Tahir Efendi Gjakova

Tahir Efendi Boshnjaku(1770-1850) ishte poet i rrymës letrare të bejtexhinjve nga Gjakova.

Biografia

Shënimet biografike mbi jetën e Tahir Boshnjakut janë të pakta. Në letërsinë shqiptare të bejtexhijnve, Tahir Efendi Gjakova njihet me tre mbiemra: -Njihet si Tahir Efendi Boshnjaku sepse lindi në një fshat afër Jeni Pazarit, në fshatin Llukare, nga familja e Saraçëve, që i përket fisit Kastrat. -Njihet si Tahir Efendi Gjakova, sepse në Gjakovë jetoi, shërbeu, veproi dhe aty jetën e dynjas e përfundoi. -Njihet si Tahir Efendiu i Madh, sepse ka qenë myderrizi i parë në Medresenë e Vogël të Gjakovës, ka qenë shejh i tarikatit Melami-Bajrami, është marrë edhe me krijimtari, ka shkruar prozë e poezi dhe mbi të gjitha, nderohet, çmohet, vlerësohet, për dituri, devotshmëri, thjeshtësi, vërtet ishte i përshpirtshëm, ishte hak sufi, për së gjalli e kanë quajtur Evlia, për veprat që la n’këtë dynja...

Pasi kreu studimet në Stamboll, Tahir Efendiu erdhi në Gjakovë, ku caktohet Myderriz në Medresenë e Vogël të Gjakovës. Myderriz Tahir Efendi Boshnjaku në Gjakovë ka shërbye si misionar, poet, shkrimtar, edukator, pedagog, myderriz, imam, shejh, sufi, në tarikatin Bajrami-Melami...Ka qenë myderrizi i parë në Medresën e Vogël të Gjakovës.

Vepra

Tahir Efendi Boshnjaku nga Gjakova shkroi vepra fetare dhe laike në gjuhën shqipe dhe turke. E plotë është ruajtur vepra kryesore e tij, "Emni Vehbije sherif", shkruar në gjuhën shqipe por me shkronja arabe në vitin 1835. Ka edhe mendime sipas të cilave kjo vepër është shkruar në vitin 1806. Është libri i parë shqip, me alfabet arab, shkruar në Kosovë. Këtë veprë e transliteroi nga alfabeti arab në alfabetin latin, Ismail Haxhi Tahir Gjakova më 1907 dhe u botua në Sofje prej Shoqërisë «Bashkimi», në shtypshkronjën shqipe «Mbrothësia» të atdhetarit të dalluar Kristo Luarasi.

Vepra "Emni Vehbije sherif" ka 332 vargje. Kjo vepër fetare është më shumë një përmbledhje këshillash, fjalësh të urta e të mësimit islam të mbështetur në librat e shenjët dhe në traditën islame. Tërë kjo ndërlidhet me traditën dhe me gjendjen e popullsisë vendore.

Citate

 "BESO IM BIR
Beso im bir
Se xhahili s’bahet dëshmor
As luftëtar.
Njeri fatzi gjithnji mbetet
Xhahili n’ket dynja.
Njeriu xhahil është më i keq
Se shtaza që ha bar
N’ket dynja."

"Rahmet i koftë Tahir Efendis u bie me than se ja u vendoj shkipen me kalem e Vehbijen me vezen."