Przejdź do zawartości

Aneks:Język nowogrecki - deklinacja rzeczowników żeńskich

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Uwagi ogólne o rzeczownikach żeńskich

[edytuj]
  1. Rzeczowniki greckie rodzaju żeńskiego dzielą się na dwie grupy:
– równozgłoskowe – mające w M. lm końcówkę -ες
– nierównozgłoskowe – mające w M. lm końcówkę -δες
  1. Ogólnie zachowują akcent na sylabie akcentowanej w M. lp, z wyjątkiem rzeczowników na -ος i na zachowujących wzór deklinacji greki klasycznej.
  2. Wszystkie rzeczowniki żeńskie kończące się na samogłoskę w M. lp, tworzą D. lp przez dodanie spółgłoski .
  3. Wszystkie rzeczowniki żeńskie (z wyjątkiem rzeczowników na -ος) mają tylko dwie formy: jedną dla M., B. i W., a drugą dla D..

Rzeczowniki równozgłoskowe na -α

[edytuj]
Liczba pojedyncza – Ενικός αριθμός
Pozostałe przypadkiκαρδιάώραθάλασσα
Dopełniaczκαρδιάςώραςθάλασσας
Liczba mnoga – Πληθυντικός αριθμός
Pozostałe przypadkiκαρδιέςώρεςθάλασσες
Dopełniaczκαρδιώνωρώνθαλασσών

Rzeczowniki nierównozgłoskowe na -α

[edytuj]
Liczba pojedyncza – Ενικός αριθμός
Pozostałe przypadkiμαμάμάνα
Dopełniaczμαμάςμάνας
Liczba mnoga - Πληθυντικός αριθμός
Pozostałe przypadkiμαμάδεςμανάδες / μάνες
Dopełniaczμαμάδωνμανάδων

Rzeczowniki na -η

[edytuj]
Liczba pojedyncza – Ενικός αριθμός
Pozostałe przypadkiψυχήνίκηζάχαρη
Dopełniaczψυχήςνίκηςζάχαρης
Liczba mnoga – Πληθυντικός αριθμός
Pozostałe przypadkiψυχέςνίκεςζάχαρες
Dopełniaczψυχώννικών

UWAGI: rzeczowniki żeńskie kończące się na i mające akcent na trzeciej sylabie od końca na ogół nie mają formy D. lm.

Rzeczowniki na -η zachowujące model klasyczny

[edytuj]
Liczba pojedyncza – Ενικός αριθμός
Pozostałe przypadkiσκέψηδύναμη
Dopełniaczσκέψης / σκέψεωςδύναμης / δυνάμεως
Liczba mnoga – Πληθυντικός αριθμός
Pozostałe przypadkiσκέψειςδυνάμεις
Dopełniaczσκέψεωνδυνάμεων

UWAGI:

  • rzeczowniki tej podgrupy, a przede wszystkim te, które mają więcej niż dwie sylaby, mogą tworzyć formę D. lm z końcówką nieakcentowaną -εως.
  • rzeczowniki mające akcent na trzeciej sylabie od końca, w lm przenoszą akcent na następną sylabę.

Rzeczowniki na -ε i na -ου

[edytuj]
Liczba pojedyncza – Ενικός αριθμός
Pozostałe przypadkiνενέαλεπού
Dopełniaczνενέςαλεπούς
Liczba mnoga – Πληθυντικός αριθμός
Pozostałe przypadkiνενέδεςαλεπούδες
Dopełniaczνενέδωναλεπούδων

Rzeczowniki na -ω

[edytuj]
Liczba pojedyncza – Ενικός αριθμός
Pozostałe przypadkiΜαριγώβάβω
DopełniaczΜαριγώςβάβως
Liczba mnoga – Πληθυντικός αριθμός
Pozostałe przypadkiΜαριγούδες / Μαριγούλεςβάβες
Dopełniaczβάβων

UWAGI:

  • rzeczowniki tej podgrupy, a przede wszystkim te, które mają akcent na ostatniej sylabie, rzadko tworzą lm
  • imiona żeńskie tej podgrupy kończące się samogłoską [o] piszemy zazwyczaj literą ω (Φρόσω, Λενιώ), natomiast nazwy geograficzne mają w tym miejscu literę ο (στη Μύκονο, στη Σκιάθο); wyjątkiem jest nazwa wyspy Κως → στην Κω.

Rzeczowniki na -ος

[edytuj]
Liczba pojedyncza – Ενικός αριθμός
Mianownikοδόςδιχοτόμος
Dopełniaczοδούδιχοτόμου
Biernik (Wołacz)οδόδιχοτόμο
Liczba mnoga – Πληθυντικός αριθμός
Mianownik (Wołacz)οδοίδιχοτόμοι
Dopełniaczοδώνδιχοτόμων
Biernikοδούςδιχοτόμους