
↑ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Uroczystości pogrzebowe ofiar zbrodni komunistycznych odnalezionych na „Łączce” [online], prezydent.pl, 22 września 2019 [dostęp 2019-09-22] .

Bibliografia

Tadeusz Swat: Niewinnie Straceni 1945-56. Wyd. Fundacja Ochrony Zabytków, Warszawa 1991., zob też Straceni w Więzieniu mokotowskim.
Małgorzata Szejnert: Śród żywych duchów. Wyd. ANEKS, Londyn 1990.
„Wokanda” 1990, nr 11 (listy), nr 19 (listy)
Krzysztof Madej. Kara śmierci za mięso. „Biuletyn IPN”. Nr 11 (22) listopad 2002, s. 55. IPN. [dostęp 2009-06-28].
AIPN, Teczki więźniów 1948, Długołęcki Stefan
Niewinnie Straceni..., s. 25 (il.)

[1] Raport Komisji Mazura., Załączniki do Raportu. [dostęp 2022-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-26)].

[2] "Księga najwyższego wymiaru kary" w Krzysztof Szwagrzyk: Zbrodnie w majestacie prawa 1944-1955. Wyd. ABC Future, Warszawa, 2000.

[3] Feliks Stroiński [online], Muzeum Polskich Formacji Granicznych [dostęp 2023-04-23] (pol.).

[4] Instytut PamięciI.P. Narodowej Instytut PamięciI.P., Powołanie Rady projektu poszukiwań miejsc pochówku i identyfikacji ofiar totalitaryzmów [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2022-12-14] (pol.).

[5] Informacja na stronie Prezydenta RP

[6] Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Uroczystości pogrzebowe ofiar zbrodni komunistycznych odnalezionych na „Łączce” [online], prezydent.pl, 22 września 2019 [dostęp 2019-09-22] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]