Izvorni kod stranice Lizofosfatidna kiselina

{{chembox-lat
| ImageFile = Lysophosphatidic_acid.svg 
| ImageSize = 250px
| IUPACName = (2-hydroxy-3-phosphonooxypropyl) (Z)-octadec-9-enoate
| OtherNames = LPA
| Section1 = {{Chembox Identifiers-lat
|  Abbreviations = 
|   CASNo = 22002-87-5
|   PubChem = 5497152
|   SMILES = CCCCCCCC\C=C/CCCCCCCC(=O)OCC(COP(=O)(O)O)O
|   MeSHName = lysophosphatidic+acid
  }}
| Section2 = {{Chembox Properties-lat
|   Formula = C<sub>21</sub>H<sub>41</sub>O<sub>7</sub>P
|   MolarMass = 436.52 g/mol
|   Appearance = 
|   Density = 
|   MeltingPt = 
|   BoilingPt = 
  }}
| Section3 = {{Chembox Hazards-lat
|   Solubility = 
|   MainHazards = 
|   FlashPt = 
|   Autoignition = 
  }}
}}

'''Lizofosfatidna kiselina''' (LPA) [[fosfolipid]]ni derivat koji deluje kao [[lipidna signalizacija|signalni]] molekul.<ref name="GarrettGrisham2008">{{Cite book|last1=Garrett|first1=Reginald|last2=Grisham|first2=Charles M.|title=Biochemistry|url=http://books.google.com/books?id=iGPsen3fSOIC&pg=PA235|accessdate = 20. 12. 2010.|year=2008|publisher=Cengage Learning|isbn=9780495109358|pages=235–}}</ref>

== Funkcija ==
Lizofosfatidna kiselina dejstvuje kao potentan [[mitogen]] putem aktivacije tri [[G protein spregnuti receptori|G-protein-spregnuta receptora]] visokog-afiniteta: [[Lizofosfolipidni receptor|LPA1]], [[Lizofosfolipidni receptor|LPA2]], i [[Lizofosfolipidni receptor|LPA3]] (takođe poznata kao EDG2, EDG4, i EDG7).<ref name="pmid11215523">{{cite journal | author = Swarthout JT, Walling HW | title = Lysophosphatidic acid: receptors, signaling and survival | journal = Cellular and Molecular Life Sciences : CMLS | volume = 57 | issue = 13-14 | pages = 1978–85 | year = 2000 | month = December | pmid = 11215523 | doi = | url = http://link.springer.de/link/service/journals/00018/bibs/005713-14/00571978.htm}}</ref> LPA je isto tako ligand sledećih receptora: LPA4 (p2y9/GPR23), LPA5 (GPR92) i LPA6 (GPR87).

== Klinički značaj ==
Zbog svoje sposobnosti da stimuliše [[ćelijski rast|ćelijsku proliferaciju]], aberantna LPA-signalizacija je bila vezana sa rakom na više načina. Deregulacija [[autotaksin]]a ili LPA receptora moše da dovede hiperproliferacije, što može da doprinese onkogenezi i [[metastaza|metastazi]].

LPA je mogući uzrok ''pruritusa'' (svraba) kod obolelih od holestatičkih (poremećen protok žuči) bolesti.

== Aktivacija GTPaze ==
Nizvodno od aktivacije LPA receptora, mala GTPaza [[Ro familija GTPaza|Rho]] može da bude aktivirana, čime se naknadno aktivira Rho kinaza. Ovo može da dovede do formiranja stresnih vlakana i ćelijske migracije putem inhibicije [[fosfataza|fosfataze]] [[fosfataza lakog-lanca miozina|lakog-lanca miozina]].

== Metabolizam ==
Postoje brojni potencijalni putevi LPA biosinteze. Najpotpunije karakterisana sinteza je posredovana lizo[[fosfolipaza D|fosfolipazom D]] ([[autotaksin]]om), koja odstranjuje [[holin]]sku grupu sa lizo[[fosfatidilholin]]a. Lizofosfatidna kiselina je takođe intermedijar u sintezi [[fosfatidna kiselina|fosfatidne kiseline]].

[[Datoteka:Autotaxin rxn.png|600px|LPA produkcija autotaksinom]]

== Reference ==
{{reflist|2}}

== Literatura ==
{{refbegin|2}}
* Kremer AE, Martens JJ, Kulik W, Ruëff F, Kuiper EM, van Buuren HR, van Erpecum KJ, Kondrackiene J, Prieto J, Rust C, Geenes VL, Williamson C, Moolenaar WH, Beuers U, Elferink RP. Lysophosphatidic acid is a potential mediator of cholestatic pruritus. Gastroenterology. 2010 May 20. [Epub ahead of print]
* Moolenaar, W.H., ''Lysophosphatidic Acid, a Multifunctional Phospholipid Messenger.'' J. Biol. Chem. 1995. (270)22:12949. [http://www.jbc.org/cgi/content/full/270/22/12949 Article] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081014134900/http://www.jbc.org/cgi/content/full/270/22/12949 |date=2008-10-14 }}.
* Mills, G.B., Moolenaar, W.H., ''The Emerging role of lysophosphatidic acid in cancer.'' Nat. Rev. Cancer. 2003. (8):582. [http://www.ncbi.nlm.nih.gov/entrez/query.fcgi?db=pubmed&cmd=Retrieve&dopt=AbstractPlus&list_uids=12894246&query_hl=1&itool=pubmed_docsum Article]
* {{Cite book|ref=harv|last1=Garrett|first1=Reginald|last2=Grisham|first2=Charles M.|title=Biochemistry|url=http://books.google.com/books?id=iGPsen3fSOIC&pg=PA235|accessdate=20. 12. 2010.|year=2008|publisher=Cengage Learning|isbn=9780495109358|pages=235–}}
{{refend}}

== Povezano ==
* [[Autotaksin]]
* [[Fosfatidinska kiselina]]
* [[Lizofosfolipidni receptor]]

== Spoljašnje veze ==
{{Portal-lat|Hemija}}

{{Lipidna signalizacija-lat}}
{{Fosfolipidi-lat}}
{{G protein spregnuti receptori-lat}}

[[Kategorija:Fosfolipidi]]