1350
(Preusmjereno sa stranice 1350.)
< |
13. vijek |
14. vijek
| 15. vijek
| >
< |
1320-e |
1330-e |
1340-e |
1350-e
| 1360-e
| 1370-e
| 1380-e
| >
<< |
< |
1346. |
1347. |
1348. |
1349. |
1350.
| 1351.
| 1352.
| 1353.
| 1354.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1350. (MCCCL) |
| Ab urbe condita | 2103. |
| Islamski | 750–751. |
| Iranski | 728–729. |
| Hebrejski | 5110–5111. |
| Bizantski | 6858–6859. |
| Koptski | 1066–1067. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1405–1406. |
| • Shaka Samvat | 1272–1273. |
| • Kali Yuga | 4451–4452. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 3986–3987. |
| • 60 godina | Yang Metal Tigar (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11350. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1350 (MCCCL) bila je redovna godina koja počinje u petak u julijanskom kalendaru (1. siječnja/januara).
- februar/mart - Umro je vaseljenski patrijarh Isidor I.
- mart - Vukašin Mrnjavčević se pominje kao župan u Prilepu.
- 26. 3. - Kralj Kastilje Alfonso XI umro od kuge tokom opsade granadskog Gibraltara - opsada je prekinuta (Kastiljanci će osvojiti grad tek 1462). Alfonsa nasleđuje Pedro I, zvani Surovi ili Pravedni (do 1369), njegova majka Marija Portugalska šalje u tamnicu muževljevu ljubavnicu Eleanor de Guzmán.
- travanj, prva polovica - Kralj Ludovik I. Veliki (Ljudevit) kreće u drugi rat protiv Napulja.
- proleće - Kotoranin Mihailo Buća je Dušanov izaslanik u Veneciji: ponuđen je savez protiv Vizantije, što Venecija nije prihvatila. Zahteva se da bosanski ban Stjepan nadoknadi štetu za prošlogodišnji upad, Mlečani ne uspevaju da posreduju.[1]
- jun - Novi vaseljenski patrijarh je Kalist I, svetogorski monah, učenik Grigorija Palame i Grigorija Sinaita (1350-53. i 1354-63); radi na širenju "palamizma" (→ isihazam).
- 1. 7. - 5. 8. - Kralj Ljudevit opseda Aversu, ranjeni su knezovi Nikola i Ivan Blagajski, poginuo je Ivanov sin Petar.[2]
- jul - Car Jovan V Paleolog u povelji Hilandaru naziva oslovljava Dušana kao "preuzvišenog cara Srbije i ljubaznog ujaka kir Stefana".[3]
- 22. 8. - Umro je francuski kralj Philippe VI, nasleđuje ga sin Jean II (do 1364).
- 23. 8. - Rat Kuke i Bakalara: u Grofoviji Holandiji počinje dug period sukoba između dve frakcije.
- 29. 8. - Stogodišnji rat: pomorska Bitka kod Winchelsea je pobeda kralja Edwarda III nad kastiljskom flotom Charles de la Cerde, koja je bila u francuskoj službi ali od produženja primirja u junu deluje piratski.
- 23. 10. - Milanski vladar, nadbiskup Giovanni Visconti, ovladao Bolonjom (pod vlašću Viscontija do 1363).
- 30. 10. - Ove godine izabranom hrvatskom banu (?) Stjepanu II. Lackoviću kralj je za zasluge u napuljskom ratovanju darovao Međimurje sa čakovečkom utvrdom i Svetom Jelenom (u posjedu obitelji do 1397).
- Ranije tijekom godine hrvatski ban je Pavao od Ugla.[4]
- jesen - Kralj Ljudevit se vratio iz Napulja, ostavljajući Stjepana Lackovića sa nešto vojske. Papa je ponovo proglasio Ivanu Napuljsku nevinom za smrt muža, Ljudevitovog brata, odredio je plaćanje naknade od 300.000 zlatnih forinti za ubojstvo, ali Ljudevit to ne želi primiti.[5]
- oktobar - Izbija srpsko-bosanski rat: Dušan kreće sa jakom vojskom i četiri lađe. Osvaja kraj na ušću Neretve, ide prema Cetini. Stjepan se povukao u planine, Dušan opseda Bobovac. Na kraju se mora povući zbog loših vesti iz Makedonije, a Stjepan ponovo uzima Hum[1][6]
- oktobar, sredinom - U Trogiru i Šibeniku su očekivali da će Dušan doći do Krke, pa su spremali poslanike - nije poznato da li je došao do teritorija sestre Jelene Šubić.[7]
- Kantakuzin je krenuo na pohod sa Turcima Sulejmana Orhanovog, ali ovi su se morali ranije vratiti, uz put su opljačkali bugarske i vizantijske teritorije. Kantakuzin zatim uzima manju grupu Turaka, iz Male Azije.[8]
- Vizantinci su povratili Solun, gde su vladali lokalni Ziloti a od Dušana uzimaju Ber, Voden, Ostrovo, Notiju... Preljub je odbio napad na grad Srbiju, iako je grčko stanovništvo bilo za napadače.[1] Turski odred se zaletao do Skoplja, gde su Kantakuzenove pristalice imale nameru da predaju grad.[9] Grigorije Palama konačno može preuzeti solunsku arhiepiskopiju.
- Moguće da je ove jeseni carigradski patrijarh Kalist anatemisao cara Dušana, patrijarha Joanikija i srpsko sveštenstvo zbog proglašenja patrijaršije (mladi Jovan V će ipak priznavati Dušanovu carsku titulu).[10] Alternativni datum je 1352.
- ca. 13. 11. - Na povratku iz Bosne, Dušan je svratio u Dubrovnik.[1]
- 19. 11. - Konetabl Francuske Raoul II de Brienne pogubljen po kraljevom naređenju, nakon što se vratio iz engleskog zarobljeništva da bi sakupio otkup (sumnjalo se da je priznao engleskog kralja i obećao mu zamkove). Novi konetabl je Charles de la Cerda (1351-54).
- zima 1350/51 - Dušan je došao pod Solun, nakon neuspelih pregovora dolazi do ratnih dejstava. Dušan zauzima Voden a vojvoda Hlapen Ber. Neverni grčki Voden je opljačkan i raseljen.[1]
- Dušan je ustupio Stonski dohodak od 500 perpera srpskom manastiru Sv. Arhangela u Jerusalimu.[11]
- Nikola Čupor Moslavački je ostrogonski nadbiskup (ili Nicholas II Vásári, do 1358).
- Vojislav Vojinović se pominje kao stavilac na Dušanovom dvoru.
- c. Nikola Radonja, najstariji sin Branka Mladenovića, oženio se Jelenom Mrnjavčević.
- c. Freske u naosu Crkve Svetih apostola u Peći.[12] U ovo vreme je živopisana i crkva koju je u Lešku podigao jeromonah Antonije[13] (→ Lešočki manastir). U crkvi Svete Sofije u Ohridu nastaju portreti Dušana i porodice 1350-55. Jovan Teorijanos u ovo doba slika u Vračima i Klimentu i Naumu, takođe u Ohridu.[14]
- Navodno osnivanje manastira Krka.
- Novi rat između Venecije i Đenove, poznat i kao Rat u Moreuzima (do 1355).
- Kuga, "Crna smrt", izbila je u Škotskoj i Švedskoj.
- Giovanni Boccaccio i Francesco Petrarca su se prvi put sreli, u Firenci.
- Godina jubileja u Rimu.
- Majapahitsko carstvo (ist. Java, Sumatra, Malaja): kraljica Tribhuwana Wijayatunggadewi se povlači u korist sina Hayam Wuruk. Njegova vladavina do 1389. je vrhunac carstva. Glavni ministar mu je Gajah Mada (do oko 1364).
- Koreja, tj. Goryeo, trpi od ovog vremena pojačane napade japanskih pirata Wokou.
- Kraljevstvo Chimú: u ovu godinu je datirano žrtvovanje 200 ribara pronađenih kod Punta Lobosa u Peruu.
- c. Nicole Oresme dokazao da je suma harmonijskog reda beskonačna, ali njegovi rezultati su izgubljeni.
- 23. 1. - Vincent Ferrer, Vinko Fererski, dominikanac, katolički svetac († 1419)
- 27. 6. - Manojlo II Paleolog, vizantijski car († 1425)
- 12. 10. - Dimitrije Donski, veliki knez Moskve († 1389)
- 27. 12. - Juan I od Aragona († 1396)
- c. Hrvoje Vukčić Hrvatinić, bosanski i hrvatski velikaš († 1416)
- c. Vytautas, litvanski vladar († 1430)
- 26. 3. - Alfonso XI, kralj Kastilje (* 1311)
- c. Juan Ruiz, pjesnik (* ca. 1282)
- Till Eulenspiegel, književni lik
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Delo cara Dušana. rastko.rs
- ↑ Klaić, 106-7
- ↑ Istorija s.n. I, 553
- ↑ Klaić, 109
- ↑ Klaić, 108
- ↑ Kotromanići. rastko.rs
- ↑ Istorija s.n. I, 549-50
- ↑ Istorija s.n. I, 550
- ↑ Istorija s.n. I, 551
- ↑ Istorija s.n. I, 530
- ↑ Stvaranje srpskog carstva. rastko.rs
- ↑ Istorija s.n. I, 646
- ↑ Istorija s.n. I, 654
- ↑ Istorija s.n. I, 660
- Literatura
- Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)
