Izvorni kod stranice Paraolimpijske igre

[[Datoteka:IPC logo (2004-2019).svg|right|thumb|Amblem Paraolimpijskih igara]]
'''Paraolimpijske igre''' su Olimpijske igre paraplegičara, osoba sa oduzetim ekstremitetima. One su proistekle iz igara paraplegičara (Stoke Mandeville Games), čiji je osnivač [[Ludvig Gutman]] (Ludwig Guttmann), šef bolnice u [[Ejlsberi]]ju u [[Engleska|Engleskoj]], jedan od najeminentnijih svetskih stručnjaka za oštećenje kičme.

Istoga dana [[29. jul]]a [[1948]]. kada su otvorene [[Letnje olimpijske igre 1948.|Olimpijske igre u Londonu]], na sportskim terenima pomenute bolnice otvorene su i igre paraplegičara u kojima je učestvovalo svega 16 pripadnika britanskih oružanih snaga (14 muškaraca i 2 žene).
To je bila javna demonstracija kojom se htelo ukazati da se i osobe sa teškim fizičkim oštećenjima mogu baviti sportom.

Godine [[1952]]. u ovim igrama su učestvovali i paraplegičari [[Holandija|Holandije]] i odtad su se kao međunarodne počele održavati krajem avgusta svake godine na terenima [[Stouk Mandevil]]a. Broj zemalja učesnika se svake godine povećavao, a time i broj mlađih takmičara.

Počev od [[1960]]. godine igre se održavaju svake godine u drugoj zemlji pod nazivom Paraolimpijske igre. Nastojalo se da se ona održavaju u onoj zemlji u kojoj se održavaju i [[Letnje olimpijske igre]].
[[Datoteka:Wimbledon 2005, Wheelchair.jpg|right|thumb|200px|Teniski meč]]
Prve Paraolimpijske igre održane su [[1960.]] godine u [[Rim]]u. Okupile su oko 400 takmičara iz 22 zemlje. Druge su održane u [[Tokio|Tokiju]] u [[novembar|novembru]] [[1964]], sa 370 takmičara iz 22 zemlje, treće u [[Izrael]]u, četvrte u [[Hajdelberg]]u, u [[Zapadna Nemačka|Zapadnoj Nemačkoj]], od [[1. avgust|1.]] do [[11. avgust]]a uz učešće oko 1000 takmičara iz 43 zemlje.

Odlukom generalne skupštine Međunarodne sportske organizacije invalida ISOD (International Sport Organization for the Disabled) Paraolimpijske igre se ne održavaju više kao zasebne priredbe, nego u sklopu Olimpijskih igara multiinvalida. Prve takve olimpijske igre održane su od [[3. avgust|3.]] do [[11. avgust]]a [[1976]]. godine u [[Toronto|Torontu]]. Zbog učešća takmičara iz [[Južnoafrička Republika|Južnoafričke Republike]] na tim igrama učestvovalo je samo oko 1000 takmičara iz 38 zemalja.

Takmičenja paraplegičara su planirana i adaptirana na osnovu pravila određene sportske grane. To su ekipne sportske igre ili pojedinačna takmičenja u disciplinama nekih sportskih disciplina kao: streličarstvo, mačevanje, bacanje koplja, bacanje diska, kuglanje, košarka, odbojka, stoni tenis, plivanje idr. Broj disciplina se stalno dopunjava.

Na igrama u Stouk Mandevilu iz [[Jugoslavija|Jugoslavije]] je učestvovao samo Radomir Stamenković iz [[Beograd]]a. Na igrama [[1954]], [[1955]] i [[1956]]. osvojio je u plivanju tri puta uzastopno prva mesta i zlatne medalje.

Prvi put je ekipa od 21 paraplegičara Jugoslavije učestvovala na četvrtim Paraolimpijskim igrama [[1976]]. u Hajdelbergu. Osvojili su četiri medalje i to: Petar Sitar 60 m sprint u kolicima zlatnu medalju, Milka Milinković 60 m sprint u kolicima srebrnu medalju i u bacanju 
koplja bronzanu medalju i Joža Okoren u bacanju diska bronzanu medalju.

Prve zimske Paraolimpijske igre održane su [[1976]]. u [[Švedska|Švedskoj]].



== Letnje igre ==

{| class="wikitable"
!&nbsp;!!colspan="3"| ''Letnje Paraolimpijske igre'' 
|-
|| ''Godina'' || ''Igre'' || ''Grad domaćin'' || ''Država''
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1960.]] || I || [[Rim]] || {{flag|Italija}}
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1964.]] || II || [[Tokio]] || {{flag|Japan}} 
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1968.]] || III || [[Tel Aviv]] || {{flag|Izrael}} 
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1972.]] || IV || [[Hajdelberg]] || {{flagicon|Njemačka}} [[Zapadna Nemačka]]
|- 
|[[Letnje Parolimpijske igre 1976.]] || V || [[Toronto]] || {{flag|Kanada}}
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1980.]] || VI || [[Arnhem]] || {{flag|Holandija}}
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1984.]] || VII || [[Stouk Mendevil]]<br />[[Njujork]] || {{flag|UK}} <br />{{flag|SAD}} 
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1988.]] || VIII || [[Seul]] || {{flag|Južna Koreja}} 
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1992.]] || IX || [[Barselona]] || {{flag|Španija}} 
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 1996.]] || X || [[Atlanta]] || {{flag|SAD}}
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 2000.]] || XI || [[Sidnej]] || {{flag|Australija}} 
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 2004.]] || XII || [[Atina]] || {{flag|Grčka}} 
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 2008.]] ||XIII || [[Peking]] || {{flag|Kina}} 
|- 
|[[Letnje Paraolimpijske igre 2012.]] || XIV || [[London]] || {{flag|UK}}
|- 
|}

=== Letnji sportovi ===
[[Datoteka:Goalball vid Paralympics i Aten.jpg|right|thumb|250px|Golbal na Paraolimpijskim igrama u Atini 2004.]]
* [[Paraolimpijsko streličarstvo|Streličarstvo]] 
* [[Paraolimpijska atletika]] 
* [[Boćanje]] 
* [[Paraolimpijski biciklizam|Biciklizam]]
* [[Paraolimpijsko jahanje|Jahanje]]
* [[Paraolimpijski fudbal|Fudbal sa 5 igrača sa svake strane]]
* [[Paraplimpijski fudbal|Fudbal sa 7 igrača sa svake strane]]
* [[Golbal]]
* [[Paraolimpijski džudo|Džudo]]
* [[Paraolimpijsko dizanje tereta|Dizanje tereta]]
* [[Paraolimpijsko veslanje|Veslanje]]
* [[Paraolimpijsko jedrenje|Jedrenje]]
* [[Paraolimpijsko streljaštvo|Streljaštvo]]
* [[Paraolimpijsko plivanje|Plivanje]]
* [[Paraolimpijski stoni tenis|Stoni tenis]]
* [[Paraolimpijska odbojka|Odbojka]]
* [[Košarka u kolicima]]
* [[Mačevanje u kolicima]]
* [[Ragbi u kolicima]]
* [[Tenis u kolicima]]

== Zimske igre ==
{| class="wikitable"
!&nbsp;!!colspan="3"| ''Zimske Paraolimpijske igre'' 
|-
|| ''Godina'' || ''Igre'' || ''Grad domaćin'' || ''Država''
|- 
|[[Zimske Paraolimpijske igre 1976.]] || I || [[Örnsköldsvik]] || {{flag|Švedska}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 1980.]] || II || [[Geilo]] || {{flag|Norveška}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 1984.]] || III || [[Insbruk]] || {{flag|Austrija}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 1988.]] || IV || [[Insbruk]] || {{flag|Austrija}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 1992.]] || V || [[Albervil]] || {{flag|Francuska}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 1994.]] || VI || [[Lilehamer]] || {{flag|Norveška}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 1998.]] || VII || [[Nagano]] || {{flag|Japan}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 2002.]] ||VIII || [[Solt Lejk Siti]] || {{flag|SAD}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 2006.]] || IX || [[Torino]] || {{flag|Italija}} 
|-
|[[Zimske Paraolimpijske igre 2010.]] || X || [[Vankuver]] || {{flag|Kanada}} 
|- 
|[[Zimske Paraolimpijske igre 2014.]] ||XI || [[Soči]] || {{flag|Rusija}} 
|- 
|}
=== Zimski sportovi ===
[[Datoteka:Sledge hockey player.jpg|right|thumb|250px|Hokej na sankama]]
* [[Paraolimpijsko alpsko skijanje|Alpsko skijanje]] 
* [[Hokej na sankama]]
* [[Paraolimpijsko nordijsko skijanje|Nordijsko skijanje]]
** [[Paraolimpijski biatlon|Biatlon]] 
** [[Paraolimpijski skijaški kros kontri|Skijaški kros kontri]]
* [[Karling]] u kolicima

== Literatura ==
* V. Božinović: Sportske igre paraplegičara u Stouk Mandevilu, Beograd 1954.
* M. Stevanović i M. Necić: Sport i rekreacija u rehabilitaciji invalida, Beograd 1969.
{{Commonscat|Paralympic Games}}

[[Kategorija:Sportska takmičenja]]