Štip

Štip
Штип
Štip; Штип
	; Grb
Osnovni podaci
Država	Severna Makedonija
Opština	Štip
Stanovništvo
Stanovništvo (2002)	40 016
Geografija
Koordinate	41°26′N 22°07′E / 41.44°N 22.11°E
Nadmorska visina	317 m
	Štip Štip (Severne Makedonije)
Ostali podaci
Poštanski kod	2000
Pozivni broj	032
Registarska oznaka	ST

Koordinate: 41° 26′ 24" SGŠ, 22° 06′ 36" IGD

Štip (makedonski: Штип) najveći je grad u istočnoj Makedoniji sa svojih 40 016^[1] i sjedište je istoimene Opštine Štip.

Nalazi se na razmeđi između triju prostranih kotlina: Lakavice, Ovčeg Polja i Kočana.

Kao naselje egzistira više od 2000 godina.

Historija

Štip (Astibo/Astibos) u antičko doba (5. - 9. st. pne.) bio je prijestolnica tračkih Pajonaca koji su tada nastanjivali taj prostor.

Makedonski kralj Aleksandar I. oko 360. pne. priključio ih je svojoj državi.^[2]

U rimsko doba, za vrijeme Tiberija (14. - 37.) grad je postao sjedište rimske provincije Paeonie i važna točka na putu između antičkih gradova Stobija i Pautalije.^[3]

U 3. st stoljeću Astibo je razoren za barbarskih provala, naročito Gota, na istom mjestu podignuto je novo naselje - Estipeon.

U 5. st i 6. st. Avari i Slaveni (pleme Sagudati) razorili su bizantski grad i naselili se na tom prostoru, od tada grad nosi ime Štip.

Spomenik Aleksandru Velikom na glavnom gradskom trgu

U Štipu su se zaustavili na svom putu za Velikomoravsku Kneževinu slavenski prosvjetitelji Kiril i Metod, tako da je to bio prvi slavenski kraj koji je prihvatio kršćanstvo. ^[4]

Jedan kratak period bio je pod bugarskom vlašću, nakon toga pod Bizantom, a nakon Bitke kod Velbužda osvojio ga je srpski vladar Stefan Dečanski.

Od 1395 njime vlada Otomansko carstvo i mijenja ime naselja u - Ishtib.

Za Karpoševog ustanka 1689.-1690. grad je bio u austrijsko-ustaničkim rukama.

Nakon Balkanskih ratova Štip je postao dio Kraljevine Srbije.

Za Prvog svjetskog rata okupirali su ga Bugari.

Između dva svjetska rata Štip je u sastavu Kraljevine Jugoslavije.

Za Drugog svjetskog rata ponovno su ga okupirali Bugari.

Nakon rata 1944. postao je dijelom nove Jugoslavije.

Od 1991. je u sastavu Republike Makedonije.

Geografske karakteristike

Štip je grad koji leži na dvije rijeke: Bregalnice (samo manji dio na periferiji) i Otinje koja dijeli grad na dva dijela i ljeti gotovo presahne.

Okružen je planinom Plačkovica na istoku, dolinom Krivolak na jugoistoku, i estuarijem rijeke Bregalnice na jugozapadu, i njenim naplavinama na sjeveru.^[5]

Znamenitosti

Gradom dominiraju ostatci antičke utvrde na brdu Isar.

U njegovu podnožju sa svake strane nalaze se crkve (one formiraju križ i trebale su je duhovno čuvati) Sv. Vlasilij (1337), Sv. Arhangel Mihail (1332.), Sv. Jovan Krstitel (1350.), Sv. Nikola (1341.) i Sv. Spas (1369.)

Od historijskih građevina, najbolje je očuvana kamena zgrada Bezistana iz otomanskih vremena, to je bila natkrivena tržnica: Bazar, u njoj je danas smještena umjetnička galerija.

U starom dijelu grada postoje brojne građanske kuće podignute na razmeđi 19./20. st. u tzv - makedonsko-balkanskom stilu.

Pored grada na padinama Plačkovice nalaze se ostatci kasno antičke utvrde Bargala (4. st. - 6. st.).

Stanovništvo

Po rezultatima zadnjeg popisa stanovništva iz 2002 grad Štip imao je stanovnika 40.016 ^[1] od toga je bilo;

	Stanovnika	Stanovnika u %
Ukupno	40.016	100
Makedonci	34.937	87,31
Romi	2.134
Vlasi	1.527
Ostali	877

Štip je 1820 godine imao 5 000 stanovnika, a već 1850., 20 000.^[6]

Slavni ljudi

Kiro Gligorov, poznati makedonski predsednik države
Vlatko Mitkov, poznati rukometaš
Zvonimir "Zvonko" Mihajlovski, poznati sportski komentator

Privreda

Tipična makedonska građanska kuća iz starog dijela grada (19. st.)

Štip je imao solidno razvijenu tekstilnu industriju, - "Pamučni kombinat Makedonka" i "Astibo", nakon njihova bankrota krajem 1990-ih iz njihova pepela nikla su brojna mala poduzeća: Albatros, Beas-S, Kit–Go Teks, Gracija, Modena, Mavis, Maksima, Beas-S, Briteks, Stipko, Stip-teks, Longurov, Vivendi, D&A, Amareta, Anateks, Angroteks, EAM, Milano, Vabo, Zogori, Metro Premier, Tekstil Invest-Denim, Tekstil Logistik and Eskada. ^[7]Štip je imao i dobro razvijenu obućarsku industriju (Kombinat Bargala) koji je također propao, a danas umjesto njega rade mali pogoni.

Izvori

↑ ^1,0 ^1,1 Makedonski popis stanovništva iz 2002. (PDF)
↑ Hammond, N. G. L. (1991). The Miracle that was Macedonia. London: Sidgwick & Jackson Ltd. str. 22.
↑ „Stip”. 7. septembar 2007. Arhivirano iz originala na datum 2012-07-16. Pristupljeno 7. septembar 2007.
↑ „City of Shtip”. 7. 9. 2007.. Pristupljeno 7. septembar 2007.
↑ „Geography of Shtip”. 13. septembar 2007. Pristupljeno 13. septembar 2007.
↑ ^[mrtav link] Историја на Штип] (mk)
↑ „City of Štip”. 7. 9. 2010.. Pristupljeno 7 septembar 2010.

Vanjske veze

Službene stranice grada Štipa
Štip Online Arhivirano 2009-04-06 na Wayback Machine-u

[popis-1] 1,0 ^1,1 Makedonski popis stanovništva iz 2002. (PDF)

[2] Hammond, N. G. L. (1991). The Miracle that was Macedonia. London: Sidgwick & Jackson Ltd. str. 22.

[3] „Stip”. 7. septembar 2007. Arhivirano iz originala na datum 2012-07-16. Pristupljeno 7. septembar 2007.

[4] „City of Shtip”. 7. 9. 2007.. Pristupljeno 7. septembar 2007.

[5] „Geography of Shtip”. 13. septembar 2007. Pristupljeno 13. septembar 2007.

[6] [mrtav link] Историја на Штип] (mk)

[7] „City of Štip”. 7. 9. 2010.. Pristupljeno 7 septembar 2010.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]