Zbigniew Brzezinski
Zbignjev Kazimirz Bžežinski (polj. Zbigniew Kazimierz Brzeziński}}, 28. mart 1928 - 26. maj 2017) bio je poljsko-američki politički naučnik, geostrateg i državnik koji je služio kao Savetnik za nacionalnu bezbednost Sjedinjenih Država od 1977. do 1981. godine u administraciji Džimija Kartera.
Glavni spoljnopolitički događaji tokom njegovog mandata su: normalizacija odnosa sa Narodnom Republikom Kinom, potpisivanje Sporazuma o ograničavanju strateškog naoružanja, Sporazum iz Kemp Dejvida, tranzicija Irana od saveznika SAD u antizapadnu Islamsku Republiku, ohrabrivanje disidenata iz Istočne Evrope i uvećanje pitanja ljudskih prava sa ciljem smanjivanja uticaja SSSR-, finansiranje i naoružavanje Mudžahedina u Afganistanu kao odgovor na invaziju SSSR-a na Av ganistan [1], i potpisivanje Sporazuma Torijos-Karter kojim se vraća kontrola nad Panamskim kanalom posle 1999.
Brzezrinski se smatrao, a i sebe često navodio, kao ličnost najzaslužniju za pobedu SAD i Zapada u Hladnom ratu, odnosno kao glavni zagovornik strategije kojom bi se Sovjeti i njihov blok uništili ne vojnim ili ekonomskim nadmetanjem, nego potpirivanjem nacionalizama. Posle Hladnog rata je smatrao da čak i nominalno kapitalistička i demokratska postkomunistička Rusija predstavlja opasnost po američke i zapadne interese, te se zalagao za njeno sputavanje i slabljenje kroz stvaranje proameričkih saveza na tlu Evroazije i podršku secesionističkim pokretima kao što je čečenski. Njegov uticaj je, međutim, znatno oslabio posle napada 11. septembra, kada se porast islamskog terorizma smatrao jednom od posledica njegove politike u Avganistanu, ali je ojačao u Obamino doba i imao uticaj na tzv. Drugi hladni rat.
Izvori
uredi- ↑ Publicado por Eduardo Real (2008). „Zbigniew Brzezinski, Defeated by his Success”. Dangeroustravel.blogspot.com. Pristupljeno 31. 12. 2010.
Vanjske veze
uredi- Nastupi na kanalu C-SPAN
- Šablon:Charlie Rose view
- Djela čiji je autor ili tema Zbigniew Brzezinski u bibliotekama (WorldCat katalog)
- Neal Conan. Brzezinski discusses his participation in the 1978 Camp David, Talk of The Nation, National Public Radio, September 16, 2003.
- ISSF Roundtable 7-4, Zbig: The Strategy and Statecraft of Zbigniew Brzezinski, discussions by scholars, 2014
- The Strategic Mind of Zbigniew Brzezinski Arhivirano 2016-03-04 na Wayback Machine-u
- Brzezinski formulating a New Foreign Policy Approach toward Russia Center for Strategic & International Studies.
- Iran: The Crescent of Crisis Arhivirano 2011-11-13 na Wayback Machine-u, (January 1979) Time Magazine
- Keynote Address - Inaugural Forum of the Brzezinski Chair Arhivirano 2016-08-17 na Wayback Machine-u
Političke funkcije | ||
---|---|---|
Prethodi: Brent Scowcroft |
savjetnik za nacionalnu bezbjednost SAD 1977–1981 |
Slijedi: Richard Allen |