wąs

Użyj szablonu {{podobne}} do wskazania podobnej pisowni, lub szablonu {{zoblistę}} w uwagach.

wąs (język polski)

wąs (1.1)

wąsy (1.3) kota

wąs (1.4)

teczka zapinana na wąs (1.5)

wąsy (1.6) kotwicy

wymowa:

IPA: [vɔ̃w̃s], AS: [võũ̯s], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ą 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) u ludzi: zarost nad górną wargą; zob. też wąsy (zarost) w Wikipedii

(1.2) pasmo włosów po jednej stronie twarzy będące połową wąsa (1.1)

(1.3) pot. długi włos czuciowy na pysku zwierzęcia; zob. też włosy czuciowe w Wikipedii

(1.4) bot. długi, giętki wyrostek, dzięki któremu roślina (zwłaszcza pnącze) wspiera się i wspina; zob. też wąs czepny w Wikipedii

(1.5) przen. wąski, długi przedmiot używany do przytrzymywania lub przyczepiania czegoś

(1.6) wąski i długi przedmiot lub takowe wystające zakończenie przedmiotu (np. szabli, kotwicy, wskazówki)

odmiana:

przykłady:

(1.1) […] niemłody mężczyzna, z mocno szpakowatymi włosami i wąsami, z pogodnym spojrzeniem szarych oczu, ocienionych gęstą siwiejącą brwią […] (E. Orzeszkowa: Na prowincji)

składnia:

kolokacje:

(1.1-2) wąs nastroszony / krzaczasty / sumiasty / sarmacki / kmiecy / chłopski / szaloński / nastrzępiony / nawisły / obwisły / okazały / opuszczony / obwisły / ostry / podcięty / podczerniony / podgolony / podkręcony / podskubany / podwinięty / przyprawiony / rozstrzępiony / sterczący / strzępiasty / szczeciniasty / szczotkowaty / sztuczny / wiechciasty / wymuskany / zjeżony / zwichrzony / słomiasty / płowy / siwy / suty / bujny • gładzić / przygryzać wąsa • podkręcać sobie wąsa • nosić / zapuszczać / golić / zgolić / przyciąć / przystrzyc wąsy • sypnął się / wysypuje się / puszcza się komuś wąs • szarpać / ciągnąć za wąsy • dmuchać w wąsy • dorysować / dokleić / przykleić wąsy • Maciejowe wąsy

(1.4) wąs czepny

synonimy:

(1.3) wibrys, wibryss, włos czuciowy

(1.4) wić, witka

antonimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. zdrobn. wąsik; zgrub. wąsisko

rzecz. wąsal, gołowąs, wąsacz, wąsatka, wąsatek, wąsonóg

przym. wąsaty, owąsiony, bezwąsy

związki frazeologiczne:

(1.1-2) młodzieniec / chłopak / chłop pod wąsem • wąs sypie się komuś • uśmiechać się pod wąsem • gdyby ciocia miała wąsy, to by był wujaszek • gdyby babcia miała wąsy, to by była dziadkiem • namotać sobie coś na wąs • nie bądź taki ciekawy, bo ci kocie wąsy wyrosną • wąsy jak gryka na piasku • mamrotać pod wąsem • fuknąć pod wąsem • targać tygrysa za wąsy • miłość bez zazdrości jest jak Polak bez wąsów • bywają i kobiety z wąsami, i mężczyźni w spódnicy • mróz się poprawił, Polak wąsa zakręcił • widzi wąs, kiedy brodę golą

(1.4) wąsy jęczmienia, wąsy pszenicy

etymologia:

uwagi:

(1.1) często w lm → wąsy; (1.2) zobacz też:  Porada „dwa wąsy” w: Poradnia językowa PWN.

tłumaczenia:

(1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: wibrys

• angielski: (1.1) moustache
• esperanto: (1.1) lipharoj lm
• jidysz: (1.1) וואָנצע ż
• rosyjski: (1.1) ус m
• slovio: (1.1) vus

źródła: