Žitomislići

Žitomislići
Žitomislići;
Osnovni podaci
Država	Bosna i Hercegovina
Entitet	Federacija Bosne i Hercegovine
Opština/Općina	Mostar
Stanovništvo
Stanovništvo ((1991))	198
Geografija
Koordinate	43°12′10″N 17°46′58″E / 43.2028°N 17.7828°E
	Žitomislići Žitomislići (Bosne i Hercegovine)

Žitomislići su naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Mostar koja pripada entitetu Federacija Bosne i Hercegovine. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 198 stanovnika.^[1]

Koordinate: 43° 12′ 10" SGŠ, 17° 46′ 58" IGD

Geografija

Naselje Žitomislići je udaljeno 18 km od Mostara uz magistralni put ka jadranskoj obali.

Istorija

U okolini žitomislićkog polja postoji niz lokaliteta (gradina i tumula) koji su pripadali Ilirima, koji su ovdje živjeli u željeznom dobu. O životu u rimskom periodu svjedoče ostaci zidina rimske utvrde na brdu iznad polja, u narodu poznatom pod nazivom Kosmaj. U Žitomislićima je pronađena i rimska nadgrobna ploča, sada u Muzeju Hercegovine u Mostaru.

Ranohrišćanska bazilika

Iz 5. ili 6. vijeka potiče i dvojna bazilika (basilica geminata), koja svojim tlocrtnim rješenjem predstavlja originalan primjer kasnoantičke sakralne građevine u Bosni i Hercegovini. Ukupna dužina je 17 m, a širina 25,57 m. Orijentacija je uobičajena: istok-zapad. Bila je ograđena kamenim zidom (dim. 50 x 25 m) koji je zatvarao veliko predvorje sa zapadne strane i nešto manje dvorište sa istočne strane. Južni i sjeverni zid su se uklapali u ogradni zid bazilike. Bazilika se sastoji iz sjeverne i južne crkve. U literaturi još nije dovoljno razjašnjena namjena dvojnih crkava u kasnoantičkom dobu. Sjeverna crkva je bila glavna crkva, za južnu crkvu su date razne pretpostavke. Sarajevski arheolog Đuro Basler, misli da se radi o crkvama unutar monasterijalnih zajednica.

Arheološka istraživanja obavljena su periodu 1970-1973. godine pod vodstvom Tome i Pave Anđelića, dok je konzervatorske radove vodio Ivo Bojanovski. Pokretni materijal nije sačuvan.

Na istom mjestu je otkrivena i nekropola stećaka. Cijeli kompleks je nacionalni spomenik BiH. ^[2]

Manastir Žitomislić sa crkvom posvećenom blagovijestima smješten je u blizini istoimenog sela, na lijevoj obali rijeke Neretve. Nalazi se uz magistralni put M17 koji vodi od Mostara prema Jadranu. Manastir je spomenik kulture BiH. ^[3]

Stanovništvo

Nacionalnost	1991.
Muslimani	0
Srbi	187
Hrvati	6
Jugosloveni	5
ostali	0
Ukupno	198

Privreda

Reference

↑ Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine.
↑ „Ranohrišćanska bazilika - nacionalni spomenik”. Arhivirano iz originala na datum 2016-04-08. Pristupljeno 2016-05-10.
↑ „Manastir Žitomislić - nacionalni spomenik”. Arhivirano iz originala na datum 2016-04-08. Pristupljeno 2016-05-10.

Vanjske veze

Portal Bosna i Hercegovina

Šablon:Mostar

[1] Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine.

[2] „Ranohrišćanska bazilika - nacionalni spomenik”. Arhivirano iz originala na datum 2016-04-08. Pristupljeno 2016-05-10.

[3] „Manastir Žitomislić - nacionalni spomenik”. Arhivirano iz originala na datum 2016-04-08. Pristupljeno 2016-05-10.

[1]

[2]

[3]