1713

**1713. po kalendarima**
Gregorijanski	1713. (MDCCXIII)
Ab urbe condita	2466.
Islamski	1124–1125.
Iranski	1091–1092.
Hebrejski	5473–5474.
Bizantski	7221–7222.
Koptski	1429–1430.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1768–1769.
• Shaka Samvat	1635–1636.
• Kali Yuga	4814–4815.
	Kineski
• Kontinualno	4349–4350.
• 60 godina	Yin Voda Zmija; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11713.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

< | 17. vijek | 18. vijek | 19. vijek | >
< | 1680-e | 1690-e | 1700-e | 1710-e | 1720-e | 1730-e | 1740-e | >
<< | < | 1709. | 1710. | 1711. | 1712. | 1713. | 1714. | 1715. | 1716. | 1717. | > | >>

Godina 1713 (MDCCXIII) bila je redovna godina koja počinje u nedjelju po gregorijanskom, odn. redovna godina koja počinje u srijedu po 11 dana zaostajućem julijanskom kalendaru (linkovi pokazuju godišnje kalendare).

Događaji

1. 2. - Benderska čarka (kalabalık): Turci napali logor švedskog kralja Karla XII u Benderiju.
25. 2. - Friedrich Wilhelm I. je novi kralj u Pruskoj i elektor Brandenburga (do 1740).
23. 3. - Tuskarorski rat: karolinska milicija zauzela Fort Neoheroka-u čime je slomljena snaga Tuscarora Indijanaca; plemena Machapunga i Coree se bore još neko vreme.

Ugovor iz Utrehta

27. 3. - 11. 4. - Ugovor iz Utrechta: niz sporazuma između Francuske i Španije s jedne te Britanije, Savoje, Portugala i Ujedinjenih Provincija (Holandije) s druge strane.
- Filip V, unuk Luja XIV, priznat za kralja Španije ali mora se odreći imperije u Evropi.
- Engleska dobija deo francuskih poseda u dan. Kanadi. a od Španaca potvrđen Gibraltar i Menorka.
- Austrija dobija južnu Nizozemsku, Sardiniju i vlast nad Lombardijom i Napuljem.
- Savoja dobila Siciliju i Nicu.
27. 3. - Tolminski seljački ustanak u današnjoj Sloveniji (ugušen nekoliko mjeseci kasnije intervencijom krajiških trupa).
14. 4. - Premijera Addisonovog komada Cato, a Tragedy, politički uticajnog u Engleskoj i Americi.
19. 4. - Pragmatička sankcija cara Karla VI. po kojoj žene mogu nasljeđivati prijestolje, ali drugi to ne priznaju (→ Marija Terezija, Rat za austrijsko nasleđe). Hrvatski sabor je to priznao još prošle godine a Ugarski tek 1723.
17. 5. (6. 5. po j.k.) - Vikentije Popović-Hadžilavić je novi karlovački mitropolit, čije je sedište preneseno iz manastira Krušedol (služi do 1725).
- Sabor predložio da se odredi stalna novčana pomoć Pećkoj patrijaršiji, ali carski činovnici ne dozvoljavaju da novac ide u Tursku^[1]. Za episkopa gornjokarlovačkog izabran Danilo Ljubotina^[2].
- Podeljeno područje umrlog episkopa Ljubojevića, Lika i Banija - Dionisije Ugarković (Kostajnička eparhija, do 1716, stanuje u Komogovini) i Danilo Ljubotina (gornjokarlovačka, do 1721, stanuje u Gomirju). Istovremeno se nameće unijatski vladika Rafailo Marković.^[3]
maj - Ratni savet u Gracu traži od Ratnog saveta u Beču vojnu pomoć "radi iskorenjivanja šizmatičke sekte i usađivanja prave katoličke vere" u Lici i Krbavi. Novi episkopi, Ugarković i Ljubotina, su ipak dobili potvrdu od dvora^[3]
21. 5. - Veliki severni rat: ruska eskadra Fjodora Apraksina se iskrcala pred Helsinkijem - Šveđani u povlačenju zapalili grad.
22. 5. - Vicko Zmajević imenovan za zadarskog nadbiskupa (takođe je i apostolski povjerenik za Albaniju, Bugarsku, Makedoniju i Srbiju).
23. 6. - Francuskim stanovnicima Akadije dato godinu dana da oglase lojalnost Britaniji ili da napuste Novu Škotsku.
24. 6. - Jedrenski mir potvrđuje Mirovni ugovor iz Pruta (1711) između Ruskog i Osmanskog carstva.
13. 7. - Ugovor iz Portsmoutha okončava Rat kraljice Ane, severnoamerički teatar Rata za špansko nasleđe.
26. 7. - Uvedeni redovnici u kapucinski samostan sv. Josipa u Karlobagu.^[4]
2. 8. i 8. 10. - Car Karlo VI potvrđuje privilegije Srbima^[5]; ovo je tražio mitropolit Vikentije, a car je zabrinut zbog ratobornosti Turaka i nezadovoljan držanjem ugarskog plemstva po pitanju Pragmatičke sankcije^[6].
19. 9. - Švedski garnizon u Štetinu kapitulirao Rusima generala Menšikova.

Kroz godinu

Izgrađena Dubrovačka katedrala.
Mojsije Petrović (i formalno?) na čelu Beogradske mitropolije.
Joanikije Vladisavljević na čelu Eparhije temišvarske nakon Konstantina Grka.
Crkveno pojanje kod Srba na crkvenoslovenskom jeziku^[7].
Četnička aktivnost Crnogoraca "na svima stranama" (Boka, Dubrovnik, Hercegovina^[8]), nakon prošlogodišnje turske pljačke Cetinja^[9] (Ahmed-paša srušio manastir^[10]); u ovo vreme su mogle nastati pesme "Ibraim-Paša i Velestovci" i "Udar na Vuka Mandušića"^[11]. Dogodine će zato biti poslata turska ekspedicija.
Zbog odluke i popisivanju stanovništva pobunila se hrvatska sela Brušani i Oštarije, mešovito Smiljani i srpsko Bunić^[12].
Izumrla muška loza hrvatske obitelji Budački.
Kruševski pomenik, između ostalog prvi put se pominje selo Bežanija kod Zemuna, naseljeno 1512.
Vučitrnski alajbeg Mustafa, koji stoluje u Prištini, krenuo sa do 800 Arbanasa protiv skopskog nazira Džin Ali-paše - protiv njega se upućuju i žalbe za nasilje nad rajom, kao i da je dozvolio skrnavljenje Muratovog turbeta, zbog čega je oteran s položaja.^[13]
Bula Unigenitus pape Klementa XI. protiv jansenizma.
Hans Carl von Carlowitz se svojim delom Sylvicultura oeconomica, oder haußwirthliche Nachricht und Naturmäßige Anweisung zur wilden Baum-Zucht smatra začetnikom održivog šumarstva.
Charles-Irénée Castel de Saint-Pierre izlaže Projet de paix perpétuelle u kojem predlaže međunarodni sud i savez država.
Kuga u Beču.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1713.

23. 9. - Ferdinand VI, kralj Španije, († 1759)
5. 10. - Denis Diderot, francuski filozof, pisac, Enciklopedista († 1784)
24. 11. - Laurence Sterne, engleski pisac i anglikanski svećenik irskog porijekla.
Jovan Horvat, vođa seobe Srba u Rusiju

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1713.

8. 1. - Arcangelo Corelli, italijanski violinista i kompozitor (* 1653)
20. 1. - Pavao Ritter Vitezović, hrvatski latinista, književnik, povjesničar, jezikoslovac i nakladnik.
2. 2. - Marko Mesić, svećenik i ratnik (* 1640)
25. 2. - Friedrich I., kralj u Pruskoj i markgrof Brandenburga (* 1657)
17. 3. - Juraj Jánošík, slovački drumski razbojnik (* 1688)
18. 10. - Tripo Kokolja, slikar (* 1661)

Reference

↑ Historija, 1353
↑ Danilo Ljubotina (1713- 1739), eparhija-gornjokarlovacka.hr
↑ ^3,0 ^3,1 Istorija s. n. IV-1, 184
↑ Karlobag – Samostan sv. Josipa. kapucini.hr
↑ Dejan Medaković, Положај српског народа у Аустрији током XVIII века, rastko.rs
↑ Historija, 1128
↑ Roksanda Pejović, Muzičko stvaralaštvo i izvođaštvo od 18. veka do danas, rastko.rs
↑ Dr. Goran Ž. Komar, Planinska sela Dračevice pod vlašću Venecije 1687-1797, rastko.rs
↑ V. Ćorović, Oslobođenje Crne Gore, rastko.rs
↑ Historija, 1256
↑ Njegoš, Ogledalo srpsko II, rastko.rs
↑ Istorija s. n., 74
↑ Istorija s. n. IV-1, 101

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga prvi tom, SKZ Beograd 1986 (IV-1)

Vanjske poveznice

[1] Historija, 1353

[2] Danilo Ljubotina (1713- 1739), eparhija-gornjokarlovacka.hr

[Istorija_s._n._IV-1,_184-3] 3,0 ^3,1 Istorija s. n. IV-1, 184

[4] Karlobag – Samostan sv. Josipa. kapucini.hr

[5] Dejan Medaković, Положај српског народа у Аустрији током XVIII века, rastko.rs

[6] Historija, 1128

[7] Roksanda Pejović, Muzičko stvaralaštvo i izvođaštvo od 18. veka do danas, rastko.rs

[8] Dr. Goran Ž. Komar, Planinska sela Dračevice pod vlašću Venecije 1687-1797, rastko.rs

[9] V. Ćorović, Oslobođenje Crne Gore, rastko.rs

[10] Historija, 1256

[11] Njegoš, Ogledalo srpsko II, rastko.rs

[12] Istorija s. n., 74

[13] Istorija s. n. IV-1, 101

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]