Hannah Arendt

Hannah Arendt

Hannah Arendt (1906–1975) – niemiecka teoretyczka polityki, filozof i publicystka, pochodzenia żydowskiego.

O rewolucji

(wyd. Kraków 1991; tłum. Mieczysław Godyń)

• Kiedy wmawiano nam, że przez wolność rozumiemy wolną konkurencję, niewiele robiliśmy, żeby zdementować to monstrualne łgarstwo, a bardzo często postępowaliśmy tak, jakbyśmy wierzyli, iż w powojennym konflikcie pomiędzy Zachodem, a „rewolucyjnymi” krajami Wschodu chodzi wyłącznie o zamożność. Bogactwo i ekonomiczny dobrobyt to owoce wolności, twierdziliśmy, choć pierwsi powinniśmy wiedzieć, że taki rodzaj „szczęścia” stanowił dobrodziejstwo Ameryki na wiele lat przed rewolucją, a jego przyczyną była naturalna obfitość i dostatek w warunkach „łagodnego rządu” – nie zaś wolność polityczna ani też nieskrępowana, rozpasana inicjatywa kapitalizmu, która wszędzie tam, gdzie brakło naturalnego bogactwa, wiodła do nieszczęścia i masowej nędzy.
  • Zobacz też: kapitalizm, wolność

• Tym, co zaprzepaszczono wśród katastrof XX-wiecznych rewolucji była nadzieja na przekształcenie państwa, na nowy ustrój, który pozwoliłby każdemu z członków nowożytnego społeczeństwa egalitarnego stać się uczestnikiem w sprawach publicznych.
  • Zobacz też: rewolucja

• W Europie wszystkie partie cechuje autokratyczna i oligarchiczna struktura, brak wewnętrznej demokracji i wolności, skłonność do totalizmu, pretensja do nieomylności.

• Wolność jest możliwa tylko pomiędzy równymi sobie.
  • Zobacz też: równość

Inne

• Akt oskarżenia oparty był bowiem na tym, co przecierpieli Żydzi, nie zaś na tym, co popełnił Eichmann.
  • Źródło: Eichmann w Jerozolimie

• Jedynie obserwator, nigdy zaś aktor, nie może rozumieć i wiedzieć, co dokonuje się w widowisku.(...) Podstawowe jest tu przekonanie, że wyłącznie obserwator posiada miejsce, które umożliwia oglądanie całości sztuki.
  • Źródło: O myśleniu, Warszawa 1989, tłum. Hanna Buczyńska-Garewicz, s. 26.

• Ludzie, jeśli wykraczają poza zwierzęce reakcje oraz wypełnianie określonych funkcji, są dla reżimów totalitarnych zupełnie zbędni. Totalitaryzm nie zmierza do despotycznego panowania nad ludźmi, ale do stworzenia takiego systemu, w którym ludzie będą zbędni.
  • Źródło: Dawid Wildstein, Ad hitlerum, gazetapolska.pl
  • Zobacz też: totalitaryzm

• Nie istnieją strefy zapomnienia. Przynajmniej jeden człowiek zawsze utrzyma się przy życiu i zda relację.
  • Źródło: Hanna Krall, Hipnoza, Wydawn. a5, 2002, s. 39.

• Nie ma czegoś takiego jak posłuszeństwo w sprawach moralnych i politycznych.
  • Źródło: Odpowiedzialność osobista w warunkach dyktatury, 1964, tłum. Mieczysław Godyń
  • Zobacz też: posłuszeństwo

• Nie potrafimy określić chwili, w której człowiek zaczął odczuwać potrzebę myślenia.

• Prawdziwe rozumienie nie nuży się nie kończącym się dialogiem i „błędnymi kołami”, ponieważ wierzy ono, że wyobraźnia uchwyci w końcu przynajmniej przebłysk zawsze przerażającego światła prawdy.
  • Źródło: Stefan Mieszalski, Dylematy myślenia pedagogicznego. O stosunkach społecznych w procesie edukacyjnym w: Nauczyciel – uczeń. Między przemocą a dialogiem: obszary napięć i typy reakcji pod red. Marii Dudzikowej, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1996, s. 23.

• Wiadome jest, że najbardziej radykalny rewolucjonista stanie się konserwatystą dzień po rewolucji.
  • It is well known that the most radical revolutionary will become a conservative on the day after the revolution. (ang.)
  • Źródło: „New Yorker”, 12 września 1970

• Zanik autorytetu jest równoznaczny ze zrujnowaniem podstaw świata, który od tej pory zaczyna dryfować, zmieniać się i przeobrażać z jednej postaci w drugą z coraz to większą gwałtownością, tak jakby nasze życie polegało na zmaganiu się z jakimś Proteuszowym uniwersum, gdzie wszystko może w każdej chwili stać się czymś innym.
  • Opis: w 2004.
  • Źródło: Barbara Skarga, Kilka słów o autorytecie, „Gazeta Wyborcza”, 18–19 września 2010.
  • Zobacz też: autorytet

• Z punktu widzenia polityki prawda ma charakter despotyczny. Jest zatem znienawidzona przez despotów, słusznie obawiających się konkurencji ze strony siły przymusu, której nie mogą sobie podporządkować.