రాష్ట్రం

వికీపీడియా నుండి
(రాష్ట్రాలు నుండి దారిమార్పు చెందింది)
Jump to navigation Jump to search
ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర పటం

రాష్ట్రం దేశ పరిపాలన విభాగం. ఇతర ప్రధాన పరిపాలన విభాగాలు కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు. ప్రతి రాష్ట్రానికి రాజ్యాంగం ప్రకారం, శాసన వ్యవస్థ, పరిపాలనా వ్యవస్థ, న్యాయ వ్యవస్థ వుంటాయి. భారతదేశాన్ని 28 రాష్ట్రాలు, 8 కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలుగా విభజించారు.

నిర్వచనం

[మార్చు]
తెలంగాణ రాష్ట్ర పటం

భారత రాజ్యాంగం ప్రకారం రాష్ట్రం రాజ్యాంగంలోని మూడవ భాగం ప్రాథమిక హక్కులతో వ్యవహరిస్తుంది. ఇవి శాసనసభ, కార్యనిర్వాహక, న్యాయవ్యవస్థ అధికారంపై పరిమితి, ఈ భాగాన్ని ఎవరూ ఆక్రమించలేరు. ఈ హక్కుల పరిధిని, ఆర్టికల్ 32 కింద పరిహారం యొక్క పరిధిని నిర్వచించడానికి రాజ్యాంగ తయారీదారులు ప్రారంభంలో “రాష్ట్రం”ను "భారత ప్రభుత్వం, భారత పార్లమెంట్, ప్రతి రాష్ట్రం, శాసనసభ, భారతదేశ భూభాగంలో, భారత ప్రభుత్వ నియంత్రణలో ఉన్న అన్ని స్థానిక ఇతర అధికారం" గల ప్రాంతం అని వివరించబడింది.[1]

వివరణ

[మార్చు]

భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 12 ప్రకారం మూడవ భాగం ప్రాథమిక హక్కుల సుదీర్ఘ జాబితాను కలిగి ఉంది. ఇది ఆర్టికల్ 12 నుండి ఆర్టికల్ 35 వరకు మొదలవుతుంది. ప్రాథమిక హక్కులను కలిగి ఉండటం వెనుక ఉన్న ఉద్దేశం, న్యాయమైన సమాజాన్ని కలిగి ఉండవలసిన అవసరాన్ని కలిగి ఉంటుంది. అంటే ఇక్కడ ఆ దేశం క్రూరత్వం ద్వారా కాకుండా చట్టంచే పరిపాలించబడుతుందని భావించవచ్చును. కార్యనిర్వాహకుడు, చట్టం వ్యాఖ్యాత ఒకే వ్యక్తి పాలనలో పౌరులలో చివరకు ఆగ్రహానికి దారితీస్తుంది. అంతే కాకుండా రాష్ట్ర అధికారాన్ని దుర్వినియోగం చేయడం ద్వారా ఒక వ్యక్తి మానవ హక్కుల ఉల్లంఘన విషయంలో అతను బాధపడటం తప్ప వేరే మార్గం ఉండదు. అధికారాల విభజన సిద్ధాంతాన్ని మాంటెస్క్యూ అభివృద్ధి చేయడానికి దారితీసిన హేతుబద్ధత ఆర్టికల్ 50 ప్రకారం భారత రాజ్యాంగంలో కూడా నిక్షిప్తం చేయబడింది. భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 12 ప్రకారం రాష్ట్రం భావన (కాన్సెప్ట్ ఆఫ్ స్టేట్) ఇలా నిర్వచింపబడుతుంది.ఒక రాజకీయ పక్షం లేదా సమాజం పరిపాలన నుండి ఉమ్మడి బలం, ఉమ్మడి ప్రయత్నాల ద్వారా ప్రజల పరస్పర భద్రత, ప్రయోజనాన్ని ప్రోత్సహించే ఉద్దేశంతో వ్యక్తులకు రాష్ట్ర చర్యల నుండి రాజ్యాంగ రక్షణ అవసరం.ఆర్టికల్ 12లో ఈ కింది పద్ధతిలో రాష్ట్రాన్ని నిర్వచిస్తుంది.[2]

1. భారత ప్రభుత్వం, భారత పార్లమెంటు

2. ప్రతి రాష్ట్రాల ప్రభుత్వాలు, శాసనసభ

3. స్థానిక అధికారులు లేదా ఇతర అధికారులు

ఇవీ చూడండి

[మార్చు]

మూలాలు

[మార్చు]
  1. "State Under Indian Constitution". www.legalservicesindia.com. Retrieved 2020-08-12.
  2. "Definition of State under Article 12". Legal Articles in India. Retrieved 2020-08-12.

వెలుపలి లంకెలు

[మార్చు]