آل محمد علی

آل محمد علي
صورة معبرة عن آل محمد علی شعار بادشاہت مصر

قسم	خدیویت، سلطنت'بادشاہت
توں ناں	Mehmet Ali Paşa Hanedanı (ترکی بولی)
سلطنت	خدیویت مصر سلطنت مصر مصر بادشاہت
نسب	نسب محمد علی پاشا
القاب	والی مصر خديوي مصر سلطان مصر بادشاہ مصر
قیام	17 مئی 1805 محمد علی پاشا
خاتمہ	18 جون 1953 احمد فواد دوم دی معزولی(إعلان جمهوریہ مصر)
نسل	البانوی نسل دے مصری
ترمیم

آل محمد علی 19ویں صدی توں 20ویں صدی دے ادھ تک مصر تے سوڈان تے راج کرن آلا ٹبر سی ۔ اس حکومت دے بانی محمد علی پاشا دے ناں توں ایہہ ٹبر آل محمد علی آکھوائیا۔ اس ٹبر نوں نویں مصر دا بانی سمجھئیا جاندا اے ۔

تعارف

محمد علی پاشا عثمانی فوج دا البانوی نژاد کماندار سی جس نوں مصر توں نیپولین دی آگوائی ہیٹھ فرانسیسی فوجاں نوں مصر توں کڈن دی ذمہ داری دے کے گھلئیا گئیا سی پر اس نے فرانسیسی فوجاں دے نکل جان دے مگروں مصر تے مل مار کے 1805ء چ عثمانی سلطان محمود ثانی تے زور دتا کہ اوہ اس نوں مصر دے والی یاں گورنر دے طور تے تسلیم کرے ۔

محمد علی پاشا نے مصر نوں اک علاقائی طاقت چ بدل دتا تے اس نوں اوہ زوال پزیر سلطنت عثمانیہ دا حقیقی جانشین سمجھدا سی ، تے اوہ کہندا سی کہ " مینوں چنگی طرح پتا اے کہ سلطنت عثمانیہ دن بدن تباہی ول ودھ رہی اے تے اس دی باقیات تے میں اک وڈی سلطنت اساراں گا جہڑی دجلہ تے فرات تک پھیلی ہوئے گی "

اپنے عروج دے دور چ محمد علی پاشا تے اسدے پتر ابراہیم پاشا دی فوجی قوت نے بلا شبہ عثمانی سلطنت دی بقا لئی خطرے پیدا کر دتے سن پر جگ دیاں وڈیاں طاقتاں نے مداخلت کر کے مصری فوجاں دی قسطنطنیہ ول پیش قدمی روک دتی تے اینج اس حکومت نوں افریقہ تک محدود کر دتا ۔

محمد علی نے اپنے دور حکومت دے شروع دے دناں چ ای سوڈان فتح کر لئیا تے اس دے جانشیناں نے اس قبضے نوں ہور پکا کیتا تے اس چ وادھا وی کیتا ، جنہاں چ سب توں اہم ابراہیم پاشا دا پتر اسماعیل اول سن ۔ محمد علی تے اسدے جانشین خدیو دا لقب ورتدے سن پر عثمانی دربار نے 1867ء تک اس لقب دی منظوری نئیں دتی تے 1867ء چ سلطان عبدالعزیز نے باضابطہ طور تے اسماعیل پاشا تے اسدے جانشیناں لئی اس لقب دی منظوری دتی ۔ عثمانی سلطنت دے خلاف جارحانہ حکمت عملی دے الٹ اسماعیل پاشا دی پالیسی گھٹ توں گھٹ ٹکراؤ دے راہیں مصر تے اپنے ٹبر نوں مضبوط کرن دی رہی ۔ ایسے پالیسی دی وجہ توں اوہ عثمانی سلطنت ولوں مصر دی نیم آزادی تسلیم کروان چ کامیاب ہو گئیا ۔ 1879ءچ اس آزادی نوں دھچکا لگا جدوں سلطان نے وڈیاں طاقتاں نال مل کے اسماعیل نوں اپنے پتر توفیق اول دے حق چ دستبردار کران دا منصوبہ بنائیا ، تن سال مگروں برطانیہ دے مصر تے مل مارن توں پہلاں مصر دی آزادی چ ہوڑ وادھا ہوئیا تے اس دے مگروں وی مصر تے سوڈان تے ناں دے خدیو ای حکمران سن پر اصلی حکومت تے طاقت برطانوی ہائی کمشنر دے ہتھ سی ۔ مصر دے برخلاف برطانیہ سرکاری طور تے سوڈان نوں مصر تے برطانیہ دی مشترکہ ملکیت سمجھدا سی جہڑا مصر دے حصے دی بجائے مصر تے برطانیہ دا مشترکہ علاقہ اے ۔ مصری حکومتی تے عوامی دوناں پدھراں تے اس دی کھل کے مخالفت کردے رہے تے اینہاں دا مطالبہ "وادی نیل دا اتحاد" رہئیا تے ایہہ مسئلہ 1956ء چ سوڈان دی آزادی تک برطانیہ تے مصر وچکار تنازع دی وجہ رہئیا ۔

سلطنت تے بادشاہی

1914ء چ خدیو عباس ثانی نے سلطنت عثمانیہ دی حمایت دا اعلان کیتا جہڑی پہلی جنگ عظیم چ مرکزی قوتاں ول سی ، تے اس اعلان دی وجہ توں ای برطانیہ نے اسنوں ہٹا کے حسین کامل نوں تخت تے بٹھا دتا ، اینج عثمانیاں دا مصر تے ملکیت دے حق دا باضابطہ خاتمہ ہو گئیا ۔

لکھو

مصر وچ آل محمد علی دے حکمران

ولایت
محمد علی پاشا
ابراہیم پاشا
عباس حلمی پاشا
محمد سعید پاشا
خدیو اسماعیل پاشا
خدیو
خدیو اسماعیل پاشا
خدیو توفیق
عباس حلمی دوم
سلاطين
حسين كامل
فواد اول
بادشاہ
فواد اول
فاروق اول
احمد فواد دوم

حسین نون مصر تے سوڈان دا سلطان قرار دتا گئیا تے ملک برطانیہ دی سرپرستی چ آ گئیا ۔ قوم پرستی دے سر چکن دی وجہ توں برطانیہ نے مصر دی آزادی نوں تسلیم کر لئیا تے حسین دے جانشین سلطان فواد اول نے نویں سلطان دی حثیت سمبھالی ، پر مصر تے برطانیہ دا قبضہ تے مصری معاملات چ مداخلت جاری رہی ۔ مصر لئی سب توں فکر آلی گل برطانیہ دا مصر نوں سوڈان دا قبضہ نہ دینا سی ۔ شاہ تے قوم پرست تحریکاں اک نقطے تے متفق سن کہ فواد تے اس دا پتر فاروق اول " شاہ مصر تے سوڈان" نیں ۔

خاتمہ

شاہ فاروق دا دور برطانوی قبضے دے خلاف قوم پرستاں دے احتجاج ، شاہی سطح تے بد عنوانی تے بدانتظامی تے 1948ء دی تباہ کن عرب اسرائیل جنگ ورگے واقعات نال بدنام رہئیا تے ایہہ سارے واقعے فاروق دی حثیت دے خاتمے دی وجہ بنے تے اینہاں نال ای 1952ء دے انقلاب دی راہ پدھری ہوئی ۔ شاہ فاروق تے اپنے ددھ پیندے پتر احمد فواد دے حق چ دستبردار ہون لئی دباء پائیا گئیا ، جہڑا شاہ فواد ثانی دے نال تخت تے بیٹھا پر اصل حکومت محمد نجیب تے جمال عبدالناصر دی اگوائی ہیٹھ "فری آفیسرز موومنٹ" دے ہتھاں چ سی ۔ شیرخوار شاہ دا دور اک سال وی نا رہئیا تے 18 جون 1952ء چ انقلابیاں نے شہنشاہیت دا خاتمہ کر کے مصر چ جمہوریت دا اعلان کر دتا تے اینج ڈیڑھ صدی دے عروج تے زوال دے مگروں آل محمد علی دا ہمیشہ لئی خاتمہ ہو گئیا ۔

آل محمد علی دے حکمران (1805ء توں 1953ء)

والی (1805ء تا 1867ء)

محمد علی پاشا (9 جولائی 1805ء تا یکم ستمبر 1848ء)

ابراہیم پاشا (والد کی عدم موجودگی میں تھوڑے عرصے کے لیے والی کے فرائض انجام دیے (یکم ستمبر 1848ء تا 10 نومبر 1848ء)

محمد علی پاشا (بحالی) (10 نومبر 1848ء تا 2 اگست 1849ء)

عباس اول (2 اگست 1849ء تا 13 جولائی 1854ء)

سعید اول (13 جولائی 1854ء تا 18 جنوری 1863ء)

اسماعیل پاشا (18 جنوری 1863ء تا 8 جون 1867ء)

خدیو (1867ء تا 1914ء)

اسماعیل پاشا (8 جون 1867ء تا 26 جون 1879ء)

توفیق اول (26 جون 1879ء تا 7 جنوری 1892ء)

عباس ثانی (7 جنوری 1892ء تا 19 دسمبر 1914ء)

سلطان (1914ء تا 1922ء)

حسین اول (19 دسمبر 1914ء تا 9 اکتوبر 1917ء)

فواد اول (9 اکتوبر 1917ء تا 16 مارچ 1922ء)

شاہ (1922ء تا 1953ء)

فواد اول (16 مارچ 1922ء تا 28 اپریل 1936ء)

شاہ فاروق (28 اپریل 1936ء تا 26 جولائی 1952ء)

فواد ثانی (26 جولائی 1952ء تا 18 جون 1953ء)

	حاکم	جیون	راج ویلہ
1	محمد علی پاشا	1769 - 1849	1805 - 1848
2	ابراہیم پاشا	1789 - 1848	مارچ - نومبر 1848
3	عباس حلمی اول	1813 - 1854	1848 - 1854
4	محمد سعید پاشا	1822 - 1863	1854 - 1863
5	خدیو اسماعیل پاشا	1830 - 1895	1863 - 1867
	حكمران خدیو دے لقب نال
1	خدیو اسماعیل پاشا	1830 - 1895	1867 - 1879
2	خدیو توفیق پاشا	1852 - 1892	1879 - 1892
3	عباس حلمی دوم	1874 - 1944	1892 - 1914
	حكمران سلطان دے لقب نال
1	حسين كامل	1853 - 1917	1914 - 1917
2	فواد اول	1868 - 1936	1917 - 1922
	حكمران بادشاہ دے لقب نال
1	فواد اول	1868 - 1936	1922 - 1936
2	فاروق اول	1920 - 1965	1936 - 1952
3	احمد فواد دوم	1952 -....	1952 - 1953