Ànapu
L'Ànapu è nu ciumi sicilianu. Nasci ntê munti Ibblei e si ètta vicinu Sarausa.
L'uriggini dû nomu e la liggenna
canciaLu nomu veni secunnu la liggenna dû mitu di Persefone, figghia di Zeus e di Demetra, dia di la viggitazioni e di l'agricurtura, chi era ntenta a cògghiri ciuri nzemi ê sò cumpagni ninfi ammeri li rivi dû lacu di Pergusa (vicinu Castrugiuvanni). Mpruvvisamenti, dô regnu suttirraniu spuntò Ade, nnamuratu dâ carusa, ca ppi nun pèrdiri tempu a curtiggiàrila e principarmenti ppi nun addumannari la manu di Persefone a sò frati Zeus, dicidìu di rapìrila.
Fu la ninfa Ciani ca riaggì ô rapimentu tinnènnusi a lu cocchiu di Ade e circannu dispiratamenti di frimmallu. Lu diu nculliritu, ci desi nu corpu cu lu sò scettru traspormànnula nta na dòppia surgiva cu l'acqui culuri turchinu ("cyanos" 'n Grecu voli diri turchinu).
Lu picciottu Ànapo, nnamuratu di la ninfa Ciani comu vitti ca la zita avìa addivintatu acqua, si fici canciari macari iddu 'n ciumi, e ancora oggi lu ciumi ô finiri dû sò pircorsu, nu pocu prima d'agghicari a mari, si jiuci cu l'acqui dû Ciani, ppi jittàrisi ntô Portu Granni di Sarausa.
Mmàggini
cancia-
U Ponti Diddinu, supra l'Ànapu, tra San Pàulu e Ciuriddia -
U bacinu î sutta dâ cintrali idroelettrica 'i l'Ànapu, vicinu a San Pàulu