Nenda kwa yaliyomo

Lituanya : Tofauti kati ya masahihisho

Kutoka Wikipedia, kamusi elezo huru
Content deleted Content added
d r2.7.2) (roboti Nyongeza: or:ଲିଥୁଉନିଆ
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
 
(marekebisho 37 ya kati na watumizi wengine 16 na yule ambaye hajaonyeshwa)
Mstari 9: Mstari 9:
|national_anthem = ''[[Tautiška giesmė]]''
|national_anthem = ''[[Tautiška giesmė]]''
|official_languages = [[Kilituanya]]
|official_languages = [[Kilituanya]]
|capital = [[Picha:Vilnius city COA.gif|28px]] [[Vilnius]]
|capital = [[Picha:Grand Coat of arms of Vilnius.svg|28px]] [[Vilnius]]
|latd=54 |latm=40 |latNS=N |longd=25 |longm=19 |longEW=E
|latd=54 |latm=40 |latNS=N |longd=25 |longm=19 |longEW=E
|largest_city = Vilnius
|largest_city = Vilnius
|government_type = [[Jamhuri]], [[serikali ya kibunge]]
|government_type = [[Jamhuri]], [[serikali ya kibunge]]
|leader_titles = [[Rais]] <br /> [[Waziri Mkuu]]
|leader_titles = [[Rais]] <br /> [[Waziri Mkuu]]
|leader_names = [[Dalia Grybauskaitė]]<br /> [[Andrius Kubilius]]
|leader_names = [[Gitanas Nausėda]]<br /> [[Ingrida Šimonytė]]
|accessionEUdate = [[1 Mei]] [[2004]]
|accessionEUdate = [[1 Mei]] [[2004]]
|area_rank = ya 123
|area_rank = ya 123
Mstari 21: Mstari 21:
|areami² = 25,212 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|areami² = 25,212 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|percent_water = 1,35%
|percent_water = 1,35%
|population_estimate = 3,483,972
|population_estimate = 2,859,709
|population_estimate_rank = ya 125
|population_estimate_rank = ya 141
|population_estimate_year = 2006
|population_estimate_year = 2016
|population_census =
|population_census = 3,043,429
|population_census_year =
|population_census_year = 2011
|population_density = 55
|population_density = 45
|population_density_rank = ya 113
|population_density_rank = ya 120
|Ethnic_groups = [[Walithuania]] 83,45 %, [[Wapoland]] 6,74 %, [[Warusi]] 6,31 %, [[Wabelarus]] 1,1 %, wengine 2,27 %
|Ethnic_groups = [[Walithuania]] 86.7 %, [[Wapoland]] 5.6 %, [[Warusi]] 4.8 %, [[Wabelarus]] 1.3 %, wengine 1.7 %
|Ethnic_groups_year = 2001
|Ethnic_groups_year = 2011
|GDP_PPP = $49.49 billioni
|GDP_PPP = $49.49 billioni
|GDP_PPP_rank = ya 75
|GDP_PPP_rank = ya 75
Mstari 38: Mstari 38:
|sovereignty_note = kutoka [[Milki ya Urusi]]
|sovereignty_note = kutoka [[Milki ya Urusi]]
|established_events = Ilitangazwa<br /> Ilitangazwa <br /> Ilikubaliwa
|established_events = Ilitangazwa<br /> Ilitangazwa <br /> Ilikubaliwa
|established_dates = <br />[[16 February]] [[1918]] <br /> [[11 Machi]] [[1990]]<br />[[6 Septemba]] [[1991]]
|established_dates = <br />[[16 Februari]] [[1918]] <br /> [[11 Machi]] [[1990]]<br />[[6 Septemba]] [[1991]]
|sovereignty_note = kutoka [[Umoja wa Kisovyeti]]
|sovereignty_note = kutoka [[Umoja wa Kisovyeti]]
|HDI = +0.857
|HDI = +0.857
Mstari 44: Mstari 44:
|HDI_year = 2004
|HDI_year = 2004
|HDI_category = <font color="#009900">high</font>
|HDI_category = <font color="#009900">high</font>
|currency = [[Litas]] (Lt)
|currency = [[Euro]]
|currency_code = LTL
|currency_code = EUR
|country_code =
|country_code = LTU
|time_zone = [[Eastern European Time|EET]]
|time_zone = [[Eastern European Time|EET]]
|utc_offset = +2
|utc_offset = +2
Mstari 56: Mstari 56:
}}
}}


'''Lituanya''' (au pia ''Lituania'') ni nchi iliyoko Kaskazini Mashariki mwa [[Ulaya]]. Inajulikana rasmi kama Jamhuri ya Lituania. [[Mji mkuu]] wa Litwania ni [[Vilnius]].
'''Lituanya''' (au ''Lituania'') ni [[nchi huru]] iliyoko Kaskazini Mashariki mwa [[Ulaya]]. Inajulikana rasmi kama Jamhuri ya Lituania.


Inapakana na [[Latvia]], [[Belarus]], [[Polandi]] na [[Russia]].
== Jiografia ==
Lituanya iko kwenye mwambao wa [[Bahari ya Baltiki]].


Ni mwanachama wa [[Umoja wa Ulaya]].
=== Wilaya za Lituanya ===
{{main|Wilaya za Lituanya}}


[[Mji mkuu]] wa Lituania ni [[Vilnius]].
=== Miji ===
{{main|Orodha ya miji ya Lituanya}}
[[Picha:Vilnius old city.JPG|200px|thumb|left|[[Vilnius]]]]


== Jiografia ==
Lituanya iko kwenye [[mwambao]] wa [[Bahari ya Baltiki]].

=== Miji mikubwa ===
[[Picha:Vilnius old city.JPG|200px|thumb|left|[[Vilnius]]]]
* [[Kaunas]]
* [[Kaunas]]
* [[Vilnius]]
* [[Vilnius]]


== Historia ==
== Historia ==
Lituania kuanzia [[karne ya 13]] ilikuwa [[nchi huru]] na imara iliyoteka maeneo mengi; kufikia [[karne ya 15]], ikiwa pamoja na Polandi, ilikuwa kubwa kuliko nchi zote za Ulaya.
[[1940]] - [[1990]] nchi ilikuwa jamhuri mwanachama wa [[Umoja wa Kisovyeti]] na kabla hayo sehemu ya [[Dola la Urusi]].


Mwaka [[1795]] nchi hizo mbili zilifutwa, na Lituania ikawa sehemu ya [[Dola la Urusi]].
{{commons|Lithuania}}


Mwaka [[1918]], ikawa tena nchi huru, lakini mwaka [[1940]] Warusi waliiteka tena.
{{mbegu-jio-Ulaya}}


Miaka [[1940]] - [[1990]] nchi ilikuwa [[jamhuri]] mwanachama wa [[Umoja wa Kisovyeti]].
{{Ulaya}}


Baada ya umoja huo wa majimbo 15 kusambaratika, Lituania ilijitangaza [[nchi huru]].
[[Jamii:Nchi za Ulaya]]
[[Jamii:Lituanya| ]]


Lituania imekuwa nchi mwanachama ya [[Umoja wa Ulaya]] tangu tarehe [[1 Mei]] [[2004]].
{{Link FA|lmo}}
{{Link FA|be-x-old}}


==Wakazi==
[[ab:Литва]]
Wananchi kwa [[asilimia]] 84 wanaongea [[Kilituania]] ambacho pamoja na [[Kilatvia]] ndizo [[lugha hai]] pekee za jamii ya [[lugha za Kibaltiki]] kati ya [[lugha za Kihindi-Kiulaya]]. Ndiyo [[lugha rasmi]].
[[ace:Lithuania]]

[[af:Litaue]]
Mbali na Walituania asili (86.7%), kuna [[Wapolandi]] (5.6%), [[Warusi]] (4.8%) na wengineo.
[[ak:Lituania]]

[[als:Litauen]]
[[Dini]] ya wananchi ni [[Ukristo]] wa [[Kanisa Katoliki]] (77.2%), mbali ya [[Waorthodoksi]] (4.9%) na [[Waprotestanti]] (0.8%). Wasio na dini yoyote ni 6.1%.
[[am:ሊትዌኒያ]]

[[an:Lituania]]
==Tazama pia==
[[ang:Liþþuania]]
* [[Wilaya za Lituanya]]
[[ar:لتوانيا]]
* [[Orodha ya nchi kufuatana na wakazi]]
[[arc:ܠܬܘܢܝܐ]]

[[arz:ليتوانيا]]
==Viungo vya nje==
[[ast:Lituania]]
{{commons|Lithuania}}
[[ay:Lituaña]]

[[az:Litva]]
; Serikali
[[bar:Litaun]]
* [http://www.president.lt/en The Lithuanian President] {{Wayback|url=http://www.president.lt/en |date=20090321164242 }} – Official site of the President of the Republic of Lithuania
[[bat-smg:Lietova]]
* [http://www3.lrs.lt/pls/inter/w5_home.home?p_kalb_id=2 The Lithuanian Parliament] – Official site of the Parliament of the Republic of Lithuania
[[bcl:Lituanya]]
* [http://www.lrv.lt/en The Lithuanian Government] {{Wayback|url=http://www.lrv.lt/en |date=20210627184557 }} – Official site of the Government of the Republic of Lithuania
[[be:Літва]]
* [https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-l/lithuania.html Chief of State and Cabinet Members] {{Wayback|url=https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-l/lithuania.html |date=20130921111403 }}
[[be-x-old:Летува]]
* [http://www.stat.gov.lt/en/ Statistics Lithuania] {{Wayback|url=http://www.stat.gov.lt/en/ |date=20111113144718 }} – Official site of Department of Statistics to the Government of Lithuania
[[bg:Литва]]

[[bi:Litwania]]
; Taarifa za jumla
[[bn:লিথুয়ানিয়া]]

[[bo:ལི་ཐུ་ཨེ་ནི་ཡ།]]
* {{CIA World Factbook link|lh|Lithuania}}
[[bpy:লিথুয়ানিয়া]]
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/lithuania.htm Lithuania] {{Wayback|url=http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/lithuania.htm |date=20160304061242 }} from ''UCB Libraries GovPubs''
[[br:Lituania]]
* {{dmoz|Regional/Europe/Lithuania}}
[[bs:Litvanija]]
* [http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17536867 Lithuania] from the [[BBC News]]
[[ca:Lituània]]
* {{wikiatlas|Lithuania}}
[[ce:Литва]]
* [http://lietuva.lt/en Lietuva.lt/en] {{Wayback|url=http://lietuva.lt/en |date=20141101133520 }} – Lithuanian internet gates
[[ceb:Litwanya]]
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=LT Key Development Forecasts for Lithuania] from [[International Futures]]
[[ch:Lituania]]
* [http://www.ngw.nl/heraldrywiki/index.php?title=Lithuania Heraldry] of Lithuania
[[ckb:لیتوانیا]]

[[co:Lituania]]
; Safari
[[crh:Litvaniya]]
* [http://www.tourism.lt/en Lithuanian State Department of Tourism] {{Wayback|url=http://www.tourism.lt/en |date=20100225114601 }}
[[cs:Litva]]
* [http://uzlietuva.lt/video/NXBB48O5XWAM/Essential-Lithuania-2010 Travel Channel movie about Lithuanian – "Essential Lithuania 2010"] {{Wayback|url=http://uzlietuva.lt/video/NXBB48O5XWAM/Essential-Lithuania-2010 |date=20110517005924 }}
[[csb:Lëtewskô]]
* [http://www.travel.lt/index.php?lang=2 www.travel.lt] – The Official Lithuanian Travel Guide
[[cu:Литъва]]
{{Umoja wa Ulaya}}
[[cv:Литва]]
{{Ulaya}}
[[cy:Lithwania]]
{{mbegu-jio-Ulaya}}
[[da:Litauen]]
[[de:Litauen]]
[[Jamii:Lituanya| ]]
[[Jamii:Nchi za Umoja wa Ulaya]]
[[diq:Litwanya]]
[[Jamii:Mkataba wa Schengen]]
[[dsb:Litawska]]
[[Jamii:Umoja wa Forodha wa Ulaya]]
[[dv:ލިތުއޭނިއާ]]
[[Jamii:Nchi za Ulaya]]
[[dz:ལི་ཐུ་ནི་ཡ།]]
[[ee:Lithuania]]
[[el:Λιθουανία]]
[[eml:Lituàgna]]
[[en:Lithuania]]
[[eo:Litovio]]
[[es:Lituania]]
[[et:Leedu]]
[[eu:Lituania]]
[[ext:Lituánia]]
[[fa:لیتوانی]]
[[ff:Lituwaniya]]
[[fi:Liettua]]
[[fiu-vro:Leedu]]
[[fj:Lituani]]
[[fo:Litava]]
[[fr:Lituanie]]
[[frp:Lituanie]]
[[frr:Litauen]]
[[fur:Lituanie]]
[[fy:Litouwen]]
[[ga:An Liotuáin]]
[[gag:Litvaniya]]
[[gd:Liotuàinia]]
[[gl:Lituania - Lietuva]]
[[gn:Lituaña]]
[[got:𐌻𐌹𐍄𐍅𐌰𐌽𐌾𐌰]]
[[gu:લિથુઆનિયા]]
[[gv:Yn Litaan]]
[[hak:Li̍p-thâu-vón]]
[[haw:Lituania]]
[[he:ליטא]]
[[hi:लिथुआनिया]]
[[hif:Lithuania]]
[[hr:Litva]]
[[hsb:Litawska]]
[[ht:Lityani]]
[[hu:Litvánia]]
[[hy:Լիտվա]]
[[ia:Lituania]]
[[id:Lituania]]
[[ie:Lituania]]
[[ilo:Lituania]]
[[io:Lituania]]
[[is:Litháen]]
[[it:Lituania]]
[[iu:ᓕᐋᑐᕙ]]
[[ja:リトアニア]]
[[jbo:lietuvas]]
[[jv:Lituania]]
[[ka:ლიტვა]]
[[kaa:Litva]]
[[kab:Litwanya]]
[[kbd:Литоу]]
[[kg:Lietuva]]
[[ki:Lithuania]]
[[kk:Литва]]
[[kl:Litaueni]]
[[ko:리투아니아]]
[[koi:Летува]]
[[krc:Литва]]
[[ku:Lîtvanya]]
[[kv:Литва]]
[[kw:Lithouani]]
[[ky:Литва]]
[[la:Lituania]]
[[lad:Lituania]]
[[lb:Litauen]]
[[lg:Lithueenia]]
[[li:Litouwe]]
[[lij:Lituania]]
[[lmo:Lituania]]
[[ln:Litwani]]
[[lt:Lietuva]]
[[ltg:Lītova]]
[[lv:Lietuva]]
[[mdf:Литва]]
[[mg:Litoania]]
[[mhr:Литва]]
[[mi:Rituānia]]
[[mk:Литванија]]
[[ml:ലിത്വാനിയ]]
[[mn:Литва]]
[[mr:लिथुएनिया]]
[[mrj:Литва]]
[[ms:Lithuania]]
[[mt:Litwanja]]
[[my:လစ်သူယေးနီးယားနိုင်ငံ]]
[[na:Rituainiya]]
[[nah:Lituania]]
[[nap:Lituania]]
[[nds:Litauen]]
[[nds-nl:Litouwen]]
[[ne:लिथुआनिया]]
[[new:लिथुआनिया]]
[[nl:Litouwen]]
[[nn:Litauen]]
[[no:Litauen]]
[[nov:Lituania]]
[[nrm:Lithuanie]]
[[nv:Łitʼoowę́ęya]]
[[ny:Lithuania]]
[[oc:Lituània]]
[[or:ଲିଥୁଉନିଆ]]
[[os:Литва]]
[[pam:Lithuania]]
[[pdc:Litaun]]
[[pih:Lithyuanya]]
[[pl:Litwa]]
[[pms:Lituania]]
[[pnb:لیتھوینیا]]
[[pnt:Λιθουανία]]
[[ps:لېتوانيا]]
[[pt:Lituânia]]
[[qu:Lituwa]]
[[rm:Lituania]]
[[rmy:Lituaniya]]
[[rn:Lituania]]
[[ro:Lituania]]
[[roa-rup:Litva]]
[[roa-tara:Lituanie]]
[[ru:Литва]]
[[rue:Літва]]
[[rw:Lituwaniya]]
[[sa:लिथ्वानिया]]
[[sah:Литва]]
[[sc:Lituània]]
[[scn:Lituania]]
[[sco:Lithuanie]]
[[se:Lietuva]]
[[sg:Lituanïi]]
[[sh:Litva]]
[[simple:Lithuania]]
[[sk:Litva]]
[[sl:Litva]]
[[so:Lithuaniya]]
[[sq:Lituania]]
[[sr:Литванија]]
[[srn:Lituwaniyakondre]]
[[ss:Lithuwani]]
[[st:Lituania]]
[[stq:Litauen]]
[[su:Lituania]]
[[sv:Litauen]]
[[szl:Litwa]]
[[ta:லித்துவேனியா]]
[[te:లిథువేనియా]]
[[tet:Lituánia]]
[[tg:Литва]]
[[th:ประเทศลิทัวเนีย]]
[[tk:Litwa]]
[[tl:Litwaniya]]
[[tpi:Lituwenia]]
[[tr:Litvanya]]
[[ts:Lithuania]]
[[tt:Литва]]
[[tum:Lithuania]]
[[udm:Литва]]
[[ug:لىتۋا]]
[[uk:Литва]]
[[ur:لتھووینیا]]
[[uz:Litva]]
[[ve:Lituania]]
[[vec:Łituania]]
[[vi:Litva]]
[[vls:Litouwn]]
[[vo:Lietuvän]]
[[wa:Litwaneye]]
[[war:Lituania]]
[[wo:Lituwaani]]
[[wuu:立陶宛]]
[[xal:Литдин Орн]]
[[xmf:ლიტვა]]
[[yi:ליטע]]
[[yo:Lituéníà]]
[[zea:Litouwen]]
[[zh:立陶宛]]
[[zh-min-nan:Lietuva]]
[[zh-yue:立陶宛]]
[[zu:ILithuwaniya]]

Toleo la sasa la 02:26, 29 Januari 2024

Lietuvos Respublika
Jamhuri ya Lithuania
Bendera ya Lithuania Nembo ya Lithuania
Bendera Nembo
Kaulimbiu ya taifa: Tautos jėga vienybėje!
"Nguvu ya Taifa ni Umoja!"
Wimbo wa taifa: Tautiška giesmė
Lokeshen ya Lithuania
Mji mkuu  Vilnius
54°40′ N 25°19′ E
Mji mkubwa nchini Vilnius
Lugha rasmi Kilituanya
Serikali Jamhuri, serikali ya kibunge
Gitanas Nausėda
Ingrida Šimonytė
Uhuru
Ilitangazwa
Ilitangazwa
Ilikubaliwa

16 Februari 1918
11 Machi 1990
6 Septemba 1991
Eneo
 - Jumla
 - Maji (%)
 
65,303 km² (ya 123)
1,35%
Idadi ya watu
 - 2016 kadirio
 - 2011 sensa
 - Msongamano wa watu
 
2,859,709 (ya 141)
3,043,429
45/km² (ya 120)
Fedha Euro (EUR)
Saa za eneo
 - Kiangazi (DST)
EET (UTC+2)
EEST (UTC+3)
Intaneti TLD .lt1
Kodi ya simu +370

-

1 Pia .eu pamoja na nchi za Umoja wa Ulaya



Lituanya (au Lituania) ni nchi huru iliyoko Kaskazini Mashariki mwa Ulaya. Inajulikana rasmi kama Jamhuri ya Lituania.

Inapakana na Latvia, Belarus, Polandi na Russia.

Ni mwanachama wa Umoja wa Ulaya.

Mji mkuu wa Lituania ni Vilnius.

Jiografia

[hariri | hariri chanzo]

Lituanya iko kwenye mwambao wa Bahari ya Baltiki.

Miji mikubwa

[hariri | hariri chanzo]
Vilnius

Historia

[hariri | hariri chanzo]

Lituania kuanzia karne ya 13 ilikuwa nchi huru na imara iliyoteka maeneo mengi; kufikia karne ya 15, ikiwa pamoja na Polandi, ilikuwa kubwa kuliko nchi zote za Ulaya.

Mwaka 1795 nchi hizo mbili zilifutwa, na Lituania ikawa sehemu ya Dola la Urusi.

Mwaka 1918, ikawa tena nchi huru, lakini mwaka 1940 Warusi waliiteka tena.

Miaka 1940 - 1990 nchi ilikuwa jamhuri mwanachama wa Umoja wa Kisovyeti.

Baada ya umoja huo wa majimbo 15 kusambaratika, Lituania ilijitangaza nchi huru.

Lituania imekuwa nchi mwanachama ya Umoja wa Ulaya tangu tarehe 1 Mei 2004.

Wananchi kwa asilimia 84 wanaongea Kilituania ambacho pamoja na Kilatvia ndizo lugha hai pekee za jamii ya lugha za Kibaltiki kati ya lugha za Kihindi-Kiulaya. Ndiyo lugha rasmi.

Mbali na Walituania asili (86.7%), kuna Wapolandi (5.6%), Warusi (4.8%) na wengineo.

Dini ya wananchi ni Ukristo wa Kanisa Katoliki (77.2%), mbali ya Waorthodoksi (4.9%) na Waprotestanti (0.8%). Wasio na dini yoyote ni 6.1%.

Tazama pia

[hariri | hariri chanzo]

Viungo vya nje

[hariri | hariri chanzo]
WikiMedia Commons
WikiMedia Commons
Wikimedia Commons ina media kuhusu:


Serikali
Taarifa za jumla
Safari


Nchi za Umoja wa Ulaya Bendera ya Umoja wa Ulaya
Austria | Bulgaria | Eire | Estonia | Hispania | Hungaria | Italia | Kroatia | Kupro | Latvia | Lituanya | Luxemburg | Malta | Polandi | Slovakia | Slovenia | Romania | Ubelgiji | Ucheki | Udeni | Ufaransa | Ufini | Ugiriki | Uholanzi | Ujerumani | Ureno | Uswidi
Makala hii kuhusu maeneo ya Ulaya bado ni mbegu.
Je unajua kitu kuhusu Lituanya kama historia yake, biashara, taasisi zilizopo, watu au utamaduni?
Labda unaona habari katika wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa?
Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.