5. 5.

5. maj/svibanj (5. 5.) je 125. dan godine po gregorijanskom kalendaru (126. u prijestupnoj godini). Do kraja godine ima još 238 dana.

Događaji

1855. — Crnogorski knez Danilo I Petrović doneo Opšti zemaljski zakonik, u koji su unete imovinske i poreske reforme.
1860. — Italijanski revolucionar Đuzepe Garibaldi sa svojih "1.000 crvenih košulja" isplovio iz Đenove prema Siciliji, koju je osvojio krajem jula.
1904. — Na brdu Volujica kod Bara postavljena radio-telegrafska stanica Markonijevog sistema, prva na Balkanu.
1912. — Dragutin Novak, prvi hrvatski pilot, pobjeđuje na aeromitingu u Grazu gdje doživljava pad.
1930. — Britanske vlasti u Indiji uhapsile Mahatmu Gandija zbog njegove kampanje građanske neposlušnosti.
1936. — Italijanske trupe pod komandom feldmaršala Pjetra Badolja okupirale Adis Abebu, prestonicu Etiopije.
1941. — Drugi svetski rat: U oslobođenu Adis Abebu, glavni grad Etiopije, ušao car te zemlje Haile Selasije I.
1945. — Drugi svetski rat: Sovjetske trupe u Drugom svetskom ratu ušle u mesto Pinemunde, odakle su Nemci ispaljivali rakete "Fau1" i "Fau 2".
- Trupe SAD oslobodile nemački nacistički koncentracioni logor "Mathauzen".
- Praški ustanak protiv njemačke nacističke vlasti.
1954. — General Alfredo Štresner vojnim udarom oborio predsednika Paragvaja Federika Čavesa, počevši tako tridesetčetvorogodišnju diktaturu.
1955. — Odlukom saveznika Savezna Republika Nemačka ponovo stekla suverenitet.
1961. — Iz Kejp Kanaverala lansiran kosmički brod "Merkjuri", prva kosmička letelica SAD s ljudskom posadom, kojim je upravljao Alen Bartlet Šepard.
1978. — Teroristička organizacija "Crvene brigade" saopštila da je ubila bivšeg premijera Italije Alda Mora, otetog u martu 1978. Njegovo telo nađeno dva dana kasnije u jednom automobilu u centru Rima.
1981. — Bobi Sends, prvi od 10 pripadnika IRA, umro u zatvoru "Mejz" u Severnoj Irskoj od posledica štrajka glađu.
1990. — U Zagrebu je održan 35. izbor za pjesmu Europe, Eurosong. Pobjednik je bio Talijan Toto Cutugno s pjesmom "Insieme:1992" (Zajedno:1992.).
1996. — U prisustvu španskog kralja Huana Karlosa, konzervativni lider, novi premijer Hose Maria Asnar, položio zakletvu, posle 13 godina vladavine socijalista.
1999. — Indonezija i Portugal potpisali dokument kojim je priznata nezavisnost Istočnog Timora.
2001. — Pripadnici pobunjeničke grupe "Unita" u Angoli kidnapovali 51 dečaka i 9 devojčica iz internata za ratnu siročad izvan Kaksita, severoistočno od Luande. Poginulo oko 200 civila.
2003. — Haški tribunal podigao optužnicu protiv bivšeg načelnika Državne bezbednosti Srbije Jovice Stanišića i bivšeg komandanta Jedinice za specijalne operacije Franka Simatovića, kojom se terete za učešće u zajedničkom zločinačkom poduhvatu uklanjanja nesrba u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovoni, od 1991. do 1995. Uhapšeni 13. marta u policijskoj akciji "Sablja" a posle podizanja optužnice izručeni sudu u Hagu.

2003 - Ruanda oslobodila više od 22.000 zatvorenika, uglavnom umešanih u masakr koji je 1994. počinila Hutska milicija, kada je ubijeno oko 800.000 etničkih Tutsija i umerenih Hutua. U zatvoru ostalo oko 80.000 ljudi, gde većina čeka suđenje.

2006. — Ugašeni RTS 3 i Radio 101.

.

Rođenja

1747. — Leopold II., njemačko-rimski car, ugarsko-hrvatski i češki kralj.
1813. — Sören Kierkegaard, danski filozof.
1815. — Ežen Martin Labiš, francuski pisac komedija i vodvilja. .
1818. — Karl Marx, njemački filozof i političar.
1864. — Henryk Sienkiewicz, poljski književnik († 1916.).
1883. — Petar Konjović, srpski kompozitor i muzički pisac. († 1970)..
1919. — Georgios Papadopoulos, grčki diktator.
1920. — Boro Andov, makedonski pisac († 1983.).
1921. — Franjo Rupnik, hrvatski bivši nogometaš i državni reprezentativac († 2000.).
1960. — Svetislav Goncić, srpski glumac.
1960. — Vlasta Ramljak, hrvatska kazališna, televizijska i filmska glumica.
1968. — Dariusz Michalczewski, poljski bokser.
1975. — Ivica Pucar, hrvatski kazališni, televizijski i filmski glumac.
1976. — Juan Pablo Sorín, argentinski nogometaš i tv-komentator.
1979. — Dubravka Kovjanić, srpska filmska, televizijska i pozorišna glumica.
1989. — Chris Brown, američki R&B pjevač, pisac pjesama, plesač, redatelj spotova i glumac.

.

Smrti

1705. — Leopold I, rimsko-nemački car. (*1640)..
1821. — Napoléon Bonaparte, francuski car Napoléon I.
1941. — Kraljica Natalija Obrenović, kraljica Srbije 1882-1888. (*1859).
1969. — Slavko Ježić, hrvatski književnik, književni povjesničar i prevoditelj (* 1895.).
1977. — Ludvig Erhard, nemački državnik i ekonomista. .
1993. — Irving Hou, američki pisac i intelektualac. .
2003. — Valter Sisulu, jedan od veterana u borbi protiv belaca u Južnoj Africi.
2010. — Zvonimir Levačić, politički analitičar, filozof, TV voditelj, komičar i ministar obrane parodijskog projekta države Pešćenice (* 1943.).

.

Blagdani/Praznici

Srpska pravoslavna crkva slavi:.

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar