Иһинээҕитигэр көс

Лу Синь: Барыллар ыккардыларынааҕы ураты

Бикипиэдьийэ диэн сиртэн ылыллыбыт
Ис хоһооно сотторолунна Ис хоһооно эбилиннэ
Көннөрүү туһунан суруллубатах
 
(атын 9 кыттааччы оҥорбут 18 быыс барыллара көрдөрүллүбэтилэр)
19 устуруока: 19 устуруока:
}}
}}


'''Лу Синь''' (кит. трад. 魯迅, упр. 鲁迅, пиньинь: Lǔ Xùn, палл.: Лу Сюнь, диалектаахтык аахтахха - Синь; 1881 сыл балаҕан ыйын 25 — 1936 алтынньы 10 күнэ), дьиҥ аата '''Чжоу Шужэнь''' ({{lang-cn|周树人}}) — литература сайдыытыгар уонна Кытай [[XX үйэ]] общественно-политическай олоҕугар улахан сабыдыалы оҥорбут [[Кытай]] суруйааччыта. Кытай аныгы литературатын олохтооччунан аааҕаллар. Саамай биллэр айымньылара: «А-Кью туһунан дьиҥнээхтик», «Иирээки күннүгэ».
'''Лу Синь''' (кит. трад. 魯迅, упр. 鲁迅, пиньинь: Lǔ Xùn, палл.: Лу Сюнь, диалектаахтык аахтахха - Синь; 1881 сыл балаҕан ыйын 25 — 1936 алтынньы 10 күнэ), дьиҥ аата '''Чжоу Шужэнь''' ({{lang-cn|周树人}}) — литература сайдыытыгар уонна Кытай [[XX үйэ]] общественно-политическай олоҕугар улахан сабыдыалы оҥорбут [[Кытай]] суруйааччыта. Кытай аныгы литературатын олохтооччунан ааҕыллар. Ордук биллэр айымньылара: «А-Кью туһунан дьиҥнээхтик», «Иирээки күннүгэ».


== Олоҕун олуктарыттан ==
== Олоҕун олуктарыттан ==
1904 сыллаахха [[Япония]] Сэндай медицинскэй академиятыгар үөрэнэ киирбитэ. Онно бастакы кытай устудьуона буолбута. Ол эрэн бүтэрбэтэҕэ 1906 сыл кулун тутарыгар эмиск бэ өүрэҕин быраҕан кэбиспитэ. Он кэлин маннык быһаарбыта. Биирдэ нуучча-дьоппуон сэриитин (1904-05) саҕанааҕы кытай үспүйүөннэрин дьоппуоннар өлөрөр хаартыскаларын көрбүт, онно кини билэр киһитэ баара үһү, ол өлөрүүнү атын кытайдар таах көрө кэлбиттэрин көрөн, аһыныгаһа суохтарыттан улаханнык мунчаарбыт. Дьону эттэрин-сииннэрин ыарыыттан эмтиирдээҕэр дьон кутун-сүрүн эмтиир ордук туһалаах дии санаабыт, уонна үөрэҕин быраҕан кэбиспит. Устунан суруйааччы буолардыы сананан [[Токио|Токиоҕа]] тиийэн филолог Чжан Тайян диэн киһини кытта бодоруспут, Европа уонна нуучча суруйаачыларын хас да кэпсээннэрин тылбаастаан таһааттарбыт.
1904 сыллаахха [[Япония]] Сэндай медицинскэй академиятыгар үөрэнэ киирбитэ. Онно бастакы кытай устудьуона буолбута. Ол эрэн бүтэрбэтэҕэ 1906 сыл кулун тутарыгар эмискэ үөрэҕин быраҕан кэбиспитэ. Ону кэлин маннык быһаарбыта. Биирдэ нуучча-дьоппуон сэриитин (1904-05) саҕанааҕы кытай үспүйүөннэрин дьоппуоннар өлөрөр хаартыскаларын көрбүт, онно кини билэр киһитэ баара үһү, ол өлөрүүнү атын кытайдар таах көрө кэлбиттэрин көрөн, аһыныгаһа суохтарыттан улаханнык мунчаарбыт. Дьону эттэрин-сииннэрин ыарыыттан эмтиирдээҕэр дьон кутун-сүрүн эмтиир ордук туһалаах дии санаабыт, уонна үөрэҕин быраҕан кэбиспит. Устунан суруйааччы буолардыы сананан [[Токио|Токиоҕа]] тиийэн филолог Чжан Тайян диэн киһини кытта бодоруспут, Европа уонна нуучча суруйаачыларын хас да кэпсээннэрин тылбаастаан таһааттарбыт.


Токиоҕа үс сыл олорбут уонна ол кэмҥэ Кытай науукатын устуоруйатын, Кытай уонна Европа литератууратын, Кытай уопсастыбатын, итэҕэлин туһунан айымньылары суруйбута, атын омук тылларыттан уус-уран айымньылары тылбаастаабыта.
Токиоҕа үс сыл олорбут уонна ол кэмҥэ Кытай билимин устуоруйатын, Кытай уонна Европа литэрэтиирэтин, Кытай уопсастыбатын, итэҕэлин туһунан айымньылары суруйбута, атын омук тылларыттан уус-уран айымньылары тылбаастаабыта. [[Гоголь Николай Васильевич|Гоголь]] айар үлэтин үрдүктүк сыаналыыра, "Мертвые души" айымньытын кытайдыы тылбаастаабыта.


1936 сыллаахха [[алтынньы 19]] күнүгэр [[сэллик]] ыарыыттан өлбүтэ. Өлөрүгэр икки эссены суруйан хаалларбыта: "Өлүү" уонна "Бу эмиэ олох".
Лу Синь аатынан кэлин Меркурийга кратер ааттаммыта.


Лу Синь аатынан кэлин [[Меркурий|Меркурийга]] кратер ааттаммыта. [[Шанхай|Шанхаайга]] кини аатынан пааркаҕа мавзолейга харалла сытар.
[[Категория:Дьоннор алпабыытынан]]

[[Категория:Кытай]]
{{Writer-stub}}

[[Категория:Дьон алпаабытынан]]
[[Категория:1881 сыллаахха төрөөбүттэр]]
[[Категория:1881 сыллаахха төрөөбүттэр]]
[[Категория:1936 сыллаахха өлбүттэр]]
[[Категория:1936 сыллаахха өлбүттэр]]
[[Категория:Алтынньы 19 күнүгэр өлбүттэр]]

[[Категория:Кытай култуурата]]
[[af:Lu Xun]]
[[Категория:Суруйааччылар]]
[[an:Lu Xun]]
[[ar:لو شون]]
[[arc:ܠܘ ܫܘܢ]]
[[ay:Lu Xun]]
[[az:Lu Sin]]
[[be:Лу Сінь]]
[[bg:Лю Сюн]]
[[bn:লু জুন]]
[[br:Lu Xun]]
[[bs:Lu Sjin]]
[[ca:Lu Xun]]
[[cs:Lu Sün]]
[[cv:Лу Синь]]
[[cy:Lu Xun]]
[[da:Lu Xun]]
[[de:Lu Xun]]
[[diq:Lu Xun]]
[[el:Λου Σιουν]]
[[en:Lu Xun]]
[[eo:Lu Xun]]
[[es:Lu Xun]]
[[et:Lu Xun]]
[[eu:Lu Xun]]
[[fa:لو شون]]
[[fi:Lu Xun]]
[[fiu-vro:Lu Xun]]
[[fr:Lu Xun (écrivain)]]
[[ga:Lu Xun]]
[[gan:魯迅]]
[[gl:Lu Xun]]
[[hak:Lû-sùn]]
[[he:לו שון]]
[[hi:लु शिन्]]
[[hu:Lu Hszün]]
[[ia:Lu Xun]]
[[id:Lu Hsün]]
[[io:Lu Xun]]
[[is:Lu Xun]]
[[it:Lu Xun]]
[[ja:魯迅]]
[[jv:Lu Hsün]]
[[ko:루쉰]]
[[la:Lu Xun]]
[[lt:Lu Siunas]]
[[lv:Lu Sjuņs]]
[[mk:Лу Син]]
[[mn:Лү Шүнь]]
[[ms:Lu Xun]]
[[my:လူရွှင့်]]
[[nds:Lu Xun]]
[[nl:Lu Xun (schrijver)]]
[[no:Lu Xun]]
[[pl:Lu Xun]]
[[pt:Lu Xun (escritor)]]
[[ro:Lu Xun]]
[[ru:Лу Синь]]
[[sh:Lu Xun]]
[[simple:Lu Xun]]
[[sk:Lu Sün (spisovateľ)]]
[[sl:Lu Xun]]
[[sq:Lu Xun]]
[[sr:Лу Сјун]]
[[sv:Lu Xun]]
[[sw:Lu Xun]]
[[ta:லு ஹ்சுன்]]
[[th:หลู่ ซวิน]]
[[tl:Lu Xun]]
[[tr:Lu Sin]]
[[ug:ﻟﯘﺷﯜﻥ]]
[[uk:Лу Сінь]]
[[vi:Lỗ Tấn]]
[[war:Lu Xun]]
[[wuu:鲁迅]]
[[yi:לו קסון]]
[[za:Lujsaenq]]
[[zh:鲁迅]]
[[zh-classical:魯迅]]
[[zh-min-nan:Ló͘ Sìn]]
[[zh-yue:魯迅]]

Билиҥҥи торум манна: 23:37, 22 Сэтинньи 2022

Жоу Цурень

Айбыт аата Лу Синь
Идэтэ эссе суруйааччыта, кириитик
Суруйбут кэмэ 1881–1936

Лу Синь (кит. трад. 魯迅, упр. 鲁迅, пиньинь: Lǔ Xùn, палл.: Лу Сюнь, диалектаахтык аахтахха - Синь; 1881 сыл балаҕан ыйын 25 — 1936 алтынньы 10 күнэ), дьиҥ аата Чжоу Шужэнь (кыт. 周树人) — литература сайдыытыгар уонна Кытай XX үйэ общественно-политическай олоҕугар улахан сабыдыалы оҥорбут Кытай суруйааччыта. Кытай аныгы литературатын олохтооччунан ааҕыллар. Ордук биллэр айымньылара: «А-Кью туһунан дьиҥнээхтик», «Иирээки күннүгэ».

Олоҕун олуктарыттан

[уларыт | биики-тиэкиһи уларытыы]

1904 сыллаахха Япония Сэндай медицинскэй академиятыгар үөрэнэ киирбитэ. Онно бастакы кытай устудьуона буолбута. Ол эрэн бүтэрбэтэҕэ 1906 сыл кулун тутарыгар эмискэ үөрэҕин быраҕан кэбиспитэ. Ону кэлин маннык быһаарбыта. Биирдэ нуучча-дьоппуон сэриитин (1904-05) саҕанааҕы кытай үспүйүөннэрин дьоппуоннар өлөрөр хаартыскаларын көрбүт, онно кини билэр киһитэ баара үһү, ол өлөрүүнү атын кытайдар таах көрө кэлбиттэрин көрөн, аһыныгаһа суохтарыттан улаханнык мунчаарбыт. Дьону эттэрин-сииннэрин ыарыыттан эмтиирдээҕэр дьон кутун-сүрүн эмтиир ордук туһалаах дии санаабыт, уонна үөрэҕин быраҕан кэбиспит. Устунан суруйааччы буолардыы сананан Токиоҕа тиийэн филолог Чжан Тайян диэн киһини кытта бодоруспут, Европа уонна нуучча суруйаачыларын хас да кэпсээннэрин тылбаастаан таһааттарбыт.

Токиоҕа үс сыл олорбут уонна ол кэмҥэ Кытай билимин устуоруйатын, Кытай уонна Европа литэрэтиирэтин, Кытай уопсастыбатын, итэҕэлин туһунан айымньылары суруйбута, атын омук тылларыттан уус-уран айымньылары тылбаастаабыта. Гоголь айар үлэтин үрдүктүк сыаналыыра, "Мертвые души" айымньытын кытайдыы тылбаастаабыта.

1936 сыллаахха алтынньы 19 күнүгэр сэллик ыарыыттан өлбүтэ. Өлөрүгэр икки эссены суруйан хаалларбыта: "Өлүү" уонна "Бу эмиэ олох".

Лу Синь аатынан кэлин Меркурийга кратер ааттаммыта. Шанхаайга кини аатынан пааркаҕа мавзолейга харалла сытар.