Elemir (mađ. Elemér, rum. Elemir) je naselje grada Zrenjanina u Srednjobanatskom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 4338 stanovnika.

Detail of a street in autumn
Detail of a street in autumn
Elemir


Pravoslavna crkva

Osnovni podaci
Država  Srbija
Pokrajina Vojvodina
Upravni okrug Srednjobanatski
Grad Zrenjanin
Stanovništvo
Stanovništvo (2022) Decrease 4338
Gustina stanovništva 65 st./km²
Geografija
Koordinate 45°26′20″N 20°17′32″E / 45.439°N 20.292166°E / 45.439; 20.292166
Nadmorska visina 78 m
Površina 72,6 km²
Elemir na mapi Srbije
Elemir
Elemir
Elemir (Srbije)
Ostali podaci
Poštanski kod 23208
Pozivni broj 023
Registarska oznaka ZR


Koordinate: 45° 26′ 20" SGŠ, 20° 17′ 32" IGD

Istorija

uredi
 
Katolička crkva

Elemir - Na osnovu arheoloških istraživanja koja su obavljana u više navrata u okolini sela može se zaključiti da tragovi ljudskih naselja datiraju još iz praistorijskih vremena.

U pisanim istorijskim izvorima selo se pod imenom Elemir pominje tek u XVI veku, međutim smatra se da je prva naseobina Elemiraca naselje „Babato“ na levoj obali Tise, čiji prvi pomen datira iz prve polovine XIV veka (1332—1337). Tokom XVI veka tačnije 1541 god. Mehmed paše Sokolović kao zapovednik Banata sa sedištem u Bečkereku daje dozvolu za gradnju sela gde se i danas nalazi. Najstariji sin Mehmed paše Sokolovića se zvao ELMIR ,stoga je najveća verovatnoća da odatle potiče ime sela. Ovo se može pronaći u istoriskom arhivu Carigrada- Istanbul. Na mapi sa početka XVIII veka koju je izradio carski zastupnik Mersi nakon oslobođenja Banata od Turaka ucrtano je i selo Elemir kao nastanjeno mesto. Od 1786. godine posle naseljavanja nemačkih kolonista južni deo sela beleži se kao nemački a severni - srpski Elemir.

U istom veku bogati jermenski trgovac Isak Kiš kupuje oko 16.000 jutara zemlje u jugozapadnom delu elemirskog atara i na imanju, on i njegivi potomci, podižu velelepni dvorac (porušen 1936. god.). U Elemiru je 1897. godine izbila pobuna protiv veleposednika u kojoj su Elemirci masovno učestvovali. Nakon završetka II svetskog rata domaći Nemci napuštaju selo i odlaze u Nemačku, a njihov deo sela naseljavaju Srbi iz Bosanske Krajine. Od tada Elemir postaje jedinstveno mesto sa jednom opštinom. Na osnovu zakona iz 1959. god. opština Elemir se pripaja opštini Zrenjanin, a u selu se formira mesna kancelarija.[1]

Pravoslavna crkva izgrađena je 1806. godine u centru sela i posvećena je Preobraženju gospodnjem. Crkvene matične knjige su sačuvane, a najstarija datira iz 1746. godine. Crkva je restauirana iznutra 1968. a spolja 1998. godine pa je sada jedna od najlepših crkava Banata.

Današnja katolička crkva u Elemiru podignuta je 1847. godine, posvećena je Sv. Agoštonu, a izgradnju crkve najvećim delom je finansirao veleposednik Erne Kiš, koji je u njoj i sahranjen. Crkva je delimično rekonstruisana pre nekoliko godina.

Demografija

uredi

U naselju Elemir živi 3725 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,0 godina (38,3 kod muškaraca i 41,7 kod žena). U naselju ima 1623 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,89.

Ovo naselje je uglavnom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija
Godina Stanovnika
1948. 4656 [2]
1953. 4757
1961. 4886
1971. 5001
1981. 4998
1991. 4724 4663
2002. 4882 4690
Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi
  
4158 88.65%
Romi
  
181 3.85%
Mađari
  
93 1.98%
Jugosloveni
  
54 1.15%
Hrvati
  
24 0.51%
Makedonci
  
11 0.23%
Slovenci
  
7 0.14%
Albanci
  
4 0.08%
Crnogorci
  
3 0.06%
Ukrajinci
  
3 0.06%
Rumuni
  
2 0.04%
Muslimani
  
2 0.04%
Česi
  
1 0.02%
Slovaci
  
1 0.02%
Rusini
  
1 0.02%
Nemci
  
1 0.02%
Bunjevci
  
1 0.02%
nepoznato
  
11 0.23%


Dvorac Kiš

uredi
 
Dvorac Kiš

Reference

uredi
  1. Banaterra eciklopedija Banata(2006)
  2. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
  3. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Spoljašnje veze

uredi