1316
< |
13. vijek |
14. vijek
| 15. vijek
| >
< |
1280-e |
1290-e |
1300-e |
1310-e
| 1320-e
| 1330-e
| 1340-e
| >
<< |
< |
1312. |
1313. |
1314. |
1315. |
1316.
| 1317.
| 1318.
| 1319.
| 1320.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1316. (MCCCXVI) |
| Ab urbe condita | 2069. |
| Islamski | 715–716. |
| Iranski | 694–695. |
| Hebrejski | 5076–5077. |
| Bizantski | 6824–6825. |
| Koptski | 1032–1033. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1371–1372. |
| • Shaka Samvat | 1238–1239. |
| • Kali Yuga | 4417–4418. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 3952–3953. |
| • 60 godina | Yang Vatra Zmaj (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11316. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1316 (MCCCXVI), prijestupna godina koja počinje u četvrtak po julijanskom kalendaru.
- januar - Umro delhijski sultan Alauddin Khalji, prvo ga nasleđuje mlađi, šestogodišnji sin, ali ga regent Qutb ud din Mubarak Shah, stariji sin, posle tri meseca zbaci i oslepi (vlada do 1320).
- 28. 1. - Velški plemić Llywelyn Bren započinje napadom na zamak Caerphilly ustanak protiv engleske vlasti (ugušen u martu).
- februar - Vizantijski car Andronik II uzeo unuka Andronika za savladara (nije krunisan)[1].
- 22. 2. - Spor oko Kneževine Ahaje na Peloponezu – Bitka kod Pikotina: Ferdinand od Majorke porazio snage Matilde od Enoa.
- 12. 3. - Vladar Mačve Dragutin Nemanjić, poznat i kao "sremski kralj", umro kao monah Teoktist u Debrcu[2]; sahranjen u Đurđevim stupovima[3].
- Dragutin je pre smrti na saboru vlastele i sveštenstva postavio sina Vladislava za vladara[4], ali njegov stric Milutin će upasti na njegove posede i zatočiti ga[3].
- ožujak ili kasnije - Umro slavonski ban Stjepan IV. Babonić, nasleđuje ga brat Ivan (do 1322), prvi zadatak je borba protiv Ivana Gisingovca[5], koji se pobunio protiv kralja i čini nasilja u Slavoniji.
- 10. 4. - Kondotijer Uguccione della Faggiuola zbačen u Pisi i Lucci - pobunu je vodio Castruccio Castracani koji će u junu biti izabran za gospodara Lucce.
- proleće - Nastavljaju se velike padavine u severnoj Evropi[6] i Velika glad 1315–1317; seljaci u Engleskoj su prošle zime pojeli seme za setvu, ima glasina o kanibalizmu[7] (→ Ivica i Marica).
- 5. 6. - Umro francuski kralj Louis X Tvrdoglavi ili Svadljivac: za sobom ostavlja kćerku Ivanu i trudnu ženu Klemenciju, regent će postati brat Philippe (12. 7. stiže u Pariz).
- 5. 7. - Bitka kod Manolade: Louis de Bourgogne porazio Ferdinanda od Majorke u ime svoje supruge Matilde - Ferdinand je poginuo, ali i Louis umire već 2. 8., moguće otrovan.
- 26. 7. - Umro srpski arhiepiskop Sveti Sava III, sledeće godine ga, nakon tri izborna sabora, nasleđuje Nikodim I Pećki (do 1324), učenik episkopa Danila.
- 7. 8. - Posle dvogodišnje konklave, kardinal Jacques Duèze izabran u Lionu za papu pod imenom Ivan XXII. (do 1334, on je drugi avinjonski papa).
- 10. 8. - Bruceova kampanja u Irskoj – Druga bitka kod Athenryja: Irci potučeni na zapadu ostrva, poginuo i kralj Connachta Fedlim Ó Conchobair.
- 15 - 20. 11. - Pet dana života i vladavine kralja Francuske i Navare Jeana I Posmrčeta. Naslediće ga regent Philippe V Visoki (do 1322), sin Philippa IV Lepog (žene isključene iz nasledstva).
- 16. 12. - Umro ilhanidski vladar Irana Oldžejtu (Öljaitü, Muhammad Khodabandeh), nasleđuje ga mladi Abu Sa'id Bahadur Khan (do 1335).
- 20. 12. - Ugarski kralj Karlo Robert izdaje povelju slavonskom banu Ivanu Baboniću, odaje mu počast za borbu protiv Gisingovaca i daruje grad Moslavinu i druge gradove i sela u garićkoj županiji[5].
- Kralj Milutin podigao manastir Banjsku, o čemu je izdao Svetostefansku hrisovulju.
- Milutinovo četvorojevanđelje, poklon kralja Milutina Karejskoj ćeliji Sv. Save na Svetoj gori[3].
- Protiv hrvatsko-dalmatinskog bana Mladena II. se podigli krbavski knezovi Budislav, Pavao i Gregorije, sa svojim šurjakom vojvodom i knezom Nelipićem (vjerojatno se digli i bosanski ban i knezovi)[8].
- Braća Kopoz i Beke se pobunili protiv ugarskog kralja u Erdelju, ali ih porazio tamošnji vojvoda Doža; ustanak digli i Gisingovci Ivan i Petar, po uzoru na velikaša Andriju koji je u pobuni od prošle godine na zapadu Ugarske, te čine nasilja u Slavoniji[9].
- 1315-16 - Umro veliki knez Litvanije Vytenis, nasleđuje ga Gediminas (do 1341), prvi od Gediminovića (do 1569).
- Umro Mihajlo Kantakuzin, namesnik vizantijske Moreje (Peloponeza), nasleđuje ga Andronik Asen.
Vojvoda Bretanje Ivan III. je pojednostavio grb u potpuno hermelinsko polje, što je i danas grb Bretanje.
- 2. 3. - Robert II, kralj Škotske († 1390)
- april-maj - Magnus IV, kralj Švedske († 1374)
- 14. 5. - Karlo IV, sveti rimski car († 1378)
- 15. 11. - Jean I, kralj Francuske († 1316)
- Fa Ngum, osnivač kraljevine Lan Xang († 1393)
- januar - Alauddin Khalji, delhiski sultan
- 2. 3. - Marjorie Bruce, škotska princeza (* 1296/7)
- 12. 3. - Dragutin Nemanjić, srpski vladar (* pre 1253)
- 5. 6. - Louis X, kralj Francuske (* 1289)
- 5. 7. - Ferdinand, princ Majorke (* 1278)
- 26. 7. - Sveti Sava III, srpski arhiepiskop
- 2. 8. - Louis de Bourgogne, knez Ahaje, kralj Soluna (* 1297)
- 10. 8. - Fedlim Ó Conchobair, kralj Connachta (* 1293)
- 20. 11. - Jean I, kralj Francuske (* 1316)
- 16. 12. - Oldžejtu (Öljaitü, Muhammad Khodabandeh), ilhanidski vladar Irana (* 1280)
- 22. 12. - Egidije Rimski, augustinac-pustinjak, skolastik (* 1243-47)
- Stjepan IV. Babonić, slavonski ban
- Mihajlo Kantakuzin, namesnik Moreje
- 1315-16 - Ramon Llull, filozof, pisac (* ca. 1232)
- 1314-16 - Guo Shoujing, kineski astronom i matematičar (* 1231)
- ↑ Philip Grierson; Alfred Raymond Bellinger (1999). Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection: 1258-1453. Michael VIII to Constantine XI. Dumbarton Oaks. str. 126–. ISBN 978-0-88402-261-9.
- ↑ Živojinović, Slobodan. Манастир Троноша. rastko.rs
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Ćorović, Vladimir. Srbija kao glavna balkanska država. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. I, 472
- ↑ 5,0 5,1 Klaić, 28
- ↑ Richard Hoffmann (10 April 2014). An Environmental History of Medieval Europe. Cambridge University Press. str. 324–. ISBN 978-0-521-87696-4.
- ↑ The Great Flood and Great Famine of 1314. historic-uk.com (pristup. 16.12.2015.)
- ↑ Klaić, 34-5
- ↑ Klaić, 27
- Literatura
- Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)
